Den Haag, 30 maart 2005
Bijdrage Jeroen Dijsselbloem (PvdA) aan Algemeen Overleg inzake Leges
In vervolg op eerder debatten spreken we opnieuw over de hoogte van de legesheffingen en de wijze waarop de kosten worden verdeeld en in rekening gebracht.
Naar aanleiding van eerdere debatten heeft de Minister een onderzoek laten doen naar de kosten van de aanvragen van verschillende verblijfsdocumenten. Dat heeft geleid tot een meer logische differentiatie in legestarieven, maar de voor de hoogte van de bedragen is nog altijd geen enkele rechtvaardiging. Om die reden heeft de PvdA bij herhaling in haar alternatieve begrotingen middelen gereserveerd om de buitensporige verhogingen van de leges terug te draaien
Zoals al aangegeven hecht de PvdA aan het uitgangspunt dat tarieven niet kostendekkend hoeven te zijn indien de door te berekenen kosten onevenredig hoog zouden zijn tov het te dienen belang (Sorgdrager 1998) . En dat is hier het geval. De bedragen lopen zo hoog op dat burgerrechten in het geding komt. Dev rechter is er al aan te pas gekomen.
Dit standpunt is door het huidige kabinet terzijde gelegd simpelweg vanwege een bezuinigingstaakstelling.
De hoogte van de bedragen zijn tot stand gekomen door alle kosten van de IND om te slaan over de producten. Daarbij twee vragen. Graag een toezegging van de Minister dat organisatieadvies en beleidsontwikkeling niet in de leges wordt verrekend. Graag een toezegging dat de kosten van rechtsbescherming (bezwaar en beroep) niet standaard in de leges worden meegenomen. En een toezegging van de Minister dat reorganisatiekosten niet in de leges zullen worden omgeslagen.
Er valt nogal wat te reorganiseren bij de IND. Inefficiency wordt nu ook in rekening gebracht bij de klanten. En aangezien de klanten volstrekt gebonden zijn, ze kunnen niet naar een andere aanbieder stappen, is er geen enkele prikkel in deze monopolistische organisatie om de kosten te drukken. Om die reden bepleit ik dat er een specifieke efficiencytaakstelling komt voor de IND waarvan de opbrengst niet naar Minister Zalm gaat maar direct naar de klant. De kosten van de IND moeten omlaag de komende jaren. Mijn voorstel is daarom dat alle tarieven en leges van de IND de komende jaren standaard met 2% per jaar omlaag gaan.
Graag een reactie van de Minister op de specifieke efficiencytaakstelling ten gunste van de klanten.
De hoogte van de leges zijn met name voor gezinshereniging (1713 euro voor echtgenoot met twee kinderen) buitensporig en leiden tot strijdigheid met het recht op gezinshereniging.
25 organisaties spanden een procedure aan tegen de hoge leges. De rechtbank oordeelde op 16/2 dat de heffing van de huidige leges in individuele gevallen in strijd kunnen zijn met art 8 vh EVRM. De minister kan dit ons inziens alleen opheffen wanneer zij een hardheidsbepaling opneemt of een regeling treft voor min- of onvermogenden. Graag een toezegging op dat punt.
Daarnaast heeft de rechtbank geoordeeld dat legesregelingen onverbindend zijn jegens Turkse onderdanen en hun gezinsleden die recht op verblijf ontlenen aan de associatieovereenkomst EEG/Turkije. Dit vergt dus aanpassingen zelfs restituties. We stelden hier kamervragen over welke nog niet zijn beantwoord. Heeft de minister la besloten of zij nog in hoger beroep gaat?
Verder wil de Minister gezinsleden van vluchtelingen alleen dan vrijstellen van leges indien binnen drie maanden de gezinshereniging is aangevraagd. Dit kan veel te kort zijn. We vragen een ontheffingsmogelijkheid vast te leggen, zeker voor die zaken waarbij gezinshereniging zonder inkomenseis wordt toegestaan.
Tenslotte: in Nederland geboren kinderen van vluchtelingen. Zijn deze nu vrijgesteld van het betalen van leges? Zonee hoe verhoudt dit zich tot de vrijstelling van alle na-reizende familieleden?
Partij van de Arbeid