SCHAAMLAP EUROPA: VEERMAN NEGEERT VISSEN(E)MOTIE
Persbericht - 24 mei 2005
Landbouwminister Veerman erkent in een brief aan de Kamer dat een
scherpe Europese normstelling ten aanzien van het doden van vis
noodzakelijk is. De brief volgt op kamervragen van Groen Links over
het onderzoek van Wakker Dier waarin wetenschappers aangaven dat de
huidige wijze van doden van vissen het ergste dierenwelzijnsprobleem
in de vee- en vissector is. Met het doorschuiven van zijn
verantwoordelijkheid naar Europa bevestigt Veerman de vrees van veel
dierenbeschermers dat Europa slechts gebruikt wordt als schaamlap om
als Nederland geen dierenwelzijnsmaatregelen te hoeven nemen. Wakker
Dier vreest zelfs dat de Hollandse palingkwekers zich, met een beroep
op het traditie-artikel 121 van de EU-grondwet, met succes kunnen
verzetten tegen ingrijpen tegen het wrede zouten van levende paling
(met zout de slijmlaag wegbranden). Europa inventariseert op dit
moment slechts de welzijnsproblemen in de vishouderij en heeft nog
geen plannen voor wettelijke welzijnsmaatregelen. Met de weigering van
Veerman om maatregelen te nemen, negeert hij ook een kamermeerderheid
(motie van de Brand, 2003: 28 600 XIV, nr. 74) om welzijnseisen te
stellen in de vissector. Veerman geeft in de brief verder aan alleen
welzijnsmaatregelen te willen nemen buiten Europa om als het specifiek
Nederlandse problemen betreft. Grote welzijnsproblemen bij meerval en
paling zijn echter juist specifiek Nederlandse problemen, gezien het
feit dat Nederland verantwoordelijk is voor respectievelijk 90% en 60%
van de EU-productie.
Onderzoek
Wakker Dier publiceerde eind april de resultaten van een enquête onder
dierenwelzijnsonderzoekers naar welzijnsproblemen in de vis- en
veesector: het grootste dierenleed in de vee- en vissector is de
manier hoe vissen worden gedood op vissersboten en op viskwekerijen.
Daarna volgden de krappe kale hokken van varkens, de absurd snelle
groei van vleeskippen en de legbatterij als ergste welzijnsproblemen.
Vissen worden meestal gedood door levend de ingewanden te verwijderen,
ze langzaam op het dek te laten verstikken of levend in te vriezen.
Paling wordt meestal gedood in een bak met zout. De doodstrijd duurt
vaak uren en regels ontbreken in het geheel. Recent onderzoek toont
aan dat vissen pijn, angst en stress kunnen ervaren.
Doden van vissen
Vissen zijn vogelvrij; de wet verplicht dat dieren bedwelmd moeten
worden voor het doden maar sluit vissen uit. Deze regel is opgesteld
toen men er nog vanuit ging dat vissen geen pijn konden voelen.
Ondertussen blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat vissen juist een
sterk ontwikkeld pijnstelsel hebben en ook stress kunnen hebben zoals
andere gewervelden. Vissen worden door de verouderde wetgeving vrijwel
nooit verdoofd of bedwelmd voordat ze worden gedood. De meeste vissen
worden levend verwerkt door de ingewanden weg te snijden of levend in
te vriezen. Uit onderzoek blijkt dat deze dieren vaak nog uren bij
bewustzijn zijn. Paling wordt in een bak met zout ontslijmd. Het zout
bijt in op de huid en de dieren spartelen ongeveer 20 minuten heftig.
De verwondingen door zout zijn te vergelijken met ernstige brandwonden
bij de mens. Uit recent onderzoek blijkt dat zelfs na een urenlange
doodsstrijd de palingen nog niet dood zijn. Andere vissen, zoals
meerval, worden eerst levend ingevroren om ze beter hanteerbaar te
maken. Daarna worden ze levend opengesneden en worden hun ingewanden
verwijderd. Er zijn verdovingsmogelijkheden zoals bedwelming met een
elektrische schok, maar deze zijn duurder. Onder het kabinet Paars 2
wilde staatssecretaris Faber nog regels opstellen voor met name het
doden van paling maar door het kabinet Balkenende zijn deze plannen
onbarmhartig van tafel geschoven.
Stichting Wakker Dier