Ministerie van Defensie

Toespraak van de Minister van Defensie Henk Kamp bij de uitreiking van dapperheids- en herinneringsmedailles tijdens de landelijke Veteranendag op het Binnenhof

29-6-2005 17:12:00

We zijn hier vandaag bijeen in deze historische omgeving om onze militairen te eren. Mannen en vrouwen die zich ver van huis hebben ingezet voor de belangen van ons koninkrijk. We doen dat juist vandaag, op deze landelijke veteranendag, omdat de militair van vandaag de veteraan van morgen is. De samenleving moet nog wennen aan deze gedachte. Bij veteranen denkt men vaak aan oudere ex-militairen. Echter, ook jonge militairen die uitgezonden zijn geweest en straks de dienst verlaten worden veteranen.

Sommigen vragen zich af waaròm we op een dag als vandaag stil moeten staan bij het beroep van militair en bij het begrip veteraan. Bakkers of brandweerlieden doen toch ook belangrijk werk? Toch bestaat er een belangrijk verschil. Een militair wordt namelijk ingezet vanuit het "landsbelang". Een militair wordt ingezet omdat wij het als samenleving belangrijk vinden dat Nederland in de wereld werkt aan vrede en veiligheid.

In het hart van de democratie, waar wij ons nu bevinden, wordt besloten om militairen uit te zenden namens de Nederlandse bevolking. We zenden hen uit terwijl we weten dat er geen zekerheid is dat ze ook allemaal terugkomen. Terwijl we weten dat sommigen lichamelijk of geestelijk beschadigd kunnen terug keren. En toch vragen wij als samenleving aan militairen om hun werk in dienst van het vaderland uit te oefenen. Zij zijn bereid dit te doen en dat verdient ons aller dank en waardering.

Dames en heren,

"Oorlog is mensenwerk, maar gelukkig is vrede dat ook." Hier op het Binnenhof staan 282 militairen van alle krijgsmachtdelen aangetreden, die het afgelopen jaar tijdens vier verschillende missies een belangrijke bijdrage aan vrede en veiligheid hebben geleverd. Militairen van de SFIR- en NTMI-missie uit Irak, militairen van de ISAF-missie uit Afghanistan en militairen van de SFOR/EUFOR-missie uit Bosnië. Militairen van vandaag, veteranen van morgen. Namens het Nederlandse parlement en namens de Nederlandse bevolking wil ik u van harte danken voor uw inzet.

De Prins van Oranje en ik hebben de eer om acht van hen de herinneringsmedaille op te spelden. Acht militairen van verschillende rang, verschillende leeftijd en van verschillende missies. Om de relatie tussen de actieve militair en de veteraan duidelijk te maken zijn hier 80 veteranen die helpen met het decoreren van de overige militairen. Zo wordt de ervaring doorgegeven en de waardering gedeeld.

Dan gaan we nu over naar de uitreiking van de herinneringsmedailles. Een medaille die symbool staat voor het respect en de waardering die de Nederlandse samenleving heeft voor u als militair, u als veteraan én u als thuisfront!

Majoor Loos, ik verzoek u de beschikking voor te lezen.

Draaginsigne Gewonden

Dames en heren,

Militairen zetten zich vanuit het landsbelang in voor vrede en veiligheid. Dat gaat soms met grote risico´s gepaard. Zo groot zelfs, dat sommigen bij het uitoefenen van hun dienst het leven laten of gewond terugkeren. Vroeger dacht men hierbij alleen aan fysieke verwondingen. Wat oorlog psychisch met militairen kon doen, werd lange tijd onder het vloerkleed geveegd. Voor militairen met een psychisch probleem als gevolg van hun uitzending, bestond lange tijd dan ook geen waardering. Gelukkig is er veel veranderd. Enerzijds is er nu wel de waardering, anderzijds levert defensie thans de noodzakelijke hulp en nazorg.

Meneer Laarhoven, u heeft aan uw uitzending naar Libanon in december 1981 een psychisch trauma overgehouden. De gruwelijkheden van hetgeen dat u heeft meegemaakt, staan nog steeds in uw geheugen gegrift. Uw pijnlijke ervaringen hebben geleid tot een posttraumatische stress stoornis (PTSS), waardoor u arbeidsongeschikt bent geraakt. U ontvangt daarom een militair invaliditeitspensioen. Gelukkig wist u de weg naar Defensie te vinden voor hulp en psychische zorg. En ik heb begrepen dat u uiteindelijk een positieve draai heeft weten te geven aan uw Libanon-ervaring. Zo werkt u mee aan het scholenproject, waarbij veteranen voor de klas over hun ervaringen vertellen. Tevens organiseert u terugkeerreizen voor UNIFIL-veteranen naar Libanon.

Ik heb respect over de wijze waarop u met deze tegenslag in uw leven heeft weten om te gaan. Mede om dat respect te onderstrepen reik ik u het Draaginsigne Gewonden uit. Ik wil daarmee tevens aangeven dat Defensie het probleem van PTSS serieus onderkend en duidelijk maken dat Nederlandse veteranen, die leiden aan een trauma als gevolg van een uitzending, voor hulp en zorg bij Defensie terechtkunnen. Majoor Loos wilt u de beschikking uitspreken?

Dapperheidsonderscheidingen

Dames en heren,

Als het er echt op aankomt, blijkt wat iemand waard is. Prins Willem-Alexander gaat zo dadelijk twee dapperheidsonderscheidingen uitreiken aan twee militairen die hebben getoond wat moed is en laten zien wat doorzettingsvermogen betekent. Majoor Loos, ik verzoek u het besluit voor te lezen.

Soldaat Kloek en soldaat Jongbloed,

Napoleon heeft eens gezegd dat soldaten veldslagen winnen, maar dat generaals de eer opstrijken. Gelukkig is er veel veranderd in de loop der tijd. Dat blijkt wel uit het feit dat wij u een onderscheiding mogen uitreiken voor uw moedige optreden in Irak, tijdens de SFIR3-operatie.

Op 17 mei 2004 werd uw eenheid bij het inrichten van een Vehicle Checkpoint op de route Jackson, onverwachts massaal onder vuur genomen. Zoals militairen soms cynisch zeggen, was het loodgehalte in de lucht aanzienlijk. Soldaat Kloek en soldaat Jongbloed, van het regiment Limburgse Jagers, zijn beiden mitrailleur-schutters en wisten onder zeer moeilijke omstandigheden en met gevaar voor eigen leven het vijandelijk vuur te beantwoorden. Doordat u uw eigen leven niet voorop stelde door eerst dekking te zoeken, maar de vijand meteen onder vuur nam, konden de andere militairen van uw groep op tijd hun vuurposities innemen en terugschieten. De vijandelijke aanval werd hiermee succesvol afgeslagen en de tegenstander trok zich terug.

Door uw moedige optreden waren er aan Nederlandse zijde geen doden of gewonden te betreuren. Het is daarom dat het Hare Majesteit de Koningin heeft behaagd u beiden het Kruis van Verdienste toe te kennen. Een bijzondere onderscheiding die slechts zelden wordt uitgereikt.