D66
Bijdrage van Gerard Schouw, namens de fractie van D66, aan het debat
over de wijziging van de Mediawet, op dinsdag 5 juli 2005
Tekst wijziging van de Mediawet in verband met het bevorderen van een
gezamenlijke strategie en duidelijke regie met betrekking tot de
programmering van de landelijke omroep, evenals het aanbrengen van een
helderder afbakening tussen toezicht, bestuur en professionele
werkprocessen binnen de organisatie van de landelijke publieke omroep.
Voorzitter
Al jaren is D66 sterk voorstander van wijziging van het omroepbestel.
Naar onze overtuiging moet een vanuit de overheid gefinancierd stelsel
voldoen aan hoge eisen wat betreft kwaliteit, herkenbaarheid in de
samenleving en representativiteit. Verder moet dit stelsel een steun
in de rug zijn voor kernwaarden in de democratie als vrije
meningsuiting, vrije nieuwsgaring en opinievorming. Een goed publiek
omroepbestel is voor D66 dan ook één van de ankerpunten voor een goed
functionerende democratie.
D66 is dan ook zeer tevreden met deze wijziging van de Mediawet. Het
veranderen van bevoegdheden van de Raad van Bestuur en de Raad van
Toezicht klinkt ons als muziek in de oren. Het feit dat
omroepvoorzitters geen zitting meer hebben in het toezichthoudende
orgaan zal er voor zorgen dat er onafhankelijker toezicht en sturing
zal komen op de omroepen. Zeker omdat de Raad van Toezicht zal gaan
bestaan uit onafhankelijke deskundigen zodat een vermenging van
belangen zoveel mogelijk kan worden vermeden.
Dit is om vier redenen belangrijk:
1. Het brengt meer stabiliteit in het omroepbestel
2. Het zorgt voor een grotere legitimiteit
3. Het waarborgt de eigenheid van het publieke bestel
4. Het vergroot de slagvaardigheid van het hele publieke bestel.
Een onafhankelijke Raad van Toezicht kan in de ogen van de D66-fractie
helderheid, stabiliteit en sturing geven, en wat ook belangrijk is: in
geval van onenigheid knopen doorhakken, iets dat nu niet goed lukt.
Dat de kroonleden op een open en transparante manier zullen worden
gekozen is een pré. Het zullen geen marionetten van de
staatssecretaris zijn, maar onafhankelijke leden die objectiever
toezicht kunnen houden dan nu het geval is.
Dat meer overeenstemming tussen de omroepen hard nodig is bleek wel
uit de visitatie van de publieke omroep door de Commissie Rinnooy Kan.
Het rapport vormde een bewijs voor de stelling dat het totaal minder
is dan de som der delen. Het is soms een ratjetoe aan programmas
waarin geen eenheid te bespeuren valt. Dat is voor het belangrijkste
deel te wijten aan tekortkomingen in de aansturing van de omroepen.
Teveel mensen beslissen over dezelfde zaken met als resultaat een
voortdurend geharrewar om de programmering. Gelukkig gaat dit met deze
wetswijziging veranderen. Bovendien wordt het mogelijk om met een
centrale aansturing beter in te spelen op technologische
veranderingen.
Toekomst
Een andere maar zeker zo belangrijke reden waarom de D66-fractie erg
blij is met deze wet is het toekomstperspectief. We zien deze wet als
een mooie eerste stap naar een ander omroepbestel. Een bestel dat
opener is, waar nieuwe omroepen makkelijker toegang krijgen, zodat het
naar binnen gerichte stelsel verandert in een meer naar buiten
gerichte. Een organisatie die nieuwe paden in kan slaan.
Legitimiteit
Het omroepenbestel is een erfenis van de verzuiling, een systeem dat
in de samenleving niet meer gelegitimeerd is. Verandering is dan ook
dringend nodig om de legitimiteit van de toekomstige licentiehouders
te kunnen waarborgen. Daarom moeten nieuwe aanbieders die geworteld
zijn in de maatschappij een plaats kunnen verwerven en binnen het
bestel. Als deze nieuwe aanbieders als hoofddoel heeft om bij te
dragen aan het publieke omroepbestel, moeten zij mee kunnen doen.
Verder moeten de omroepen om representatief te zijn een diverse
doelgroep bereiken zoals bijvoorbeeld ouderen, jongeren, autochtonen
en allochtonen. Bovendien moet de publieke zenders meer doen aan
multimediale toepassingen. Al deze zaken zouden kunnen bijdragen aan
een onderlinge competitieve strijd om kwaliteit en legitimiteit. Naar
onze mening kunnen de omroepen alleen maar sterker uit zon strijd
tevoorschijn komen.
Eigenheid
Het is dan ook hoog tijd dat er een frisse wind gaat waaien door het
aloude bestel, zodat het publieke stelsel exclusiever en eigener kan
worden. Dat kan als omroepen zich meer dan nu toeleggen op heel eigen
kerntaken zoals nieuws, achtergronden en debat, educatie en cultuur.
Op deze manier moeten de publieke omroepen een eigen geluid krijgen in
plaats van met publiek geld programmas te maken die al dertien in een
dozijn op de commerciële zenders te zien en te horen zijn.
Kwaliteit
D66 staat voor een stelsel dat duidelijk meerwaarde biedt ten opzichte
van de commerciële zenders. Meer kwaliteit, meer diepgang en meer
legitimiteit. Een bestel waar de omroepen niet meer als een kip zonder
kop achter kijkcijfers hoeven aan te hollen. Nee! Eén waarin zij
worden beoordeeld op legitimiteit en vooral op kwaliteit. Iets waar de
omroepen altijd al goed in zijn geweest, het bieden van kwalitatief
hoogwaardige programmas die geworteld zijn in de samenleving. Om te
doen waar ze echt goed in zijn, daar willen wij de omroepen in de
nabije toekomst meer ruimte voor geven. Zodat de weg vrij wordt
gemaakt voor de publieke omroepen om uit te blinken.
Wij denken dat een omroepbestel waarin kwaliteit gehonoreerd wordt,
bijdraagt aan de belangrijke rol die de media in onze samenleving
spelen. Zo kan de kwaliteit van het publieke bestel veel meer dan nu
een ondersteuning zijn van cultuur, educatie en democratie.
6-7-2005 11:54