Rijksuniversiteit Groningen

053 - Recycling van implantaten veilige optie voor ontwikkelingslanden

Datum: 10 mei 2005

Ernstige botbreuken komen in ontwikkelingslanden veel voor. Maar orthopedische platen en schroeven om deze fracturen te behandelen zijn voor veel mensen onbetaalbaar. De oplossing is even eenvoudig als ingenieus: gebruik implantaten vaker. Uit onderzoek van Rahadyan Magetsari blijkt dat er verrassend weinig medische bezwaren tegen hergebruik zijn. Hij promoveert op 18 mei 2005 aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Orthopedische implantaten zijn in principe ontwikkeld voor eenmalig gebruik. Hergebruik zou risico's met zich meebrengen, zoals infecties, materiaalbreuk of het minder goed hechten van lichaamscellen. Daarom is `recycling' overal ter wereld verboden. Deze risico's zijn echter nooit wetenschappelijk onderzocht. De Indonesische orthopedisch chirurg Magetsari deed in het Universitair Medisch Centrum Groningen als eerste onderzoek naar de veiligheid van `tweedehands' implantaten.

Drie keer gebruiken

Implantaten kunnen zonder probleem drie keer gebruikt worden, concludeert Magetsari. Hij verzamelde gebruikte schroeven en platen in Suriname en Indonesië, en vergeleek de mechanische, fysische en chemische eigenschappen met die van nieuwe implantaten. Zo onderwierp hij de platen aan verschillende krachten in een trekbank. Op die manier kon hij het aantal cycli bepalen dat een implantaat veilig kan verdragen. `Hergebruik is veilig, mits de voorgeschiedenis van de plaat bekend is, het implantaat niet vaker dan twee keer hergebruikt wordt, en nooit in patiënten met een groter lichaamsgewicht dan de voorgaande patiënt,' aldus de promovendus.

Bleekmiddel en tandenborstel

Ook het infectiegevaar vormt geen beletsel. Infecties kunnen bijvoorbeeld optreden door achtergebleven bloedresten of micro-organismen. Magetsari laat zien dat platen en schroeven gemakkelijk gereinigd kunnen worden met schoonmaakmiddelen die in ontwikkelingslanden ruim voorhanden zijn. Een tandenborstel, bleekmiddel en water maken een plaat even schoon als een nieuw, gesteriliseerd exemplaar.

Illegaal

De praktijk om implantaten na verloop van tijd te verwijderen, te bewerken, en bij een andere patiënt weer in te brengen komt in ontwikkelingslanden nu al veel voor. Vooral in Kenia, Suriname, Afghanistan en Indonesië zijn veel tweedehands platen in omloop. Ook deze landen hebben wetten die hergebruik verbieden, maar daar wordt nauwelijks de hand aan gehouden. Artsen hebben weinig keus, vindt Magetsari. De kosten van een nieuw implantaat zijn voor veel mensen niet op te brengen, terwijl het níet behandelen van botbreuken kan leiden tot blijvende invaliditeit. Autoriteiten zouden hergebruik in ontwikkelingslanden daarom formeel moeten toestaan, mits artsen de nodige voorzorgen in acht nemen.

Bleumink Fellow

Het promotieonderzoek van Magetsari is financieel mogelijk gemaakt door het Eric Bleumink Fonds van de RUG. Dit fonds werd in 2000 ingesteld om talentvolle onderzoekers uit ontwikkelingslanden in staat te stellen in Groningen te studeren en promoveren. Magetsari is de eerste `Bleumink Fellow' die promoveert.

Curriculum vitae

Rahadyan Magetsari (Bandung, 1956) is hoofd van de afdeling Orthopedische Chirurgie van het Dr. Sardjito Hospital in Jogjakarta, Indonesië. Zijn onderzoek is onderdeel van een samenwerkingsverband tussen de disciplinegroepen Orthopedie en Biomaterialen van het Universitair Medisch Centrum Groningen en demedische faculteit van de Gadjah Mada Universiteit in Jogjakarta. Hij promoveert tot doctor in de medische wetenschappen bij prof. dr. J.R. van Horn,prof. dr. ir. H.J. Busscher, prof. dr. H.C. van der Mei en prof. dr. ir. G.J. Verkerke. De titel van zijn proefschrift luidt Re-use of osteosynthesis plates and screws in developing countries.

Meer informatie

Magetsari en Van Horn zijn vanaf 12 mei beschikbaar voor de media. U kunt hen bereiken via Marjolein Bogaards of Janneke Kruse, bureau Voorlichting UMCG, tel. (050) 361 22 00.