Aantal muskusratten in Gelderland daalt sterk (10-05-2005)
Nieuwe inzichten, goede samenwerking, verbeterde vangmiddelen en extra
inzet van personeel hebben voor een flinke afname van het aantal
muskusratten in Gelderland gezorgd. Dit blijkt uit een evaluatie van
de eerste twee jaar - 2003 en 2004 - muskus- en beverrattenbestrijding
door de Gelderse waterschappen Veluwe, Rijn en IJssel en Rivierenland.
Sinds 2003 is de muskus- en beverrattenbestrijding in Gelderland een
taak van de waterschappen. Voorheen was Provincie Gelderland
verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan. De gedachte achter de
verschuiving van de taak was, dat de waterschappen de bestrijding
effectiever zouden kunnen uitvoeren. De waterschappen zijn namelijk
verantwoordelijk voor o.a. het beheer en de kwaliteit van dijken en
watergangen. En juist die dijken en watergangen met hun oevers hebben
flink te lijden onder het gegraaf van tienduizenden muskusratten.
Minder muskusratten
De flinke afname van het aantal muskusratten leert dat de bestrijding
bij de waterschappen met Waterschap Rivierenland als coördinerende
organisatie, op de goede plaats is. Vingen de muskusrattenbestrijders
in 2003 nog zo'n 45.000 muskusratten met de inzet van 52.500 uur; in
2004 bedroeg de vangst `slechts' 32.000 ratten, waar een tijdbesteding
van 61.000 uren tegenover stond. Wanneer verbetering van strategie en
vangmiddelen, verdere professionalisering en extra inzet van uren
resulteren in beduidend lagere vangstcijfers, dan kan dit niet anders
betekenen dan dat de populatie sterk is afgenomen.
Onnodig dierenleed voorkomen
Het streven om bij de noodzakelijke bestrijding zo weinig mogelijk
dierenleed te veroorzaken, heeft tot concrete maatregelen geleid. Zo
zijn de vangmiddelen aangepast en controleren de bestrijders kooien en
klemmen nog vaker dan voorheen. Dit om enerzijds leed bij muskus- en
beverratten tot een minimum te beperken, anderzijds om zoveel mogelijk
te voorkomen dat andere dieren, zoals vissen, eenden en woelratten per
ongeluk worden gevangen.
Bestrijding beverratten krijgt vorm
Naast het bestrijden van de muskusrat is ook het terugdringen van de
beverrat om dezelfde redenen van belang. In 2003 is de bestrijding van
de beverrat serieus van start gegaan met de opleiding van zeven
medewerkers. Helaas blijkt de bestrijding nogal lastig te zijn, omdat
het aantal beverratten dat via de Rijn en via de vele watergangen
vanaf Duitsland Gelderland binnenkomt steeds groter wordt. Wel tot
zo'n 90% van het totaal. De bestrijding zal zich de komende jaren
daarom met name op de grensstreek concentreren. De beverrat moet
overigens niet met de beschermde bever worden verward. Juist in de
leefgebieden van de bever zijn de muskus- en beverrattenbestrijders
zeer terughoudend met het plaatsen van klemmen en kooien om te
voorkomen dat de bever hier onbedoeld het slachtoffer van wordt.
Uitdaging
Voor de komende vijf jaar heeft de bestrijding zich ten doel gesteld
de muskusrattenpopulatie nog eens met de helft terug te dringen en de
beverrat volledig uit Gelderland te verdrijven. Dit zijn grote
uitdagingen. Verdere professionalisering en aanvullende opleidingen
zullen ongetwijfeld bijdragen aan bereiken van de doelen. Het is in
ieder geval goed om te merken dat de muskus- en beverrattenbestrijding
bij de waterschappen op zijn plaats is. Dat blijkt niet alleen uit de
tot nu toe behaalde resultaten, maar bijvoorbeeld ook uit de daling
van het ziekteverzuim met zo'n 4%.