Onderwijsraad
P E R S B E R I C H T KENMERK
20050246/825
DATUM
11 juli 2005
GROEPSVORMING JONGEREN KAN BIJDRA-
GEN AAN SOCIALE TAAK ONDERWIJS
Scholen kunnen hun rol in de sociale vorming van jongeren versterken door meer rekening te houden met de invloed die vrienden en
groepen op jongeren hebben. Bijvoorbeeld door doelbewust te sturen
op groepsvorming binnen en buiten de school. Het Britse `huizen-
systeem', waarbij jongeren over klassen heen in groepen (zoge-
noemde `huizen') ingedeeld worden, kan als inspiratiebron dienen.
Dat stelt de Onderwijsraad in zijn advies Sociale vorming en sociale
netwerken in het onderwijs, dat vandaag verschijnt.
Groepen jongeren komen vaak op een negatieve manier in het nieuws. Al snel
ontstaat daardoor het beeld dat je problemen voorkomt wanneer je groeps-
vorming tegengaat. Dat groepsvorming bij jongeren ook positieve effecten
heeft, hoor je bijna niet. Dat is jammer, vindt de Onderwijsraad, want scholen
en leraren kunnen bij het voorkomen en oplossen van problemen juist veel
meer gebruikmaken van de kennis en netwerken van jongeren.
Samenwerken binnen de les, ontmoetingsmomenten buiten de les
Scholen kunnen bewuster omgaan met het indelen van groepen, zowel bin-
nen als buiten de klas. Bijvoorbeeld door jongeren met een verschillende
(etnische of sociale) achtergrond bij elkaar in een klas of werkgroep te plaat-
sen, of door ontmoetingsmomenten te organiseren; denk daarbij aan sport-
evenementen en debatwedstrijden. In het onderwijs zelf kunnen leraren meer
doen aan de indeling in groepen en aan didactische werkvormen gericht op
samenwerking. "Als je samenwerkt leer je goed met elkaar omgaan en elkaars
talenten gebruiken. Dat zorgt voor een goede sfeer", aldus een aantal voor dit
advies ondervraagde jongeren.
Scholen kunnen leerlingen bewust indelen in groepen
Mogelijk kunnen scholen zich daarbij laten inspireren door het Britse huizen-
systeem. Leerlingen van diverse leeftijden, uit verschillende klassen en met
diverse achtergronden, worden aan een `huis' toebedeeld. Elk huis heeft een
eigen naam en logo, en wil beter zijn dan de andere huizen. Door met elkaar
de competitie aan te gaan op het gebied van bijvoorbeeld sport en cultuur,
kunnen jongeren punten voor hun huis verdienen. Bovendien leren zij elkaar
aan te spreken op ongewenst gedrag. Het huis met de meeste punten ont-
vangt aan het einde van het schooljaar een prijs. Een school kan op deze
manier doelbewust groepen creëren die bijdragen aan de gewenste sfeer en
cultuur op school.
Versterk het contact met jongeren: leer hun leefwereld kennen
Om de groepsvorming ten gunste van de sfeer in de school te kunnen aan-
wenden, hebben scholen kennis nodig van `de jongere achter de leerling'. Zij
zullen zich, meer dan nu al gebeurt, moeten verdiepen in de leefwereld van
jongeren: welke taal spreken zij, wat zijn hun kledings- en gedragscodes, wat
is hun digitale leefwereld (chatten, sms'en, enzovoorts). Wanneer scholen
weten wat er speelt, kunnen ze deze informatie gebruiken bij de groepsvor-
ming onder jongeren.
KENMERK
Kenmerk
Pagina 2