Contactpersoon
-
Datum
11 april 2005
Ons kenmerk
RWS/SDG/2005/1375/7415
Doorkiesnummer
-
Bijlage(n)
-
Uw kenmerk
22026-216
Onderwerp
Beantwoording aanvullende vragen naar aanleiding van de schriftelijke
kamervragen van het lid Van Velzen over de dynamische belasting van de
geluidsschermen van de HSL
Geachte voorzitter,
Hierbij doe ik u toekomen de antwoorden op de aanvullende Kamervragen die
zijn gesteld naar aanleiding van de schriftelijke Kamervragen van het lid
van Velzen over de dynamische belasting van geluidsschermen van de HSL.
Kan een nadere toelichting worden gegeven op de ervaringen in Duitsland die
geleid hebben tot nieuwe inzichten over de belasting van de geluidsschermen
door drukgolven? In hoeverre is de situatie in Duitsland vergelijkbaar met
die in Nederland?
1. Naar aanleiding van de Duitse ervaringen heeft Infraspeed
opdracht gegeven voor het opstellen van het rapport genaamd "Infraspeed
Basic Noise Barrier", over de belasting van de geluidsschermen door
drukgolven. In dit rapport vermeldt Infraspeed dat de Duitse situatie
vergelijkbaar is met Nederland en zij ook problemen voorziet bij de
bevestiging van de geluidsschermen bij de HSL-Zuid. Er zou onvoldoende
rekening zijn gehouden met de dynamische belastingen. De
projectorganisatie HSL-Zuid heeft eind oktober 2003 dit rapport van
Infraspeed ontvangen.
Om duidelijkheid te krijgen over de effecten en gevolgen van deze
dynamische belastingen langs de HSL-Zuid, is door de projectorganisatie
een werkgroep van deskundigen samengesteld om vast te stellen met welke
belastingen rekening moet worden gehouden. Dit heeft geresulteerd in het
document "Belastingen op geluidsschermen HSL" van februari 2004. Uit het
document blijkt dat de dynamische krachten door de drukgolf groter zijn
dan de krachten waarmee de onderbouwaannemers hebben gerekend. Omdat het
hier om nieuwe feiten gaat is vervolgens de gehele constructie door de
onderbouwaannemers geverifieerd, uitgaande van de berekeningsmethodieken
van februari 2004.
Daaruit is gebleken is dat op een aantal locaties problemen worden
voorzien met de fundering voor de geluidsschermen die conform het
Tracébesluit moeten worden geplaatst.
In het laatste kwartaal van 2004 en begin 2005 hebben de
onderbouwaannemers corrigerende maatregelen aan de funderingsconstructie
ontworpen, welke nu zullen moeten worden uitgevoerd. Begin 2005 waren
derhalve de gegevens (maatregelen en geschatte kosten) bekend.
Hebben de aanpassingen in de geluidsschermen gevolgen voor de
projectplanning?
2. Door de aanpassingswerkzaamheden wordt ingegrepen op de door
Infraspeed geplande werkzaamheden, waardoor extra inspanningen nodig zijn
om op schema te blijven.
Vooralsnog is het beeld dat de extra inspanningen voldoende resultaat
zullen opleveren om vertraging te voorkomen.
Waaruit bestaat de maximale inspanning om de kosten van de aanpassingen bij
de onderbouwaannemers terug te leggen?
3. De projectorganisatie HSL-Zuid doet er alles aan (middels het
aanspreken van de aannemer) om de verantwoordelijkheid èn de kosten van
de aanpassingen neer te leggen bij de onderbouwaannemers, zo nodig
middels juridische procedures.
Op dit moment wordt in overleg met de landsadvocaat een strategie
richting de aannemer bepaald. Hierop vooruitlopen zou de positie van de
Staat ondermijnen. In een later stadium zal ik de Vaste Kamercommissie op
de hoogte brengen.
Kunnen de geschatte kosten van E 8 a 13 mln nader worden uitgesplitst naar
constructieve maatregelen en door Infraspeed te nemen maatregelen?
4. De raming is E 8 tot E 13 mln. In deze raming zijn zowel de kosten
voor de te nemen maatregelen aan de constructie van de onderbouw als de
door Infraspeed te nemen maatregelen bij de te plaatsen geluidsschermen
opgenomen.
De extra kosten voor technische maatregelen bestaan onder andere uit het
op sommige plaatsen versterken van de fundatie (betonwerk) en kosten voor
extra materialen (bijvoorbeeld extra stijlen) ten behoeve van de
geluidsschermen.
Door de aanpassingswerken wordt ingegrepen op de door Infraspeed geplande
werkzaamheden. Hierdoor zijn extra inspanningen nodig om op schema te
blijven. Daarbij dient te worden gedacht aan re-engineering en mogelijke
inefficiënties in de uitvoeringsplanning van Infraspeed.
Een verdere uitsplitsing van de raming is momenteel nog niet te geven. De
onderhandelingen met de aannemers worden nu nog gevoerd.
Hoe groot acht u de kans dat de meerkosten voor sterkere geluidsschermen
bij de onderbouwaannemers kunnen worden teruggelegd als in de contracten
rekening is gehouden met een lagere belasting?
5. De juridische positie van de Staat is geanalyseerd. De
projectorganisatie zal zich maximaal inspannen om de verantwoordelijkheid
en de kosten van de aanpassingen neer te leggen bij de
onderbouwaannemers, zonodig middels juridische procedures.
Waarop is de prognose van risico's (nieuw) na de realisatiefase van E 22
miljoen gebaseerd? Waarom werden deze niet eerder voorzien?
6. De prognose van risico's na de realisatiefase is gebaseerd op de
geïdentificeerde risico's door de projectorganisatie eind 2004. Het
optimale streefbeeld is dat er op de aanvangsdatum een infrastructuur
wordt opgeleverd die 100% 'risicovrij' is. De praktijk is echter dat bij
elk project sprake is van restpunten en mogelijke risico's in de
exploitatiefase, die voortvloeien uit de bouwfase. Tijdens de
realisatiefase van het project worden risico's geïdentificeerd, waarbij
afgewogen wordt of het nemen van beheersmaatregelen mogelijk is binnen de
planning en of de kosten van de maatregelen opwegen tegen het risico. In
het geval er maatregelen genomen worden kunnen deze doorlopen na
oplevering van de lijn. Een voorbeeld hiervan is het monitoren van
mogelijke horizontale verplaatsingen van de baan bij de HSL-Zuid.
Deze zaken zijn nu voor het eerst voor de periode na de oplevering van de
infrastructuur geëxpliciteerd en gekwantificeerd. Overigens kunnen in de
toekomst bij verdere oplevering van de onderbouw en tijdens de testfase
deze restrisico's nog wijzigen.
De ingangsdatum is reeds met 22 maanden vertraagd. Uitstel van
ingebruikname met 1 maand wordt geraamd op E 22 miljoen. Welke kosten
betreft dit? Welke kosten zijn gemoeid met het nu ontstane uitstel?
7. De kosten van uitstel met 1 maand van de ingebruikname van de HSL-Zuid
bestaan uit:
Claim + beschikbaarheidsvergoeding Infraspeed: E 16 mln
Boete verschuldigd aan België: E 0,8 mln
Mislopen vervoer opbrengsten E 4,6 mln
Ten aanzien van het uitstel dienen twee zaken te worden onderscheiden:
De oplevering van de infrastructuur;
De aanvangsdatum van het Vervoer.
Ad 1:
In Voortgangsrapportage 9 (1e helft 2001) is gerapporteerd dat de
planning sterk onder druk stond. De minister had in overleg met de Tweede
Kamer, ingestemd met de wijziging betreffende de halfverdiepte open bak
te Bergschenhoek. Uitvoering van deze wijziging zou leiden tot een
vertraging van 6 tot 9 maanden. Op basis van deze inzichten is in 2002
gebruik gemaakt van de optie in het Infraspeed contract om de mijlpalen
te verschuiven. Uiteindelijk heeft deze verschuiving E 10 mln gekost (VGR
9).
Daarmee is toen tijd gekocht die nu hard nodig blijkt te zijn. Indien
destijds geen gebruik was gemaakt van deze contractuele optie, dan zouden
de financiële consequenties (vertragingsclaims Infraspeed) vele malen
groter zijn.
Ad 2.
In de vervoersconcessie is de datum van 1 april 2007 overeengekomen. De
aanvangsdatum van het Vervoer is ongewijzigd. Er is dus geen sprake van
uitstel van de ingebruikname.
Conclusie: Er is geen sprake van uitstel van ingebruikname van de HSL-
infrastructuur. Er behoeven geen vertragingskosten te worden betaald.
8. Waarom is, toen reeds bekend was dat er problemen zouden ontstaan met
de sterkte van de geluidsschermen zo voortvarend daaraan voortgebouwd,
zelfs ondanks de problemen met de vogels?
8. De omvang en de gevolgen van de problemen die zijn ontstaan als gevolg
van de dynamische belastingen van de geluidsschermen waren onvoldoende
inzichtelijk in 2004 toen het één en ander gesignaleerd werd. Daarom is
een analyse gemaakt van zowel de voorgeschreven belastingen en
richtlijnen, als de uitwerking van dynamica door de aannemers. Vervolgens
zijn de werkelijk omvang en gevolgen van het probleem in beeld gebracht.
Ten slotte is een onderzoek gedaan naar mogelijke oplossingen, waardoor
maatregelen en consequenties pas eind 2004 en begin 2005 bekend waren.
Om de voortgang van het project te borgen werd niet ingegrepen in het
uitvoeringsproces van de onderbouw.
De vogelproblematiek is van een geheel andere aard. Het aanbrengen van de
streepjes op de glazen schermen van de A16, A4 en delen van de HSL-Zuid
ten zuiden van Rotterdam, staat los van de maatregelen in het kader van
de dynamica. Het merendeel van de geluidsschermen waar aanpassingen
noodzakelijk zijn als gevolg van de dynamica problematiek moeten worden
geplaatst door Infraspeed. Infraspeed heeft tegelijk met het bestellen
van glas, de strepen op het glas besteld. De aanpassingen aan de
funderingen worden thans uitgevoerd door de onderbouwaannemers. De
geluidsschermen worden in mei 2005 door Infraspeed geplaatst.
9. Hoe verhouden de minderkosten voor geluidsschermen voor aanpassingen
ten behoeve van de vogelproblematiek zich tot de meerkosten die gemaakt
zullen moeten worden aan diezelfde schermen voor de drukgolfproblematiek?
Zijn er nu geluidsschermen die tweemaal vervangen worden?
9. Nee, er zijn geen geluidsschermen die vervangen moeten worden. Met
betrekking tot de vogelproblematiek zal E 15 miljoen terugvloeien naar de
risicoreservering. Voor de dynamica problematiek zal geld onttrokken
moeten worden uit de risicoreservering.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Karla Peijs
Ministerie van Verkeer en Waterstaat