universiteiten bij aan onze economie?
19 april 2005: Hoe dragen universiteiten bij aan onze economie?
Persbericht van de AWT
Onderzoeksproces minstens zo belangrijk als onderzoeksresultaten.
Hoe dragen universiteiten bij aan onze economie?
Onderzoek verrichten aan de universiteit draagt bij aan de
ontwikkeling van essentiële vaardigheden van onderzoekers. Deze
onderzoekscompetenties zijn van groot economisch belang. Wil men de
economische betekenis van universitair onderzoek goed in kaart
brengen, dan mag men de waarde van deze onderzoeksvaardigheden niet
uit het oog verliezen. Daarnaast moet uiteraard ook gekeken worden
naar de economische waarde van de onderzoeksuitkomsten zelf. Dit zegt
de Adviesraad voor Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) in zijn
advies De waarde van weten' aan de ministers van OCW en EZ.
Onderzoeksresultaten uit universitair onderzoek kunnen door bedrijven
worden gebruikt voor innovatie. Daarnaast levert het onderzoeksproces
vaardigheden bij onderzoekers op. Joop Sistermans, voorzitter van de
AWT: De ontwikkeling van competenties via universitair onderzoek is
minstens zo belangrijk voor de Nederlandse economie als de benutting
van concrete resultaten uit dit onderzoek in innovaties.'
Meten draagt bij aan maatschappelijke verantwoording
Universitair onderzoek wordt voor een belangrijk deel gefinancierd uit
publieke middelen. Vragen naar de maatschappelijke opbrengsten van die
middelen mogen niet ontlopen worden, ook al zijn ze niet eenvoudig te
beantwoorden. Het is belangrijk dat publieke uitgaven worden
verantwoord, dat publieke middelen efficiënt worden ingezet en dat er
draagvlak voor de besteding is. Het inzichtelijk maken van de
opbrengsten van universitair onderzoek vindt de AWT een taak van de
universiteiten zelf. De AWT ziet een coördinerende rol op dit terrein
als een concrete invulling van Science System Assessment', een functie
die recent bij het Rathenau Instituut is neergelegd.
Veelheid aan methoden inzetten
Om een goed inzicht te krijgen in de economische betekenis van
universitair onderzoek is het belangrijk om een breed palet aan
methoden te gebruiken. Om een volledig beeld te krijgen, moet niet
alleen gesteund worden op kwantitatieve methoden om rendementen te
berekenen. Het is belangrijk om ook inzicht te ontwikkelen in de
mechanismen die de richting van het onderzoek sturen en in het belang
van netwerken rond onderzoek. Alleen dan is het mogelijk om enige grip
te krijgen op de factoren die de economische betekenis van
universitair onderzoek bepalen.
Beleid op basis van cijfers te beperkt
De AWT waarschuwt dat pogingen om de economische waarde van onderzoek
in cijfers te vatten, kunnen leiden tot uitvergroting van gemakkelijk
meetbare aspecten en onderbelichting van andere. Beleid dat hierop is
gebaseerd kan leiden tot sturing in de verkeerde richting. Het is
daarom belangrijk dat men om te komen tot beleidskeuzes een brede blik
hanteert.
AWT benadruk het belang van kennis als vermogen'
In eerdere adviezen heeft de AWT reeds gepleit voor meer aandacht en
nadruk in het wetenschaps- en innovatie beleid voor kennis als
vermogen', de competenties en vaardigheden van onderzoekers die via
het verrichten van onderzoek worden opgedaan. De AWT stelt kennis als
vermogen' naast kennis als product', de concrete resultaten en de
publiek toegankelijke kennis die uit onderzoeksprojecten komen. Kennis
als vermogen wordt in een veelheid van werksituaties, binnen en buiten
de universiteit, te gelde' gemaakt. Om de economische betekenis van
kennis als vermogen te achterhalen, is meer inzicht in netwerkvorming
rond universitair onderzoek en in verspreiding van
onderzoeksvaardigheden via de arbeidsmarkt noodzakelijk.
Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT)