Waterschap Noorderzijlvest
Eerste fase onderzoek Lauwersmeervisie afgerond: gemaaluitbreiding
lijkt onvermijdelijk
18-4-2005
Vrijdag 15 april jl. presenteerden Wetterskip Fryslân, Waterschap
Noorderzijlvest, de provincies Fryslân en Groningen de eerste
resultaten van het onderzoek dat zal leiden tot een nieuwe visie op
het waterbeheer in en rond het Lauwersmeer. Nu de eerste fase van het
onderzoek is afgerond lijkt gemaaluitbreiding onvermijdelijk voor een
optimaal waterbeheer in de toekomst. Een nieuwe visie voor waterbeheer
in en rond het Lauwersmeer is nodig om de natuurontwikkeling in het
Nationaal Park Lauwersmeer te stimuleren en rekening te houden met de
gevolgen van het veranderende klimaat.
Vier varianten
In het onderzoek zijn vier verschillende manieren van waterbeheer
bekeken, waarvoor verschillende waterstanden nodig zijn. Naast het
handhaven van de huidige situatie (waterstand op -0,93m/ -1,03m NAP)
is de zogenaamde estuariene variant bekeken. Dat betekent het toelaten
van een gedempt getijde (tussen - 1,0 m en - 0,5 m NAP) door het laten
instromen en uitstromen van water uit de Waddenzee door de spuisluis
van Lauwersoog.
Ook zijn de varianten "natzoet" en "natzout" bekeken, waarbij de
waterstand in de winter 0,5 meter hoger is door de aanvoer van
respectievelijk zoet water uit de boezem en zout water uit de
Waddenzee.
Effectiviteit en haalbaarheid
De verschillende manieren van waterbeheer zijn bekeken op
effectiviteit en haalbaarheid. Voor iedere manier van waterbeheer is
een aantal maatregelen bekeken. De maatregelen bestonden onder andere
uit het aanleggen van een kanaal aan Friese dan wel Groninger zijde,
of zelfs beide. Deze maatregelen zijn afgevallen, omdat het een grote
ruimtelijke ingreep zou betekenen. De kanalen doorsnijden de oude
landschappen te veel en zijn bovendien zeer kostbaar. Daarnaast zouden
er niet-natuurlijke afwateringspunten op de Waddenzee ontstaan.
Estuauriene systeem
De optie van het estuariene systeem vinden de partijen niet duurzaam,
en valt daarmee af. De gunstige gevolgen voor de natuur door het laten
overstromen en droogvallen van zandplaten, zullen door de
zeespiegelrijzing naar verwachting op den duur achterwege blijven. De
zandplaten zullen dan namelijk continue onder water komen te staan.
Te onderzoeken maatregelen
De maatregelen die in de volgende fase verder onderzocht zullen worden
zijn
* een groot gemaal bij Lauwersoog
* een nieuw gemaal bij Dokkumer Nieuwe Zijlen gecombineerd met
uitbreiding bij Elektra en kadeverhoging rond het Lauwersmeer
* een nieuw gemaal bij Dokkumer Nieuwe Zijlen, een gemaal bij
Lauwersoog en uitbreiding bij Elektra.
Tweede fase onderzoek
Na uitwerking van de overgebleven varianten vindt definitieve
besluitvorming plaats bij de Provincies en Waterschappen. In het
verdere onderzoek (fase 2) zullen tijdpad, aanleg-, beheer- en
onderhoudkosten van nieuwe werken, én beheer- en onderhoudskosten van
de oude werken in kaart worden gebracht. Daarnaast zal een uitwerking
van verschillende maatschappelijke belangen centraal staan. Naast het
behoud en de ontwikkeling van natuur in het Nationaal Park
Lauwersmeer, spelen de belangen van de landbouw, de recreatie, de
scheepvaart, de visserij en defensie een rol.
Nieuwe Watervisie Lauwersmeer noodzakelijk
Een nieuwe visie op het waterbeheer in en rond het Lauwersmeer is
noodzakelijk om de natuur in het Nationaal Park Lauwersmeer meer
ontwikkelingskansen te bieden en tegelijkertijd wateroverlast of zelfs
onveilige situaties in Fryslân en Noord en West Groningen te
voorkomen. Dit laatste als gevolg van zeespiegelrijzing, een
veranderend neerslagpatroon en de bodemdaling. De vier partijen
verwachten de eerste contouren van de Watervisie Lauwersmeer eind
2005.