Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB05-078
6 juli 2005
Economie krimpt 0,5 procent in eerste
kwartaal 2005
De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2005 voor het eerst
sinds 2003 gekrompen. Het bruto binnenlands product (BBP) was 0,5 procent
lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dit blijkt uit de tweede raming
van de kwartaalrekeningen van het CBS. Het resultaat is 0,2 procentpunt
lager dan bij de eerste raming in mei. Het eerste kwartaal van 2005 telde een
werkdag minder dan het eerste kwartaal van 2004. Dat is mogelijk van invloed
geweest op het groeicijfer.
De lichte daling van het BBP is te wijten aan de teruggelopen binnenlandse
bestedingen en de lagere groei van de export. Huishoudens hebben minder
gekocht en ook de investeringen zijn lager. De groei van de export was in het
eerste kwartaal bijna de helft minder dan gemiddeld in 2004.
De Nationale rekeningen zijn gereviseerd. Nieuwe definities en bronnen zijn
ingezet. Verder zijn zoals elk jaar de cijfers over voorgaande jaren aangepast
op basis van meer en betere informatie. De economische groei komt daardoor
voor 2002 lager en voor 2003 en 2004 hoger uit dan eerder gepubliceerd.
Licht neerwaartse bijstelling economische groei
De krimp van het BBP in het eerste kwartaal van 2005 is 0,2 procentpunt
groter dan bij de eerste raming op 12 mei. Toen kwam het CBS uit op een
daling van 0,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Zowel de consumptie
van huishoudens als die van de overheid valt lager uit dan eerder geraamd.
Ook is er minder voorraadvorming. Daarentegen is de exportgroei iets hoger
dan eerder gemeld. Aan productiekant valt vooral de productie van de niet-
commerciële dienstverlening (overheid en zorg) lager uit.
ln.... voor werkdag- en seizoeneffecten, 0,8 procent lager dan in het vierde kwartaal
Kwartaal-op-kwartaalgroei fors negatief
Het volume van het BBP was in het eerste kwartaal van 2005, na correctie
sbc.... negatief. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect dat het
van 2004. Bij de eerste raming in mei was de daling 0,1 procent.
Voor het eerst sinds zes kwartalen is de kwartaal-op-kwartaalgroei weer
eerste kwartaal van 2005 een werkdag minder telde dan het eerste kwartaal
w van 2004.
ww
CBS Persbericht PB05-078 pagina 1 van 7
Groei uitvoer bijna gehalveerd
Het volume van de uitvoer van goederen en diensten was in het eerste
kwartaal 5,0 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. In 2004
groeide de export nog gemiddeld met 8,5 procent.
De groei van de export in het eerste kwartaal is vrijwel geheel toe te schrijven
aan de wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze worden via
Nederland gedistribueerd, nadat ze een geringe bewerking hebben
ondergaan. De export van in Nederland geproduceerde goederen en diensten
nam slechts bescheiden toe. De invoer groeide met 4,5 procent. Ook hier hing
de groei voor het overgrote deel samen met de toegenomen wederuitvoer.
Huishoudens geven minder uit
In het eerste kwartaal van 2005 hebben huishoudens, voor prijsveranderingen
gecorrigeerd, 1,6 procent minder besteed dan in hetzelfde kwartaal van 2004.
Vorig jaar was er nog sprake van een stabilisatie van de consumptie van
huishoudens, na de krimp met 0,7 procent in 2003. Vooral aan duurzame
consumptiegoederen als personenauto's, meubelen en huishoudelijke
apparaten gaven de Nederlandse consumenten in het eerste kwartaal minder
uit. Daarnaast hebben ze ook aan voedings- en genotmiddelen iets minder
besteed. Op vakantie in het buitenland gaven Nederlandse huishoudens ook
fors minder uit.
Investeringen lager door minder bouwactiviteit
In het eerste kwartaal van 2005 waren de investeringen in vaste activa
1,6 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2004. De daling komt vooral
voor rekening van fors lagere investeringen in bedrijfsgebouwen en
infrastructuur. Maar ook in woningen is minder geïnvesteerd. De daling van de
bouwinvesteringen hangt voor een deel samen met een kleiner aantal
gewerkte uren. In zakenauto's en vooral computers is wel fors meer
geïnvesteerd.
Productiedalingen bij goederenproducenten en overheid
Vanuit de productie benaderd is de lichte krimp van de economie de
resultante van een bescheiden productiegroei bij de commerciële diensten,
een stevige productiedaling bij de goederen en een lichte daling van de niet-
commerciële diensten.
In de industrie was vooral de productie van de chemie en de elektrotechnische
industrie fors lager. Ook de bouw en de delfstoffenwinning produceerden
aanzienlijk minder. De commerciële dienstensector liet een lichte stijging zien.
Daar profiteerden groothandel en transport van de distributiefunctie van ons
land. De uitzendbranche spon garen bij de terughoudendheid van
ondernemers om mensen in vaste dienst aan te nemen. De rem op de
overheidsbestedingen leidde tot een lagere productie bij de niet-commerciële
dienstverlening.
Economische groei in 2002 lager, in 2003 en 2004 hoger
De Nationale rekeningen zijn over de jaren 2001 tot en met 2004 gereviseerd.
Het CBS heeft conceptuele veranderingen doorgevoerd, nieuwe
meetmethoden ingevoerd en verbeterde bronstatistieken toegepast.
CBS Persbericht PB05-078 pagina 2 van 7
Daarnaast is de jaarlijkse aanpassing van de jaarcijfers doorgevoerd. Er zijn
dus twee bronnen van verschillen tussen de jaarcijfers voor en na revisie. De
economische groei is voor 2002, 2003 en 2004 uitgekomen op respectievelijk
0,1, -0,1 en 1,7 procent. De cijfers voor revisie waren achtereenvolgens 0,6,
-0,9 en 1,4 procent.
Technische toelichting
Met dit persbericht over de tweede raming van de economische groei in het
eerste kwartaal 2005 wordt ook het productie- en bestedingendeel van de
jaarpublicatie Nationale rekeningen 2004 vrijgegeven. Dit persbericht bevat
daarom ook twee tabellen met de nieuwe jaarcijfers.
Gegevens over arbeid en loonkosten zijn op 1 juli gepubliceerd. Op 14 juli
komen de gegevens van de Nationale rekeningen over o.a. overheid,
huishoudens en bedrijfsleven beschikbaar. Ook deze worden gepubliceerd in
een persbericht.
De cijfers van de eerste raming over het eerste kwartaal van 2005 van mei
jongstleden zijn aangepast op basis van nieuwe en meer uitgebreide
statistische informatie over dit kwartaal en op basis van de gereviseerde
jaarcijfers over 2001 tot en met 2004. Meer informatie over de revisie van de
Nationale rekeningen is te vinden op de website van het CBS.
Algemeen
De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto
binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces
gevormde inkomens (de `toegevoegde waarde').
Naast de tweede raming van de economische groei in het eerste kwartaal van
2005 zijn ook de cijfers over alle kwartalen van de afgelopen vier jaar
aangepast aan de nieuwe jaarcijfers. Voor deze kwartalen zijn de
seizoengecorrigeerde cijfers opnieuw berekend op basis van de nieuwe cijfers
over de laatste zeventien kwartalen.
Achtergrondinformatie over de bijstellingen.
De in dit persbericht gepubliceerde cijfers zijn ten opzichte van het persbericht
van 12 mei 2005 (PB05-057) bijgesteld. De cijfers zijn bijgesteld op grond van
de tweede raming van het eerste kwartaal, de revisie van de Nationale
rekeningen over 2001-2004 en de jaarlijkse aanpassing van de jaarcijfers.
CBS Persbericht PB05-078 pagina 3 van 7
Tabel 1: Bruto Binnenlands Product (marktprijzen)#
Verandering ten opzichte van
zelfde periode vorig jaar Voorgaande periode 1)
%-volumemutaties
2001 . .
2002 0,1 .
2003 -0,1 .
2004 1,7 .
2001-I . .
II . 0,4
III . 0,0
IV . 0,0
2002-I -0,2 -0,3
II 0,1 0,4
III 0,5 0,0
IV -0,1 -0,3
2003-I 0,4 0,2
II -0,7 -0,4
III -0,5 0,1
IV 0,2 0,5
2004-I 1,1 0,9
II 1,4 0,4
III 2,0 0,5
IV 2,4 0,0
2005-I -0,5 -0,8
1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten.
# De eerder gepubliceerde cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische
toelichting
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-078 pagina 4 van 7
Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen #
2004 2004 2005
I II III IV I
%-volumemutaties t.o.v. een jaar eerder
Consumptieve bestedingen 0,0 -0,3 0,1 -0,1 0,3 -1,1
w.v. door huishoudens 0,0 -0,3 -0,2 0,3 0,2 -1,6
door overheid 0,0 -0,5 0,7 -0,9 0,4 0,2
Investeringen in vaste activa 2,9 5,2 2,1 1,5 2,8 -1,6
Veranderingen voorraden 1) 0,2 0,7 -1,5 0,4 1,1 0,7
Nationale bestedingen 0,8 1,0 0,3 0,6 1,4 -1,2
Uitvoer goederen en diensten 8,5 2,8 8,5 10,2 12,3 5,0
Invoer goederen en diensten 7,8 3,0 7,4 8,8 12,0 4,5
Bruto binnenlands product 1,7 1,1 1,4 2,0 2,4 -0,5
1) In procenten van het BBP in constante prijzen.
# De eerder gepubliceerde cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de
technische toelichting
Bron: CBS
Tabel 3: Waarde- en prijsontwikkeling van het BBP (marktprijzen) #
Waarde Waardeverandering Prijsverandering
mld euro in % t.o.v. jaar eerder
2001 447,7 . .
2002 465,2 3,9 3,8
2003 476,3 2,4 2,5
2004 488,6 2,6 0,9
2001-I 109,9 . .
II 113,5 . .
III 108,4 . .
IV 115,9 . .
2002-I 113,7 3,5 3,7
II 117,8 3,8 3,7
III 113,4 4,6 4,1
IV 120,2 3,7 3,8
2003-I 117,4 3,2 2,9
II 121,2 2,8 3,5
III 114,9 1,3 1,8
IV 122,9 2,2 2,0
2004-I 119,9 2,1 1,0
II 124,0 2,3 0,9
III 117,6 2,4 0,4
IV 127,2 3,5 1,1
2005-I 121,2 1,1 1,6
# De eerder gepubliceerde cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische
toelichting
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-078 pagina 5 van 7
Tabel 4: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen) #
2004 2004 2005
I II III IV I
%-volumemutaties t.o.v. een jaar eerder
Producenten van:
Goederen 2,1 1,6 1,9 2,7 2,3 -2,5
Landbouw en visserij 4,9 6,1 0,3 6,2 6,8 2,1
Industrie en energie: 2,0 0,7 2,7 3,4 1,4 -2,6
w.o. Industrie 1,2 1,3 1,5 1,1 0,9 -1,9
Bouwnijverheid 1,2 2,8 -0,2 -1,4 3,3 -3,7
Commerciële diensten 2,1 1,0 1,5 3,1 2,9 1,2
Handel, horeca en transport 3,5 1,7 4,1 4,0 4,3 1,5
Financiële en zakelijke 0,9 0,4 -0,7 2,3 1,7 1,0
Diensten
Niet-commerciële diensten 0,6 0,1 1,3 0,2 0,7 -0,8
# De eerder gepubliceerde cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische
toelichting
Bron: CBS
Tabel 5: Goederen- en dienstentotalen, jaargegevens#
2004 2002 2003 2004
mld euro %-volumemutaties t.o.v. het
voorgaande jaar
Consumptieve bestedingen 357,7 1,7 0,3 0,0
w.v. door huishoudens 239,2 0,9 -0,7 0,0
door overheid 118,5 3,3 2,4 0,0
Investeringen in vaste activa 94,6 -4,5 -3,5 2,9
Veranderingen voorraden 0,8 . . .
Nationale bestedingen 453,1 -0,4 -0,3 0,8
Uitvoer goederen en diensten 328,1 0,9 2,0 8,5
Invoer goederen en diensten 292,6 0,3 2,0 7,8
Bruto binnenlands product 488,6 0,1 -0,1 1,7
# De eerder gepubliceerde cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische
toelichting
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-078 pagina 6 van 7
Tabel 6: Toegevoegde waarde (bruto, basisprijzen), jaargegevens#
2004 2002 2003 2004
mld euro %-volumemutaties t.o.v. het
voorgaande jaar
Producenten van:
Goederen 113,3 -0,2 -1,5 2,1
Landbouw en visserij 9,2 -1,5 4,0 4,9
Industrie en energie: 79,4 0,9 -1,4 2,0
w.o. Industrie 60,9 0,1 -1,6 1,2
Bouwnijverheid 24,8 -3,3 -4,2 1,2
Commerciële diensten: 214,3 -0,9 -0,1 2,1
Handel, horeca en transport 97,8 0,2 1,0 3,5
Financiële en zakelijke 116,5 -1,9 -1,0 0,9
Diensten
Niet-commerciële diensten 107,5 3,2 2,0 0,6
# De eerder gepubliceerde cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische
toelichting
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-078 pagina 7 van 7
---- --
Centraal Bureau voor de Statistiek