Nederlands Verbond van de Groothandel
Den Haag, 18 juli 2005
Inkoopmacht leidt tot monopolisme
Economische balans is ernstig verstoord
Het Nederlands Verbond van de Groothandel ondersteunt de noodkreten
van de toeleveranciers van KBB Vendex. Aanleiding vormt de brief van 1
juli waarmee de voorzitter van de Raad van Bestuur van Vendex KBB
eenzijdig de afspraken met toeleveranciers wijzigt. Niet alleen de
betalingstermijn wordt van 30 tot 60 dagen verlengd, maar bovendien
wordt er, onder het mom van een kennelijk verplichte
"marketingbijdrage", een betalingskorting van 5% opgelegd.
Al vorig jaar wees het NVG naar aanleiding van de NMa consultatieronde
over inkoopmacht op de kennelijk onvoorziene gevaren van de
mededingingswet.
De laatste jaren zijn er, als gevolg van concentraties, aan
'inkoopzijde' machtige blokken ontstaan die, ook al tijdens een beter
draaiende economie, mede de oorzaak zijn van het wegvallen van
leveranciers, het wegdrukken van A-merken ten voordele van vaak
kwalitatief mindere private labels, het verder verdrijven van
productie naar lage lonen landen en het daarbij behorende verlies aan
arbeidsplaatsen.
In de praktijk zijn inkopende partijen, grootwinkelbedrijf en
inkooporganisaties voor de detailhandel, veel groter en machtiger dan
de toeleveranciers. Deze bedrijven kunnen niet zomaar nee-zeggen tegen
een afnemer die een substantieel deel van de omzet vertegenwoordigt en
samenwerking is wettelijk niet toegestaan.
Uiteindelijk leidt het tot een situatie waarbij in het zakelijke deel
van sommige branches slechts twee, en misschien zelfs maar één,
aanbieders overblijven: monopolisme dus, en dat terwijl gezonde
concurrentie het doel was.
Tijdens economisch mindere tijden en tijden waarin
detailhandelsorganisaties alleen nog maar op prijs kunnen concurreren
en daarom gedwongen worden te snijden in kosten, is de verleiding
groot die rekening op het bord van de toeleverancier te leggen. Dat is
wat er nu gebeurt. Overigens is geen nieuw fenomeen. In andere
branches is dit al lager gebruik.
Inkoopmacht kan in de praktijk moeilijk worden bestreden. Bedrijven
komen bijna nooit naar buiten met hun klachten. Men is bang klanten te
verliezen. In de zakelijke markt, maar ook steeds meer in de
consumentenmarkt, gaat het vaak om een zeer beperkt aantal afnemers
met een behoorlijk volume. Één verliezen betekent een omzetverlies van
al snel 10%. Het zal daarom niet snel komen tot een veroordeling en
boetes.
Het NVG roept de overheid op de mededingingswet eens nadrukkelijk
tegen het licht te gehouden, Doordat de huidige wet geen weerwoord
biedt tegen inkoopmacht is herziening nodig, zeker waar het gaat om
het inperken van inkoopmacht. De zo noodzakelijk balans in het
economisch verkeer moet worden hersteld.
Het Nederlands Verbond van de Groothandel (opgericht in 1950) is dé
overkoepelende ondernemersorganisatie die de veelzijdige belangen
behartigt van de Nederlandse groothandel en de daaraan gelieerde
internationale handel.
Ruim 55 brancheverenigingen zijn lid en circa 200
groothandelsondernemingen zijn rechtstreeks aangesloten bij het NVG.
De groothandelsomzet bedroeg in 2004 zo'n EUR 250 miljard,
gerealiseerd door 55.000 ondernemingen. De sector biedt
werkgelegenheid aan meer dan 450.000 mannen en vrouwen.
Noot voor de redactie -