Ministerie van Buitenlandse Zaken

BZ Kamerstuk: Verslag RAZEB 18-19 juli

MERGEFORMAT
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag | |

|Datum |22 juli 2005                        |Behandel|G.J. Bijl de Vroe  |
|      |                                    |d       |                   |
|Kenmer|DIE-255/05                          |Telefoon|070-348 5005       |
|k     |                                    |        |                   |
|Blad  |1/6                                 |Fax     |070-348 6381       |
|Bijlag|1                                   |                             |
|e(n   |                                    |                             |
|Betref|Verslag van de Raad Algemene Zaken  |                             |
|t     |en Externe Betrekkingen van 18-19   |                             |
|      |juli 2005                           |                             |
Hierbij hebben wij het genoegen u het verslag te doen toekomen van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 18-19 juli 2005.

De Minister De Staatssecretaris

van Buitenlandse Zaken, voor Europese Zaken,

Dr. B. R. Bot Mr. Drs. A. Nicolaï

Verslag van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB) van 18-19 juli 2005

Algemene zaken

Werkprogramma Voorzitterschap
Het Voorzitterschap sprak dank uit voor alle uitingen van solidariteit naar aanleiding van de bomaanslagen in Londen op 7 juli a.s. en verwees naar de conclusies van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken van 13 juli inzake aangescherpte deadlines voor maatregelen op het terrein van terrorismebestrijding.

Over het Grondwettelijk verdrag verwees het Voorzitterschap naar de conclusies van de Europese Raad van juni jl. en benadrukte dat nu eerst de periode van bezinning zijn beslag moest krijgen. Tijdens de informele bijeenkomst van Staatshoofden en regeringsleiders in de komende herfst zal verder over de toekomst van Europa worden gesproken. Het Voorzitterschap kondigde aan dat nadere informatie over deze bijeenkomst zo spoedig mogelijk zou volgen.

Over de Financiële Perspectieven deelde het Voorzitterschap mede dat in de komende periode tot en met september bilaterale consultaties in de hoofdsteden zullen plaatsvinden. Na afronding hiervan komt het Voorzitterschap terug bij de RAZEB, die de leidende Raadsformatie blijft voor dit dossier. De Commissie benadrukte het belang van een tijdig akkoord over de Financiële Perspectieven, opdat deze op 1 januari 2007 operationeel kunnen worden.

Uitbreiding

Turkije
Commissaris Rehn gaf de Raad een toelichting op het voorgestelde onderhandelingskader voor Turkije, waarbij hij benadrukte dat de conclusies van de Europese Raad van 17 december 2004 zeer nauwgezet waren overgenomen. Een substantieel inhoudelijk debat zal de Raad bij een volgende gelegenheid voeren, waarschijnlijk het Gymnich-overleg op 1 en 2 september. Vooruitlopend daarop vroegen twee lidstaten aandacht voor het belang van tijdige Turkse ondertekening van het protocol tot aanpassing van de overeenkomst van Ankara, voor het open-einde karakter van de onderhandelingen en voor de absorptiecapaciteit van de Unie.

Kroatië
Het Britse voorzitterschap gaf een terugkoppeling van de bijeenkomst van de Task Force van maandag 11 juli. Deze Task Force heeft als taak de Raad te adviseren over de vorderingen van Kroatië in het realiseren van volledige medewerking met het Joegoslavië Tribunaal (ICTY). Volgens het voorzitterschap had Kroatië enige vorderingen gemaakt, maar er was nog onvoldoende resultaat. De Raad ging akkoord met het voorstel van het voorzitterschap om de Task Force opnieuw bijeen te roepen in september.

Externe betrekkingen

Libanon en Syrië
In aanwezigheid van de Speciale Gezant van de SGVN, Terje Roed Larsen, vond een discussie plaats over de situatie in Libanon en Syrië, mede in het licht van Resolutie 1559 van de VN-Veiligheidsraad (VNVR). Volgens Roed Larsen was de Syrische terugtrekking voltooid en was president Assad op dat punt derhalve zijn beloftes nagekomen. Ontwapening van de milities had nog niet plaatsgevonden. Op dit gebied zou nu actie moeten worden ondernomen. Voor wat betreft de binnenlandspolitieke situatie toonde Roed Larsen zich bezorgd over het feit dat na de verkiezingen, die over het algemeen goed waren verlopen, de vorming van een nieuwe regering nu vast leek te zitten. Druk op alle betrokken partijen was derhalve gewenst. Voor het goed functioneren van een onafhankelijke Libanese staat was het verder van belang dat normale diplomatieke relaties met Syrië tot stand zouden komen. Op dit punt was druk op Syrië nodig, te meer daar Syrië economische drukmiddelen (onder andere belemmering van het grensverkeer) lijkt te gebruiken tegen Libanon. Tot slot gaf Roed Larsen aan dat hij Assad had aangesproken op (wapenleveranties aan) Hezbollah en druk op hem had uitgeoefend opdat Syrië ook een positieve regionale veiligheidsrol zou spelen.

Ik heb aangegeven dat de Syrische strafmaatregelen tegen Libanon (belemmering van het grensverkeer) beëindigd moesten worden. Voorts moest het Libanese leger worden hervormd, ook om Hezbollah en andere milities aan te pakken. Tenslotte moest de EU de communicatiekanalen met Syrië open houden om druk uit te kunnen blijven oefenen op terreinen als terrorismebestrijding. De Raad onderstreepte het belang van de ontwapening van Libanese milities en gaf aan bereid te zijn met de nieuwe Libanese regering samen te werken en steun te verlenen aan geloofwaardige hervormingsmaatregelen. De Raad riep voorts Syrië op actie te ondernemen om een positieve bijdrage te leveren aan regionale veiligheid, onder andere door steun te verlenen aan de nieuwe Libanese regering, een soepel handelsverkeer met Libanon mogelijk te maken, het politieke proces in Irak te steunen en de steun aan groepen die tegen het MOVP zijn te beëindigen.

MOVP
Hoge Vertegenwoordiger (HV) Solana bracht verslag uit van zijn bezoek aan de regio vorige week, waarbij met name de Israëlische terugtrekking uit de Gaza-strook ter sprake kwam. Hoe moeilijk de terugtrekking ook ligt binnen de Israëlische coalitieregering, de terugtrekking uit Gaza zou doorgaan. Solana wees voorts op het belang van steunverlening aan de activiteiten van de Speciale Gezant van het Kwartet, Wolfensohn. Een dergelijke steun zouden de Arabische landen ook moeten geven. Ik heb hierop aangegeven dat de EU steun zich zou moeten concentreren op Palestijnse governance, gericht zou moeten zijn op gebieden waar snelle tastbare resultaten behaald kunnen worden en zichtbaar zou moeten zijn voor de Palestijnen. De Raad sprak zijn zorgen uit over de recente escalatie van het geweld en het risico van een nieuwe geweldscyclus. Een goede coördinatie tussen beide partijen is van groot belang voor een succesvolle voltooiing van de Israëlische terugtrekking. Daarnaast mogen geen stappen worden gezet die vooruitlopen op de finale status onderhandelingen, zoals het besluit van de Israëlische regering inzake de voltooiing van de muur bij Oost-Jeruzalem; een punt waar ik ook expliciet aandacht voor heb gevraagd.

Iran
Het Voorzitterschap gaf aan dat voor wat betreft de nucleaire kwestie eind juli of begin augustus door de EU-3 een nieuw voorstel aan Iran zou worden overhandigd. De Commissie deed verslag van de recente besprekingen over een handels- en samenwerkingsakkoord. Daarbij was weliswaar voortgang geboekt, maar belangrijke knelpunten blijven bestaan op het gebied van mensenrechten en readmissie. Lidstaten benadrukten het belang van eendrachtig optreden van de internationale gemeenschap en de noodzaak van het houden van nauw contact met de VS en Rusland.

VN 'Millennium Review Summit'
Commissaris Ferrero-Waldner gaf een toelichting op de Commissie Mededeling inzake de VN Top, die een weerspiegeling vormt van punten waarover eerder in EU kader overeenstemming was bereikt. Uitgangspunt van de EU inzet is onder andere de onlosmakelijke relatie tussen duurzame ontwikkeling, vrede en veiligheid en mensenrechten. Binnen de Raad was een positieve inschatting van de haalbaarheid van de instelling van een Human Rights Council en van een Peacebuilding Commission. Daarentegen bestonden er zorgen op het gebied van terrorismebestrijding en non-proliferatie. De EU moet ervoor waken dat de lat bij het ontwerp-slotdocument dat in de AVVN wordt besproken niet te laag wordt gelegd. Daarnaast is van belang dat de EU de nadruk legt op de uitvoering en monitoring van de actiepunten waarover bij de Top overeenstemming wordt bereikt.

EU-China Top
De Raad besprak de voorbereiding van de EU-China Top van 5 september 2005. Daarbij gaf Commissaris Ferrero-Waldner aan dat zij een aantal mogelijke deliverables zag, zoals de start van de onderhandelingen over een nieuwe raamwerkovereenkomst met China, voortgang op het gebied van readmissie en visumfacilitatie en speciale aandacht voor energie en milieu (via een aparte verklaring). Zij zag twee knelpunten, namelijk het wapenembargo tegen China en de toekenning van markteconomiestatus (MES), waar de Unie met één stem moest spreken. Zij gaf aan dat de Chinezen bereid waren om een dialoog te beginnen over de technische aspecten van de MES. Commissaris Mandelson stelde dat toekenning van MES in september te vroeg zou zijn. Het werken naar MES is een geleidelijk proces, waar de EU ook duidelijk iets voor moet terugkrijgen. Het Voorzitterschap gaf aan de lidstaten op de hoogte te houden van de voortgang van de besprekingen met China in de aanloop naar de Top.

Zimbabwe
HV Solana gaf een korte presentatie van de recente ontwikkelingen in Zimbabwe en de aanhoudende operaties van de Zimbabwaanse autoriteiten tegen kleinschalige handelaren en illegaal gebouwde woningen. Ik heb aangegeven dat Nederland zeer bezorgd is over de situatie in Zimbabwe en dat wat Nederland betreft al bij deze Raad een besluit over additionele sancties genomen had mogen worden. Ik heb de hoop uitgesproken dat snel een besluit zal worden genomen over aanvullende restrictieve maatregelen op basis van voorliggende voorstellen. Het Britse Voorzitterschap gaf aan dat de internationale gemeenschap nu wacht op het rapport van de Speciale Gezant van de SGVN, mevrouw Tibaijuka. De verwachting is dat dit een kritisch rapport zal zijn. De Raad, die zijn ernstige zorgen over de ontwikkelingen in Zimbabwe uitsprak, zal het EU beleid ten aanzien van Zimbabwe voortdurend tegen het licht houden, inclusief de mogelijkheid tot het instellen van (aanvullende) restrictieve maatregelen. Het Voorzitterschap zet op ambtelijk niveau de discussie over mogelijke aanvullende restrictieve maatregelen voort.

Oezbekistan
In het licht van de weigering van de Oezbeekse autoriteiten om een onafhankelijk internationaal onderzoek in te stellen naar de gebeurtenissen in Andijan gaf het Voorzitterschap aan Oezbekistan te zien als een 'testcase' voor de EU hoe om te gaan met verschillende belangen in hetzelfde land. Commissaris Ferrero-Waldner gaf aan welke maatregelen de Commissie tot op heden had genomen, zoals het afzeggen en verplaatsen van bijeenkomsten van een aantal comités in het kader van de Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst (PCA). Zij gaf aan tegenstander te zijn van opschorting van de PCA, omdat de EU de communicatiekanalen met de Oezbeekse autoriteiten open moet houden. HV Solana stelde het zinvol te vinden om de net benoemde Speciale Vertegenwoordiger voor Centraal Azië, Jan Kubis, naar Oezbekistan te sturen voor gesprekken met de Oezbeekse autoriteiten. Ik heb aangegeven een dergelijk bezoek van Kubis aan Oezbekistan toe te juichen. De Raad besloot in het licht van het verstrijken van de gestelde deadline van 30 juni 2005 in eerste instantie verdere verdieping van de Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst met Oezbekistan op te schorten en in bilaterale ministeriële contacten een harde boodschap inzake democratie, rule of law en mensenrechten over te brengen. Nadat EUSV Kubis verslag heeft uitgebracht over zijn bevindingen in Oezbekistan, kan de Raad bezien welke verdere stappen eventueel tegen Oezbekistan genomen moeten worden, zoals de opschorting van de Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst, de instelling van een wapenembargo en andere gerichte maatregelen.

Indonesië: Atjeh
De Raad sprak kort over Atjeh. Ministers verwelkomden het vredesakkoord dat op 17 juli tussen de Indonesische autoriteiten en de GAM in Helsinki was bereikt. Volgens HV Solana waren voor een waarnemingsmissie die zou toezien op naleving van het akkoord circa 200 personen nodig. De Raad sprak de principebereidheid uit aan deze beoogde missie (in principe een gezamenlijke missie van EU en ASEAN) een bijdrage te leveren, mede in het licht van een verzoek van de Indonesische autoriteiten daartoe. Ik heb aangegeven het van groot belang te achten dat de EU snel tot actie overgaat. Zeker moet worden gesteld dat de waarnemingsmissie uiterlijk medio september ter plaatse kan zijn. Vanzelfsprekend zal bij de voorbereiding ook aandacht moeten worden besteed aan de veiligheidsaspecten.

Grensverdrag tussen Estland en Rusland
Estland gaf een toelichting op de problemen die zijn ontstaan bij het grensverdrag tussen dat land en Rusland, nu het Russische parlement vanwege een verklaring van het Estse parlement niet meer tot ratificatie van het grensverdrag wil overgaan.

WTO - Doha
De Raad besprak de stand van de zaken in de WTO-onderhandelingen over de Doha Development Agenda, aan de hand van een verslag door Commissaris Mandelson van de WTO mini-ministeriële in China van vorige week. Mandelson benadrukte de offensieve belangen van de EU op gebied van landbouw, diensten en industrieproducten, alsmede de druk die in China op andere hoofdrolspelers als de VS, India en Brazilië is gelegd om ook flexibiliteit te tonen.


---- --