Klimaatbeleid: voor een dubbeltje op de eerste rang
09-03-2005 * Het roer moet om, Nederland moet in sneltempo een
duurzame energievoorziening ontwikkelen. Dit kan alleen met een enorme
inzet, de beschikbaarheid van middelen en internationaal overleg. Dat
is in het kort de strekking van de bijdrage van Krista van Velzen in
het klimaatdebat vandaag in de Tweede Kamer.
Krista van Velzen Van Velzen: "Jarenlang hebben we gedacht dat er geen
grenzen waren aan economische groei. Nu we geconfronteerd worden met
de gevolgen ervan, moeten we op de blaren zitten. Helaas wordt ook nu
weer een groot deel van de oorzaken op de derde wereld afgewenteld,
terwijl wij de oplossingen moeten bedenken. De rijkste landen van de
wereld, dus ook de Verenigde Staten, moeten hun verantwoordelijkheid
nemen en alles op alles zetten om verdere schade te voorkomen."
---
Hieronder vind u de tekst van de inbreng van Krista van Velzen:
Tijdens de wereldtop over duurzame ontwikkeling in Johannesburg sprak
premier Balkenende de prachtige woorden: "we've done talking, so let's
start walking". Prachtig, ik was het natuurlijk met hem eens en was
dan ook erg benieuwd naar de begroting van Balkenende II. Wat bleek?
Bezuinigingen doorgevoerd op juist deze begrotingspost. In het huidige
regeerakkoord werd zelfs vastgelegd dat Nederland niet uit de pas mag
lopen met Europa. We halen onze Kyotodoelstellingen waarschijnlijk,
deze regering is daar erg trots op, maar dat is niet te danken aan ons
interne beleid. De eigen vervuilers en verspillers gaan hun gang en
daarmee loopt Nederland keurig in de pas met andere Europese landen
die zich ervan af maken. Met Joint Implementation maken wij dankbaar
gebruik van de slechte economische situatie in het Oostblok die ver
onder hun uitstootplafonds zitten. Dit kabinet gaat haar
Kyotodoelstellingen halen, maar dan wel kostenefficient. Dit betekent
dat de CO2 uitstoot weliswaar in de boekhouding vermindert, maar niet
in het milieu. De staatssecretaris ziet meelifteffecten als een kans
(luchtkwaliteit, biodiversiteit): op deze manier merken we daar niets
van in Nederland.
Het is belangrijk dat Europa vasthoudt aan Kyoto, ook als dat inhoudt
dat de Verenigde Staten een dergelijk akkoord in een tijdperk van de
Bush-regering nog niet zullen kunnen onderschrijven. De VS produceren
per hoofd van de bevolking de grootste vervuiling. Daar is het besef
dat de woestijn zal groeien en orkanen zullen toenemen nog niet sterk
in de publieke opinie aanwezig. Het welvaartsniveau is er hoog en de
prijs van aardolieproducten laag. Daadwerkelijke veranderingen vindt
men daar nadelig voor industrie en consument. Daarom is het
onwaarschijnlijk dat een wereldakkoord thans instemming van het
Amerikaanse parlement zou kunnen krijgen. Ik zou de staatssecretaris
dan ook willen vragen te (laten) onderzoeken of het mogelijk is eisen,
zoals een border tax adjustment, te stellen aan Amerikaanse producten
die Europa inkomen.
De Derde Wereld staat nog maar pas aan het begin van de industriële
ontwikkeling. Hun armoede heeft hen genoodzaakt om hun rechten op
uitstoot van CO2 te verkopen aan rijke landen die daarmee hun eigen
verplichtingen willen verminderen. Die landen zullen zich uiteindelijk
hun rechten op de ontwikkeling niet laten afnemen. De uitstoot van
broeikasgassen zal dan nog sterk gaan toenemen. Het is een reden om
bij het vervolg van de Klimaatconferentie met die werkelijkheden
rekening te houden. Wat gebeurt er als ontwikkelingslanden geen
rechten meer hebben? Hoe komen zij aan nieuwe?
Het valt onze staatssecretaris te verwijten dat hij naar Buenos Aires
vertrok vol bravoure over zijn inzet om Amerika om te krijgen. Hij
wist allang dat dit niet ging lukken, toch richtte hij zich enkel
daarop. Ik stel daarentegen voor ons veel meer te richten op de
ontwikkelingslanden om zo een wereldwijd breed gedragen coalitie te
smeden. De uitdaging van toekomstig internationaal klimaatbeleid ligt
in het laten meedoen van een zo groot mogelijk aantal landen. Dus
eerst eens een koploperconferentie organiseren van zowel
ontwikkelingslanden als rijke landen, voor een gezamenlijk post-Kyoto
initiatief. Dat werkt beter dan ons blind te staren op landen die
voorlopig toch niet mee gaan doen.
We moeten uiteindelijk 30% reductie realiseren in 2020. Dat halen we
op deze manier niet. Dat is wat mij betreft de enige zaak die hier
vandaag centraal staat, Zonder investeringen, zonder politieke
daadkracht, geen effectief klimaatbeleid. De staatssecretaris geeft
zelf aan dat het nodig is de beleidsinzet te intensiveren, maar in
zijn brieven naar de kamer vind ik weinig concreets. En dat terwijl ik
genoeg kan opnoemen.
Transport is momenteel het snelstgroeiende onderdeel van CO2 productie
in Nederland, toch wordt er bezuinigd op het openbaar vervoer, gaat de
kilometerheffing niet eerder lukken dan in 2014, en zijn er nog geen
reservemaatregelen uit de Nota Verkeersemissies van kracht.
`Investeerders vragen niet zozeer om steun van de investeringen zelf,
maar vragen zekerheid', stelt minister Brinkhorst. Door acties zoals
de afschaffing van de EPR bereik je het tegenovergestelde: hier worden
milieubewuste burgers ontmoedigd.
Voorzitter, ik sluit af. Dit kabinet heeft de definitie van
duurzaamheid niet begrepen. Duurzame energie komt in het
hoofdlijnenakkoord niet eens voor. Het is jammer dat enkel de minister
van EZ hier bij ons aangeschoven is en niet het voltallige kabinet.
Dat ligt natuurlijk ook aan ons, we hadden Balkenende gewoon uit
moeten nodigen, maar ook hem valt zijn gebrek aan verantwoordelijkheid
te verwijten: hij had zichzelf uit kunnen nodigen! Is hij zich bewust
van de gevolgen van dit beleid voor de generatie van morgen? De
dijkverhoging en waterberging, het verlies van biodiversiteit, wat
miljarden gaat kosten. In de grote Europese landen zijn het dan ook de
regeringsleiders (Blair, Schröder, Chirac) die zich uitspreken over
deze kwesties. En daarom staat het onderwerp op de agenda van de G8 en
EU voorjaarstop. Maar premier Balkenende heeft zich nog nooit over dit
onderwerp uitgelaten.
Klimaatbeleid hoeft niet zo moeilijk en zo duur te zijn. Er kunnen
grote internationale maatregelen getroffen worden, maar ook kleine, om
de energievraag te reduceren.
Concrete oplossingen:
* Niet enkel nieuwe, maar ook bestaande gebouwen moeten geïsoleerd
worden.
* Verlichting langs autowegen en op bedrijventerreinen kan 's nachts
best uit of op een schakelaar
* Winkeldeuren hoeven niet altijd open te staan, hier zou
voorlichting al veel helpen.
* Burgers moeten hun teveel aan groene stroom kunnen verkopen aan
het net als vervanging van de EPR.
* Analyses van de toekomstige innovatiemogelijkheden (auto's
nieuwbouw koelkasten) laten zien dat bij nieuwe apparatuur een
tempo van 5% verbetering per jaar minimaal 15 jaar achtereen
gehaald kan worden.
* Nu moet al duidelijk gemaakt worden dat centrales in de toekomst
niet kunnen rekenen op voldoende CO2-rechten. Als een bedrijf zo
nodig wil investeren in bijvoorbeeld een kolencentrale, dan moet
die meteen uitgerust worden met bijvoorbeeld ondergrondse
CO2-opslag.
Internationaal:
* Als VS blijft weigeren mee te werken, kan de EU desnoods
maatregelen treffen tegen klimaatschadelijke producten/sectoren
via de WTO (border tax adjustment)
* De overheid stelt de limiet voor emissieruimte buiten de EU op 8%,
maar koopt zelf minder rechten. Als de regering persé de industrie
de mogelijkheid wil bieden om binnen de CO2-handel gebruik te
maken van JI en CDM, dan moet overheid zelf minder reducties in
buitenland kopen. Dit zou bovendien een bezuiniging zijn voor de
overheidsbegroting.
* De sector landbouw, (verantwoordelijk voor 10% van de emissies),
moet haar eigen klimaatbeleid ontwikkelen.
Socialistische Partij