Toespraak Minister van Financiën en Vice-Premier Drs. G. Zalm tijdens
Nederlandse Veteranendag
Den Haag, 29-6-2005 18:20:00
TOESPRAAK VICE-PREMIER ZALM NEDERLANDSE VETERANENDAG 29 JUNI 2005
VETERANEN: " INGEZET IN DIENST VAN DE VREDE."
Koninklijke Hoogheid, Leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
Veteranen, dames en heren
Vandaag is een bijzondere dag. Met de invoering van de Veteranendag
voegt Nederland een stukje toe aan zijn geschiedenis. De
Veteranendag onderstreept de rol die Nederland én onze krijgsmacht
vandaag de dag op internationaal gebied innemen.
De Veteranendag, elk jaar op 29 juni, is óók een eerbetoon aan Zijne
Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard die zoveel heeft betekend voor de
Veteranen in ons land. De instelling van de Veteranendag had zijn
warme instemming en het stemt weemoedig dat hij deze dag niet kan
beleven. U weet als geen ander welke bijzondere band er bestond tussen
hem en onze krijgsmacht, in het bijzonder de Nederlandse veteranen.
Het militaire beroep is geen gewoon beroep. Militairen worden ver van
huis, vaak onder primitieve omstandigheden, ingezet in risicovolle
situaties. Die militairen doen dat ook nog eens ver buiten het
dagelijkse blikveld van de samenleving. Dat maakt waardering voor
militairen en veteranen minder vanzelfsprekend. Misschien
begrijpelijk, maar zeker niet terecht.
De militair is zonodig bereid om zijn leven op te offeren voor de
uitvoering van zijn taak en daarmee voor het Nederlands belang.
Militairen worden vaak geconfronteerd met ingrijpende gebeurtenissen,
waarbij gebruik van extreem geweld kan voorkomen. Velen komen van
dergelijke missies beschadigd terug. De aandacht van de overheid, met
name voor de psychische schade bij militairen als gevolg van de
deelname aan vredesmissies, is laat op gang gekomen. Het zijn met name
de Indië-veteranen, voor wie het aan tijdige nazorg heeft ontbroken.
Zij deden hun plicht, maar vonden bij terugkeer geen erkenning,
respect en waardering voor de taken die zij in opdracht van de
toenmalige regering uitvoerden. Dat is betreurenswaardig. De regering
acht het uit respect voor deze groep Veteranen van belang dit juist
op deze dag nog eens te onderstrepen. Deze Veteranendag is daarom ook
een postume blijk van waardering en respect voor al die Veteranen die
ons de laatste jaren zijn ontvallen. Hun succesvolle strijd voor
erkenning en nazorg komt nu de jongere veteranen ten goede.
Sinds eind jaren tachtig is er pas sprake van structurele aandacht
voor de problematiek van de veteranen. De eerste Nota Veteranenzorg
verscheen in 1990. In deze nota werd met concrete maatregelen een
fundament gelegd voor de verdere ontwikkeling van het veteranenbeleid.
Zo werd de Stichting Dienstverlening Veteranen opgericht, werd een
speciale Veteranenpas ingevoerd en werd het draaginsigne gewonden
ingesteld. Ook vond de aanstelling plaats van de Inspecteur der
Veteranen en werd een galerij met herdenkingszuilen toegevoegd aan het
monument ter nagedachtenis aan de militairen die gesneuveld zijn in
het voormalig Nederlands-Indië en Nieuw Guinea.
Sinds begin jaren negentig zijn meer dan 50.000 Nederlandse militairen
ingezet tijdens vredesoperaties. In Cambodja, Bosnië, Haïti, Angola,
Eritrea, Cyprus, op de Golanhoogte, in de Sinai-woestijn, Macedonië,
Afghanistan, Irak, Liberia en de aangrenzende wereldzeeën. Niet alleen
in eenheidsverband, maar ook op individuele basis hebben duizenden
militairen hun bijdrage geleverd aan de vredesmissies van de
verschillende internationale organisaties. Elk jaar komen er weer zon
vijfduizend, veelal jonge veteranen bij.
Militaire inzet gaat vaak gepaard met slachtoffers, zowel tijdens de
missie maar soms ook daarna. Gelukkig gebeurt dat niet meer op de
schaal zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog, de Politionele Acties in
het voormalige Nederlands-Indië of in Korea. De gevolgen zijn er voor
de slachtoffers en hun naasten echter niet minder om. De lege stoel in
deze zaal is een symbool van deze slachtoffers.
Essentieel voor elke veteraan, ongeacht of hij wel of geen lichamelijk
of psychisch letsel oploopt, is de politiek- en maatschappelijke
erkenning: de waardering en het respect voor zijn inzet. De jaarlijks
terugkerende landelijke Veteranendag kan hieraan een bijdrage
leveren.
Ik hoop dat we vandaag het begin van een nieuwe traditie meemaken.
Immers, het overgrote deel van Nederland heeft respect voor de inzet
en offers van zijn militairen en veteranen. We tonen dat echter nooit
zo uitbundig.
Wat mij betreft verandert dat vandaag. Dan kan namelijk deze eerste
Nederlandse Veteranendag het begin zijn van een traditie. .. een
traditie waarin onze samenleving wél openlijk en expliciet respect
betuigt aan al die mannen en vrouwen die zich namens Nederland hebben
ingezet voor vrede en veiligheid. Zij verdienen waardering en wij zijn
hen respect verschuldigd.
Ik dank u voor uw aandacht.
Ministerie van Defensie