Ministerie van Buitenlandse Zaken

Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door Kamerleden Çörüz (CDA), Van Baalen (VVD) en Van der Laan (D66) over het opzeggen van het Protocol voor diplomatieke bijstand door de Amerikaanse regering. Deze vragen werden ingezonden op 16 maart 2005 met kenmerk 2040510450.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van de leden Çörüz (CDA), Van Baalen (VVD) en Van der Laan (D66) over opzeggen Protocol voor diplomatieke bijstand door de Amerikaanse regering

Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van het bericht dat de Amerikaanse regering een protocol dat de diplomatieke bijstand voor buitenlandse gevangenen regelt, op wil zeggen? 1)

Vraag 2
Kloppen deze berichten? Wat is de uw standpunt ten aanzien van deze ontwikkeling?

Antwoord

Ja, in die zin dat de Verenigde Staten van Amerika (VS) niet een Protocol hebben opgezegd dat diplomatieke bijstand voor buitenlandse gedetineerden regelt, maar het Facultatief Protocol inzake de verplichte regeling van geschillen bij het Weens Verdrag inzake Consulaire Betrekkingen (1963). Dit is gebeurd bij nota van 7 maart 2005 aan de Secretaris Generaal van de Verenigde Naties als Depositaris van genoemd verdrag.

Nederland betreurt het besluit van de Amerikaanse regering.

Vraag 3
Welke gevolgen zal dit hebben voor de Nederlandse gevangenen in Amerikaanse gevangenissen?

Antwoord
Het opzeggen van het Facultatief Protocol heeft geen directe gevolgen voor de Nederlandse gedetineerden in de VS. De Amerikaanse regering zegt immers niet het moederverdrag, ofwel het Weens Verdrag inzake Consulaire Betrekkingen, op. De verplichtingen van de VS ten aanzien van consulaire bescherming van buitenlandse staatsburgers in de VS, bijvoorbeeld buitenlandse gedetineerden, wijzigen niet. Wat is veranderd, is dat de Amerikaanse regering van oordeel is dat het Internationaal Gerechtshof (IGH) niet langer bevoegd is te oordelen in geschillen die hieruit voortvloeien. Mocht zich in de toekomst een geschil tussen Nederland en de VS inzake consulaire bescherming voordoen, dan zal Nederland door de opzegging van het Protocol door de VS deze zaak niet bij het IGH aanhangig kunnen maken maar op een andere wijze met de VS moeten oplossen. In voorkomende gevallen zal Nederland langs diplomatieke weg bilateraal danwel in EU-verband de problematiek aankaarten.

Vraag 4
Bent u voornemens, in EU- dan wel in bilateraal verband, dit punt aan de orde te stellen bij de Amerikaanse regering? Zo ja, hoe bent u dit van plan? Zo neen, waarom niet?

Antwoord
Nederland zal de VS in bilaterale contacten zijn zorgen overbrengen over de opzegging van het Facultatief Protocol. Bovendien zal Nederland in EU-verband dit thema aan de orde stellen, zodat het gedurende EU-overleg met de Amerikaanse autoriteiten kan worden besproken. Voor de goede orde dient te worden opgemerkt dat van de 25 EU-lidstaten 14 landen partij zijn bij het Facultatief Protocol.

Vraag 5
Bent u bereid deze zorg mee te nemen in uw gesprekken met de Amerikaanse regering tijdens de 61e zitting van de VN-Commissie van Rechten van de Mens van 14 maart tot en met 22 april 2005?

Antwoord
Zoals aangegeven is Nederland voornemens de Verenigde Staten in bilaterale gesprekken de zorgen over de opzegging van het Facultatief Protocol over te brengen. De 61e zitting van de VN-Commissie van de Rechten van de Mens leent zich hiervoor minder goed, omdat het geschillenbeslechting tussen staten betreft dat slechts op indirecte wijze een effect kan hebben op mensenrechten. Wel zal tijdens genoemde zitting van de VN-Commissie in de EU-resolutie over de doodstraf een passage over het belang van het Weens Verdrag inzake Consulaire Betrekkingen in doodstrafzaken worden opgenomen waarin alle landen die de doodstraf kennen worden verzocht de bepalingen in het Weens Verdrag te respecteren. Ter aanvulling moet worden opgemerkt dat het belang van het Weens Verdrag voortdurend onderwerp van bilaterale besprekingen is tussen Nederland en de VS en van consulaire besprekingen tussen de EU en de VS.


1) de Volkskrant, 11 maart jl.


---- --