08 juni 2005
Aanvullende Protocollen bij Verdragen van Genève 28 jaar
De meeste regels van het Humanitair Oorlogsrecht staan in de Verdragen
van Genève die werden opgesteld in 1949. In de decennia daarna groeide
het aantal burgeroorlogen, vooral in voormalige koloniën. De
Protocollen speelden in op deze nieuwe oorlogssituaties en vullen de
regels van de Geneefse Conventies aan.
Meer bescherming
Het doel van de Protocollen is om meer bescherming te bieden aan de
slachtoffers van gewapende conflicten. Zo staat in het Aanvullend
Protocol I de grondregel dat de oorlogvoerende partijen altijd
onderscheid moeten maken tussen burgers en militairen en tussen
burgerobjecten en militaire doelen. Alleen militairen en militaire
doelen mogen worden aangevallen.
Basisregels in burgeroorlogen
De regels van Aanvullend Protocol II bieden bescherming aan de
slachtoffers van niet-internationale conflicten, zoals een
burgeroorlog. Voor het tweede Protocol bestond, was er maar één
artikel in de Verdragen van Genève dat over zulke situaties ging. Dit
was niet voldoende en Protocol II zorgt ervoor dat de basisregels van
het Humanitair Oorlogsrecht ook in niet-internationale conflicten
gelden.
De regels gelden wereldwijd
De grote meerderheid van de 192 staten in de wereld is al partij bij
deze verdragen. Zo zijn er bij het eerste Aanvullende Protocol al 163
staten partij. Een aantal grote landen is helaas nog geen partij. Toch
is bij de recent gepubliceerde Gewoonterechtstudie van het
Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) gebleken dat de meeste
regels van de Aanvullende Protocollen tóch door alle staten moeten
worden nageleefd. Deze regels behoren namelijk tot het Internationaal
Gewoonterecht, dat ook geldt voor staten die geen partij zijn bij de
Protocollen.
Een derde aanvullend protocol?
Op dit moment wordt in diplomatieke kringen gewerkt aan de
totstandkoming van een derde Aanvullend Protocol bij de Verdragen van
Genève. Dit Protocol, waarvan wordt gehoopt dat het aan het einde van
dit jaar tot stand kan komen, zal mogelijk een nieuw beschermend
embleem, een rode ruit, aannemen. Dit nieuwe embleem kan worden
gebruikt door nationale verenigingen die geen gebruik willen maken van
het Rode Kruis of Rode Halve Maan-embleem.
Het Nederlandse Rode Kruis