Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Persbericht ministerraad
8 april 2005
Meer ruimte voor gemeentelijke verantwoordelijkheid water
Het huidige rioolrecht verdwijnt. Vanwege de vergroting van de
verantwoordelijkheden voor gemeentelijke watertaken komt er een nieuwe
bestemmingsheffing. De heffing mag hooguit kostendekkend zijn. Gemeenten
moeten inwoners en het Rijk inzicht geven in de opbrengsten uit de heffing
en de investeringen in het waterbeleid. Hiertoe heeft het kabinet op
voorstel van minister Remkes van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
besloten. Het wetsvoorstel geeft gemeenten de ruimte voor maatwerk in de
financiering van de gemeentelijke watertaken, zoals bij de ontkoppeling van
het regenwater van het riool.
Gemeenten krijgen naast de verantwoordelijkheid voor het beheer van afval-
en regenwater de verantwoordelijkheid voor het verwerken van overtollig
grondwater. Het huidige rioolrecht wordt door de 'Wet gemeentelijke
watertaken' vervangen door een bestemmingsheffing. Het kabinet beoogt geen
wijziging in het heffingssysteem dat gemeenten al gebruiken voor het
rioolrecht. Gemeenten blijven vrij in de keuze van de belastingplichtige
(eigenaar of gebruiker) en de maatstaf (berekening) van de heffing.
De heffing is begrensd: alleen de bij de wet genoemde kosten mogen verhaald
worden. Uitgangspunt bij het wetsvoorstel is dat inwoners van een gemeente
inzicht moet kunnen krijgen in de opbrengsten van de heffing en de kosten
voor de watertaken. Het Rijk volgt de ontwikkeling van de lasten via de
Monitor Inkomsten Lokale Heffingen. Het kabinet beperkt zich tot sturing op
hoofdlijnen en biedt medeoverheden meer vrijheid. Dit is ook een van de
uitgangspunten van de Code Interbestuurlijke Verhoudingen.
De nieuwe zorgplicht voor gemeentelijke watertaken is een uitvloeisel van
het in 2003 getekende Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW). In het NBW
zijn door het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen afspraken
gemaakt om de waterproblematiek in Nederland aan te pakken. Hier zijn onder
andere extra watertaken voor gemeenten uit voortgekomen. De totale kosten
van het NBW zijn tot 2015 begroot op 8 miljard euro. De kosten die zijn
gemoeid met de gemeentelijke watertaken binnen het akkoord, kunnen via de
nieuwe heffing worden opgebracht. Het NBW heeft tot doel om in de periode
tot 2015 de waterhuishouding te verbeteren en daarna op orde te houden.
Zo wordt op de meeste plaatsen het regenwater nog via de riolering
afgevoerd. Bij hevige regenval stromen verouderde of te kleine riolen over.
Het vervuilde rioolwater loopt dan in de sloten. Veel gemeenten zullen het
regenwater op den duur apart gaan afvoeren. De voordelen zijn: geen
overbelast riool na hevige regenval en het regenwater kan bijvoorbeeld
worden gebruikt om het grondwaterpeil weer op niveau te brengen.
De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan
de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van
het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de
Tweede Kamer.
RVD, 08.04.2005
Ministerie van Algemene Zaken