Ministerie van Algemene Zaken


11-02-2005, NOS, Met het oog op morgen, R1, 23.07 uur

MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET TERRORISMEBELEID EN DE GEKOZEN BURGEMEESTER

WALLAART:
Wat geeft u meer prioriteit, de terreurbestrijding of de gekozen burgemeester?


BALKENENDE:
Dat kun je zo niet zeggen. Dat zijn verschillende onderwerpen. Maar het is natuurlijk wel zo dat als je Nederland veilig wilt krijgen dan moet je er alles aan doen om terroristische dreiging tegen te gaan.

WALLAART:
Een groot verschil tussen die twee is dat een gekozen burgemeester in het regeerakkoord staat en dat anti-terreurbeleid eigenlijk van na die tijd is. Bent u desalniettemin van mening dat u voor zo'n belangrijk onderwerp als terrorisme toch op het commitment van de coalitiepartners moet kunnen rekenen?


BALKENENDE:
Ja maar dat gebeurt natuurlijk ook. Als we nu zien dat het overgrote deel van de maatregelen die we nu hebben voorgesteld, niet alleen nu maar ook de afgelopen maanden, zelfs de afgelopen jaren, die zijn eigenlijk steeds gedragen door de coalitiepartners.

WALLAART:
Nou, D66 de kleinste coalitiepartner, die keert zich afgelopen week tegen een aantal zeer gezichtsbepalende onderdelen van het anti-terreurbeleid. Vindt u dat gepast?


BALKENENDE:
De hoofdmoot van het anti-terrorismebeleid die worden gesteund. En dan zijn er een paar punten waar men dan een ander accent heeft willen leggen. Die mogelijkheid heeft een coalitiepartner. Terecht, soms maak je afspraken met elkaar in het kader van het hoofdlijnen akkoord. Dan kun je elkaar daar op aanspreken, op andere terreinen heb je meer vrijheid. En dat is natuurlijk de consequentie van als je meer dualistische verhoudingen wil tussen Tweede Kamer en kabinet. Dan is er ook wat meer ruimte. Het gaat er alleen wel om voor een kabinet dat je zegt: zijn de uitkomsten goed van het debat, kunnen we voorruit, hebben we die instrumenten in de hand die Nederland veiliger te maken. Ik denk dat we daar in zijn geslaagd.

WALLAART:
Het gaat overigens niet alleen om details. Ze willen ook een soort van proeftijd instellen voor het hele terreurbeleid. Dan denk ik je moet toch op zijn minst op het voordeel van de twijfel kunnen rekenen.


BALKENENDE:
Als je nu kijkt naar wetgeving, we zien natuurlijk heel vaak dat we naar verloop van tijd de vraag stellen van beantwoordt een wet, een regeling een plan aan het doel. Kun je met die regelingen die zijn getroffen ook datgene bereiken wat je destijds hebt beoogd. Zo'n stukje kritische reflectie komt altijd terug.

WALLAART:
Dus die motie is eigenlijk overbodig?


BALKENENDE:
Ik vind als je wetgeving hebt, die moet je gewoon invoeren. Je gaat niet zeggen na een paar jaar ga je weer de zaken veranderen. Dat past niet bij verandering van wetgeving. Het is wel zo als het gaat om de inhoud van de problematiek dan moet je steeds kijken van hoe goed zijn we in het tegengaan van dreiging, geweld, terrorisme.

WALLAART:
Aan de andere kant, het waren deze week debatten over eerwraak, ook terrorisme een groot debat. Dat zijn betrekkelijk nieuwe vraagstukken voor de samenleving. Het lijkt me knap lastig om daar meteen hapklare oplossingen voor te geven. Dus misschien is het niet zo'n gek idee om het een tijdje zijn werk te laten doen en dan te bekijken of je er mee door gaat of niet.


BALKENENDE:
Je moet oppassen dat je een juridisch systeem krijgt dat te wisselvallig zou kunnen zijn. Wanneer je het hebt over veranderingen van het burgerlijk wetboek, van je wetboek van strafrecht of strafvordering, dan moet je zorgen dat die regelingen consistent zijn. Dat niet iedereen zich naar een paar jaar weer moet instellen op nieuwe regels.

WALLAART:
D66 staat in zijn denken over het strafrecht daar heel anders tegenover, dat vindt u verder wel kunnen?


BALKENENDE:
Hier hebben we een afspraak over gemaakt, wat ik eerder al aangaf, het gaat om de uitkomsten van het debat. Daar ben ik zeer tevreden over. In belangrijke mate hebben we ook steun van D66. Op bepaalde onderdelen heeft men een wat ander signaal laten klinken maar daar ben ik niet zo van achterste boven.

WALLAART:
Een ander akkefietje met D66, het is alweer ruim een week geleden, maar toen dreigde er een conflict te ontstaan tussen u en de kleinst coalitiepartner over de gekozen burgemeester. U had gesuggereerd in het partijblad van het CDA dat in gemeentes waar veel trammelant is met de invoering van het dualisme op een andere manier omgegaan moet worden met de komst van de gekozen burgemeester. Waarom deed u die uitspraak eigenlijk?


BALKENENDE:
Datgene wat ik zelf heb gezegd in dat interview is eigenlijk precies hetzelfde wat in het kabinet naar voren is gebracht. Ik heb in dat interview duidelijk gezegd dat de inzet van het kabinet is: invoering van een gekozen burgemeester in 2006. Geen misverstand daarover. Dat hebben we met elkaar afgesproken. Toen heb ik vervolgens gezegd: kijk we zien dat de invoering van de dualisering niet altijd even gemakkelijk is. Vorig jaar heb je een commissie Leemhuis gehad die heeft ook dat probleem nog eens onder woorden gebracht.

WALLAART:
Die was kraakhelder. De gemeenten zijn niet klaar voor de invoering van een gekozen burgemeester.


BALKENENDE:
Als u nu goed heeft geluisterd wat minister De Graaf heeft gezegd bij de presentatie van dat rapport. Hij heeft gezegd die invoering van die dualisering die kun je ook niet los zien van de invoering van de burgemeester. Die heeft dat letterlijk toen zo gezegd. Verder was het zo dat er toen vanuit de Tweede Kamer ideeën naar voren kwamen over verschillende opties om de gekozen burgemeester in te voeren, misschien in enkele stappen, dat was een motie van de kamerleden Spies en Hamer, aan de hand van die motie heeft het kabinet een notitie opgesteld, en in die notitie wordt dus opnieuw gesteld: de voorkeur van het kabinet is duidelijk: invoeren in 1 keer. Maar heeft minister De Graaf toen ook geschreven: we willen wel met de Kamer praten over de verschillende modaliteiten. Datgene wat ik nu in het interview heb gezegd is precies hetzelfde als wat minister De Graaf heeft gezegd. Ik begreep eerlijk gezegd de commotie niet goed, vorige week.

WALLAART:
Maar u loopt toch lang genoeg in de politiek mee om te beseffen dat als er zoiets in die brief staat en u wijst er nog eens naar, dat dat dan eigenlijk een onontkoombare uitkomst is. Een deel in 2006 en een deel in 2010


BALKENENDE:
Natuurlijk loop ik lang genoeg mee in de politiek om te weten hoe dit soort dingen zijn maar het viel mij juist op dat er een soort hype van werd gemaakt.

WALLAART:
Door D66.


BALKENENDE:
Dat weet ik niet. Ik heb te maken opeens met een ANP bericht waarin meer werd gesuggereerd, want ik heb dat berichtje ook gezien, dan ik feitelijk had gezegd. Dus ik vond het eerlijk gezegd een nog al wat opgeblazen discussie. die ook helemaal niet nodig is. Een telefoontje met minister De Graaf was ook genoeg om aan te geven dat we precies op de zelfde lijn zitten.

WALLAART:
Maar kunt u nog voor alle D66 luisteraars voor eens en voor altijd met de hand op het hart zeggen: Wij voeren die gekozen burgemeester in 2006 in?


BALKENENDE:
Ik zeg het zelfde, en dat geldt ook voor collega De Graaf, collega Zalm en de anderen, dat de inzet van het kabinet is invoering in 2006 maar heb ik er tegelijkertijd bij gezegd: we gaan wel met de Tweede Kamer het debat aan over die invoering. Minister De Graaf gaat daar de komende weken ook verder mee aan de slag. Het is een onderwerp waar tal van aspecten mee verbonden zijn en ik heb gewoon geconstateerd dat daar binnen het kabinet daar eenheid van denken over bestaat en zo gaan we het debat met de Kamer ook aan.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, jw)