De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
ons kenmerk: FEZ. 2005/843
datum: 25-04-2005
onderwerp: Instelling Dienst Regelingen als baten-lastendienst
Bijlagen: 2
Geachte Voorzitter,
1. Inleiding en samenvatting
Op grond van de voorhangprocedure van artikel 10 van de
Comptabiliteitswet 2001 leg ik u hierbij mijn voornemen voor om met
ingang van 1 januari 2006 over te gaan tot het instellen van een
dienst die het baten-lastenstelsel voert, te weten Dienst Regelingen
(hierna te noemen baten-lastendienst). Deze voorhangprocedure houdt in
dat het besluit niet eerder wordt genomen dan 30 dagen nadat het
voornemen daartoe schriftelijk ter kennis is gebracht van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal. Indien de Kamer binnen 30 dagen na
ontvangst van de kennisgeving of binnen 14 dagen na het verstrekken
van nadere inlichtingen zich uitspreekt tegen het voorgenomen besluit,
wordt het besluit niet aangenomen.
Het kabinet is, gehoord het positieve oordeel van de
Toetsingscommissie Verzelfstandigingen, met mij van mening dat kan
worden overgegaan tot de definitieve instelling van Dienst Regelingen
als een baten-lastendienst. Dienst Regelingen heeft aangetoond te
kunnen voldoen aan de specifieke beheersregels die de doelmatigheid
van de dienst bevorderen waarmee de dienstverlening naar een hoger
niveau kan worden getild.
2. Ministeriële verantwoordelijkheid
Met de introductie van baten-lastendiensten binnen de Rijksoverheid is
de mogelijkheid gecreëerd om met behoud van de volledige ministeriële
verantwoordelijkheid de beperkingen in de bedrijfsvoering die goede
prestatieafspraken in de weg staan, weg te nemen. Deze diensten
kenmerken zich door een resultaatgericht besturingsmodel in combinatie
met een baten-lastenadministratie. De ministeriële
verantwoordelijkheid bij baten-lastendiensten houdt in dat de minister
door het parlement ter verantwoording kan worden geroepen voor het
gehele handelen van de dienst. Als minister van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit (LNV) zullen mijn bevoegdheden ten aanzien van Dienst
Regelingen volledig intact blijven.
3. Waarom de overgang naar baten-lastendienst
Dienst Regelingen is voortgekomen uit een fusie van de Dienst
LNV-Loket, de Dienst Basisregistraties en de uitvoeringsorganisaties
LASER en Bureau Heffingen. Over de redenen voor deze fusie bent u
geïnformeerd met brief van 9 oktober 2003 (TK 2003-2004, 29 246 nr.
1). De grootste organisatieonderdelen (LASER en Bureau Heffingen) van
de nieuwe Dienst Regelingen bezaten reeds de status van
baten-lastendienst. Het bleef echter de bedoeling om ook de nieuwe
Dienst Regelingen als geheel onder een zelfde beheersregime van baten
en lasten te laten vallen omdat dit regime doelmatig werken het best
mogelijk maakt. Om die reden is ervoor gekozen om met ingang van 1
januari 2004 aan Dienst Regelingen in oprichting een tijdelijke status
toe te kennen. Over deze toekenning is op 28 november 2003 een
Algemeen Overleg met de Tweede Kamer gevoerd.
De fusie van de vier genoemde diensten tot Dienst Regelingen heeft in
september 2004 zijn beslag gekregen. De missie van de dienst luidt:
'De Dienst Regelingen voert overheidsregelingen uit op een
servicegerichte, transparante en toegankelijke wijze voor zowel de
opdrachtgevers als de doelgroepen van de organisatie'. De regelingen
die worden uitgevoerd betreffen vooral
* EU-regelingen;
* Het LNV-beleid;
* De identificatie en registratie van dieren, relaties en bedrijven;
* De verlening van vergunningen en ontheffingen ten behoeve van het
natuurbeleid, het milieubeleid en het mestbeleid;
* De inrichting en uitvoering van nationale subsidieregelingen;
* De financieel-administratieve ondersteuning bij crisisbestrijding.
De daadwerkelijke fusie en reorganisatie tot één Dienst Regelingen
heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de verbetering van de
doelmatigheid. Door de fusie is het mogelijk om te gaan werken volgens
één generiek bedrijfsprocesmodel. Dit leidt tot een grote mate van
efficiency doordat de processen beter op elkaar kunnen worden
afgestemd. Doordat in dit proces de ondernemer centraal staat zal dit
ook leiden tot een grotere mate van klantgerichtheid. Verder heeft de
fusie ook geleid tot besparingen in de overhead en de ondersteunende
functies. Er zal zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van éénmalige
inwinning en meervoudig gebruik van gegevens. Naast een
ICT-kostenbesparing bij de uitvoering zal dit ook leiden tot een
vermindering van de administratieve lastendruk en kostenbesparing bij
de doelgroep.
4. De wijze waarop de dienst voldoet aan de instellingsvoorwaarden
Om de status van baten-lastendienst te verkrijgen, moet worden voldaan
aan de twaalf instellingsvoorwaarden die staan beschreven in de
'Wegwijzer baten-lastendiensten'.
De praktijk leert dat het toepassen van de instellingsvoorwaarden een
groot veranderproces is. Niet alleen voor de dienst zelf maar ook voor
haar omgeving. Het is meer dan alleen het formuleren van een papieren
werkelijkheid. Het resultaatgericht werken moet tussen de oren komen
te zitten bij zowel de baten-lastendienst als haar omgeving.
Na de toekenning van de tijdelijke status (zie punt 3) is voor elke
instellingsvoorwaarde een instellingsproduct ontwikkeld. Deze
producten zijn door Dienst Regelingen ontwikkeld en afgestemd met
eigenaar en opdrachtgevers. De instellingsproducten zijn in overleg
met het Begeleidingsteam Verzelfstandigingen (BiFi-team)
totstandgekomen.
Dienst Regelingen heeft in het kader van de 'groenlichtmeting' de
instellingsdocumenten voorgelegd aan de Toetsingscommissie
Verzelfstandigingen. Inmiddels heeft de Toetsingscommissie
Verzelfstandigingen het groene licht gegeven om de voorhangprocedure
richting de Tweede Kamer te starten.
Voor de verdere uitwerking van de wijze waarop Dienst Regelingen
voldoet aan de instellingsvoorwaarden, verwijs ik u naar bijlage 1 bij
deze brief.
De onderliggende stukken op basis waarvan besloten is dat Dienst
Regelingen aan de instellingsvoorwaarden voldoet liggen bij de griffie
ter inzage. Tevens zijn de managementafspraken met de eigenaar en de
opdrachtgevers bijgevoegd.
5. Doelmatigheid en nulmeting
Met de instelling van een baten-lastendienst wordt beoogd de
doelmatigheid van de dienst te vergroten. Voor Dienst Regelingen houdt
dit in dat het overheidsbeleid zoals neergelegd in regelingen tegen zo
laag mogelijke kosten wordt uitgevoerd. Door de invoering van sturing
op basis van baten-lasten worden extra prikkels ingevoerd die de
doelmatigheid bevorderen. Zo worden de afspraken die Dienst Regelingen
maakt met de opdrachtgevers veel meer gekwantificeerd in meetbare
prestaties en worden vooraf afspraken gemaakt over de door de
opdrachtgevers te betalen prijs. Onder het regime van het
baten-lastenstelsel zal de kostprijs per product moeten worden
berekend en zal deze in de tijd worden gevolgd.
Naast de indicatoren die de doelmatigheid meten zijn ook
kwaliteitsindicatoren ontwikkeld om te voorkomen dat
doelmatigheidsverbeteringen ten koste gaan van de te leveren
kwaliteit. Een aantal kwaliteitsindicatoren zal ook in de rapportages
aan de Tweede Kamer worden opgenomen.
Voor een goede analyse van de doelmatigheid van een baten-lastendienst
is het van belang dat voorafgaand aan de start van de
baten-lastendienst een nulmeting wordt uitgevoerd. Met behulp van deze
nulmeting kan worden gevolgd of de doelmatigheid van de dienst in de
loop der jaren toeneemt.
6. Stand van zaken financieel beheer
Een belangrijk kenmerk van het baten-lastendienstmodel is een grotere
transparantie ten aanzien van de prestaties en bedrijfsvoering. De
baten-lastendiensten dienen ook het voorbeeld te zijn van goede
bedrijfsvoering binnen de rijksoverheid. Daarom wordt er groot belang
gehecht aan het op orde zijn van het financieel beheer van deze
diensten.
Dienst Regelingen moet niet alleen voldoen aan de eisen die een
baten-lastendienst stelt aan financieel beheer. Het feit dat Dienst
Regelingen ook de status heeft van erkend Europees betaalorgaan stelt
hoge eisen aan de inrichting van de dienst. Dienst Regelingen geeft
als betaalorgaan tweemaal per jaar een mededeling af of zij aan de
erkenningsvoorwaarden voldoet.
Tezamen met de jaarlijkse mededeling omtrent de bedrijfsvoering
creëert dit een situatie met voldoende aandacht voor financieel
beheer. Verbeterpunten die hierbij naar voren komen worden in een plan
van aanpak opgenomen. Die punten worden gemonitord op adequate en
tijdige implementatie.
7. De wijze waarop de Tweede Kamer in de ontwerpbegroting en de eerste
suppletore begroting geïnformeerd zal worden
In de ontwerpbegroting wordt de baten-lastendienst toegelicht op de
betreffende beleidsartikelen. Prestatiegegevens over de
baten-lastendienst worden opgenomen in de toelichting op de
beleidsartikelen. Deze gegevens met bijbehorende waarden vormen het
uitgangspunt voor het verder in de tijd volgen van de
doelmatigheidsontwikkeling. De paragraaf inzake de baten-lastendienst
bevat toelichtende, aanvullende gegevens met betrekking tot de
bijbehorende financiële overzichten. In de toelichting wordt daarnaast
een indicatieve openingsbalans opgenomen.
De eerste suppletore begroting in het eerste uitvoeringsjaar (voorjaar
2006) als baten-lastendienst bevat de definitieve openingsbalans.
Daarnaast wordt in deze suppletore begroting de formele nulmeting met
betrekking tot de doelmatigheidsindicatoren opgenomen.
8. Tot slot
Dienst Regelingen heeft gedurende de fusie zeer terdege rekening
gehouden met alle eisen die aan een baten-lastendienst worden gesteld.
Ik heb er alle vertrouwen in dat Dienst Regelingen zich als een
slagvaardige en doelgerichte organisatie verder zal ontwikkelen. Ik
ben de mening toegedaan dat Dienst Regelingen op verantwoorde wijze
zal functioneren als een baten-lastendienst. Ik verzoek de Tweede
Kamer daarom in te stemmen met het voornemen om Dienst Regelingen per
1 januari 2006 de definitieve status van baten-lastendienst te geven.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
Bijlagen
Bijlage 1 - Instellingsvoorwaarden Dienst Regelingen
Bijlage 2 - Aansturingsprotocol DR-LNV
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit