Gemeente Leeuwarden

Krol Krol

Wethouder Krol: uitstel gekozen burgemeester

Boarne: Gemeente Leeuwarden (29-03-2005)

In een artikel in het ledenblad van het CDA Leeuwarden pleit wethouder Gerrit Krol voor uitstel van de gekozen burgemeester. Een snelle invoering ervan zou veel problemen veroorzaken in het lokale bestuur dat nog niet eens bijgekomen is van de invoering van het dualisme. Daarnaast ziet hij ook geen heil in de gekozen formateur zoals onlangs door de VVD werd voorgesteld.
De integrale tekst van het artikel: `De laatste maanden wordt er in de media veel geschreven en gesproken over de gekozen burgemeester en sinds enige weken is daar aan toegevoegd de gekozen formateur, terwijl het in sommige partijen al heel gewoon is dat de lijsttrekker rechtstreeks gekozen wordt. Een aantal opmerkingen daaromtrent.

Als alles gaat zoals omschreven in de ingediende wetsvoorstellen, dan krijgen alle burgemeesters in Nederland ontslag per maart 2006. Dan volgt of het wachtgeld, waarschijnlijk gefinancierd door de gemeenten en dus betaald door de inwoners van die gemeente of het zoeken naar een andere baan of, en dat zal veelal gebeuren, het zich verkiesbaar stellen voor het ambt van gekozen burgemeester! Dat lijkt gelet op de afspraken in het regeerakkoord een onafwendbaar scenario. Principieel is er niks tegen een gekozen burgemeester. Ook andere landen kennen dat fenomeen. Maar of die gekozen burgemeester tegemoet komt aan verkleining van de kloof tussen burger en gemeentelijke overheid, zoals wordt verondersteld, is nog maar de vraag.

Verder moet bedacht worden dat een gekozen burgemeester zijn "eigen" college voordraagt ter benoeming door de raad waardoor de invloed van de raad, ook gekozen door de bevolking, afneemt en een machtsstrijd tussen raad en college op de loer ligt. Tot nu toe wordt een college van wethouders na afloop van de raadsverkiezingen aan de hand van de verkiezingsuitslag samengesteld door de raad rekening houdend met een raadsmeerderheid. In de nieuwe situatie is de burgemeester gekozen en worden de overige (vijf) collegeleden gevraagd/voorgedragen door de burgemeester. Dat is een verarming van de lokale democratie en een gegeven waar men wat al te gemakkelijk aan voorbij gaat.

Ook de "eigen" politieke agenda van de gekozen burgemeester kan conflicterend zijn met de politieke agenda van de raad met alle consequenties van dien. Het is daarom dat ik pleit voor uitstel, niet voor afstel, van de invoering van de gekozen burgemeester. De invoering van het dualisme is nauwelijks goed verwerkt en uitgevoerd na vier jaar. Laat dat in 2006 volgen door het fenomeen van de gekozen burgemeester en de chaos lijkt mij compleet. Stel het uit tot 2010, faseer, en bedenk oplossingen voor de problematiek en ga niet koste wat het kost verder omdat D66 zonodig al in 2006 z'n zin moet hebben. Enige tijd geleden werd aan de te
kiezen functionarissen toegevoegd de gekozen formateur, gelanceerd door een adviescommissie onder leiding van een prominent VVD'er, tevens burgemeester van onze gemeente. Een weinig doordacht initiatief omdat de gekozen formateur niet afkomstig hoeft te zijn uit de grootste partij, waardoor een probleem op voorhand is geboren en dus niet opgelost. Een losse flodder van een adviescommissie wat afleidt van de werkelijke problemen in ons land. Hoe is het mogelijk dat de VVD redelijk blind achter D'66 aanloopt?!

Wat zou er in ons land nog meer rechtstreeks gekozen kunnen worden? Als je daarover gaat filosoferen dan kom je bijna geheel spontaan bij de commissaris van de koningin terecht. Vreemd dat D66 en de VVD daar nog niet concreet mee aan de slag gaan. Misschien zouden dan de extreem hoge bijverdiensten die deze functionarissen over het algemeen hebben meteen kunnen worden meegenomen. Bekend is dat de commissaris van Groningen voor ongeveer 90.000 Euro per jaar bijklust. Daar kunnen tenminste 2 gezinnen van rondkomen. Het is schandalig dat minister Remkes en het kabinet geen paal en perk stellen aan dit soort "nevenfuncties". Voordeel van rechtstreeks verkiezen zou kunnen zijn dat de inwoners van bijvoorbeeld Friesland direct zouden kunnen controleren wat een commissaris zoal van plan is te doen en wat voor tijd hij/zij daar voor nodig heeft. Nadelen zijn eigenlijk dezelfde als bij de gekozen burgemeester. Een belangenstrijd tussen Staten en Commissarissen waar eigenlijk niemand op zit te wachten! Dus voorlopig maar niet doen.'