GroenLinks Heerlen

Ten Esschen - Heerlen, 29 juli 2005

Persbericht + bericht voor de website van GroenLinks Heerlen

GroenLinks Heerlen pleit voor maatregelen voor verbetering luchtkwaliteit

Luchtvervuiling is een zeer ernstig probleem. Zo veroorzaakt de luchtvervuiling schade aan de volksgezondheid. Er zijn aanwijzingen dat er in Nederland jaarlijks 18.000 mensen 10 jaar te vroeg overlijden door levenslange blootstelling aan de te grote hoeveelheid fijnstof in de lucht. Dit zou voor Heerlen meer dan 100 mensen per jaar zijn. Andere schattingen gaan uit van 5000 vroegtijdige sterfgevallen door fijnstof in Nederland per jaar. Dit betekent voor Heerlen ± 30 mensen per jaar. Vanwege de grote bijdrage aan de luchtvervuiling door het verkeer (± 2/3) kan worden gesteld dat het aantal indirecte doden door het verkeer in Heerlen het aantal dodelijke verkeersslachtoffers door ongelukken ruimschoots overtreft. De Europese Unie hanteert dus niet voor niets strenge normen voor luchtkwaliteit. Daarbij vindt GroenLinks dat de mensen ook recht hebben op schone lucht en een gezonde leefomgeving.

GroenLinks vindt dat de gemeente het probleem van de luchtvervuiling niet meer kan ontkennen of een afwachtende houding kan aannemen. Het gemeentebestuur is namelijk verantwoordelijk voor het meten en rapporteren van de luchtkwaliteit en voor het opstellen en uitvoeren van verbeterplannen. Naar verwachting zijn er in Heerlen veel (naar verluid enkel tientallen) plekken waar de grenswaarden van het Besluit Luchtkwaliteit voor stikstofoxiden (NOx, fijnstof (roetdeeltjes) en benzeen worden overschreden. De meeste van deze stoffen worden uitgestoten door het verkeer en in het bijzonder door dieselmotoren. GroenLinks vraagt het college van burgemeester en wethouders dan ook om snel de omvang van de luchtvervuiling in Heerlen te beschrijven. Daarbij dienen ook de mogelijke negatieve effecten op de volksgezondheid in beeld te worden gebracht.

Milieubeleid en het verbeteren van de luchtkwaliteit heeft een bovenregionale / internationale dimensie, maar ook een plaatselijke. Volgens GroenLinks moet plaatselijk dat gedaan worden wat mogelijk is. GroenLinks verwacht van B&W voorstellen voor maatregelen die aan de bron de luchtkwaliteit daadwerkelijk (verder) verbeteren. Daarbij doet GroenLinks onder andere de volgende suggesties.


1. De snelheid op de stadsautoweg (Antwerpseweg en Keulsebaan) beperken tot maximaal 80 km/uur.
2. In bepaalde gebieden waar extra veel mensen verblijven en/of de luchtkwaliteit boven de grenswaarde ligt (bijvoorbeeld het winkelcentrum en wegen zoals stadsautoweg, de Looierstraat en de Heerenweg) het rijden in een (vracht)auto met dieselmotor zonder roetfilter verbieden.


3. De gemeente dient het goede voorbeeld geven en tevens bijvoorbeeld het openbaar vervoersbedrijf Hermes en RD4 aan te sporen om naast de vermindering van het gebruik van fossiele brandstof (bijvoorbeeld koolzaad - diesel gebruiken) de dieselmotoren van bussen en vrachtauto's te voorzien van roetfilters.
4. De (verkeers)politie krijgt de opdracht om (vracht)auto's die een slecht afgestelde (diesel)motor hebben en die zichtbaar en ruikbaar veel luchtvervuiling veroorzaken, extra te controleren. GroenLinks denkt hierbij aan optreden in verbaliserende zin en het opleggen van een rijverbod met deze (vracht)auto's.
5. Omdat in den lande er nogal wat bouwprojecten dreigen niet door te gaan vanwege de aanwezigheid van te veel luchtvervuiling vraagt GroenLinks of er ook bij Heerlense projecten problemen worden verwacht? Is het mogelijk om deze projecten te realiseren met het nemen van bronmaatregelen (bij het verkeer)?
6. Naar de mening van GroenLinks heeft de gemeente ook een actieve informatieplicht naar onze burgers toe. Dit kan door het geven van open en eerlijke informatie over de aanwezigheid van luchtverontreiniging. GroenLinks denkt daarbij aan het (op de website) publiceren van kaarten die de gemiddelde luchtverontreiniging aangeven en een weergave van de actuele luchtverontreiniging. De gegeven informatie kan daarbij ook leiden tot bewustwording en dat burgers zelf maatregelen nemen. Met een ander gedrag is nog erg veel milieuwinst te behalen, bijvoorbeeld door minder auto te rijden.

GroenLinks vindt dat de gemeente het probleem van de luchtvervuiling zo mogelijk in samenwerking met de ons omliggende gemeenten moet oppakken.

Nadere informatie voor de redactie:

Over dit onderwerp heeft de gemeenteraadsfractie van GroenLinks onlangs schriftelijk vragen gesteld aan het college van burgemeester en wethouders van Heerlen conform artikel 35 reglement van orde van de gemeenteraad. Deze vragen zijn te uwer informatie bijgevoegd.

Voor nadere informatie kunt u terecht bij Harrie Winteraeken, fractievoorzitter gemeenteraadsfractie GroenLinks Heerlen.

Ten Esschen / Heerlen, 29 juli 2005

Aan de voorzitter van de gemeenteraad van Heerlen,

De heer A.M.G. Gresel

p/a de griffier van de gemeenteraad,
de heer J. Martens
j.h.m.martens@heerlen.nl

Betreft: beleid en maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit

Kader: vragen aan het college van burgemeester en wethouders van Heerlen conform artikel 35 reglement van orde van de gemeenteraad

Geachte heer Gresel,

Bij dezen wens ik namens de gemeenteraadsfractie van GroenLinks beleid en maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit schriftelijke vragen te stellen aan het college van burgemeester en wethouders conform artikel 35 van het reglement van orde van de gemeenteraad. Ik verzoek u daarbij om het college van B&W zo spoedig mogelijk van deze vragen in kennis te stellen, zodat dit een tijdige beantwoording van deze vragen bevordert.

Er is de laatste tijd in de media veel bericht over de slechte luchtkwaliteit. Zoals u weet hebben de gemeenteraad en in het bijzonder de fractie van GroenLinks hier ook in het verleden al herhaaldelijk aandacht aan besteed. Ik verwijs u hierbij o.a. naar de behandeling van het Klimaatsbeleidsplan 2004 - 2010, vragen tijdens het vragenuurtje en de behandeling van het woningbouwplan Parkheuvel nabij de Schandelerboord en de binnen- en buitenring. Ook door het college zijn hier al uitspraken over gedaan.

Door het meer en meer beschikbaar komen van gegevens blijkt de ernst van het probleem van de luchtvervuiling. Zo veroorzaakt de luchtvervuiling schade aan de volksgezondheid. Volgens het Milieu- en Natuurplanbureau zijn er aanwijzingen dat er in Nederland jaarlijks 18.000 mensen 10 jaar te vroeg overlijden door levenslange blootstelling aan de te grote hoeveelheid fijnstof in de lucht. Dit zou voor Heerlen meer dan 100 mensen per jaar zijn. Andere schattingen gaan uit van 5000 vroegtijdige sterfgevallen door fijnstof in Nederland per jaar. Dit betekent voor Heerlen ± 30 mensen per jaar. De strenge EU - normen zijn er dus niet voor niets. Daarbij gaat GroenLinks ervan uit dat de mensen ook recht hebben op schone lucht en een gezonde leefomgeving. Vanwege de grote bijdrage aan de luchtvervuiling door het verkeer (± 2/3) kan worden gesteld dat het aantal indirecte doden door het verkeer in Heerlen het aantal dodelijke verkeersslachtoffers door ongelukken ruimschoots overtreft.

Naar mijn mening kan de gemeente bij het probleem van de luchtvervuiling niet meer ontkennen of een afwachtende houding aannemen. Ingevolge het Besluit Luchtkwaliteit van 19 juli 2001 is het gemeentebestuur verantwoordelijk voor het meten en rapporteren van de luchtkwaliteit en voor het opstellen en uitvoeren van verbeterplannen voor knelpunten. GroenLinks verzoekt het college dan ook met grote voortvarendheid een beleidsplan op te stellen en aan de gemeenteraad voor te leggen waarin op integrale wijze de omvang van de luchtvervuiling in Heerlen wordt beschreven plus de gevolgen van de verscherpte luchtkwaliteitsnormen. Daarbij verwacht ik vooral voorstellen van het college voor maatregelen die aan de bron de luchtkwaliteit daadwerkelijk (verder) verbeteren. Tevens verzoek ik u een rapportage op te stellen van de wel in dit verband gevoerde acties, onder andere via de subsidieregelingen van het Bestuursakkoord Nieuwe Stijl (BANS) van het ministerie van VROM. Ik verzoek het college bij de formulering van voorstellen tenminste aandacht te besteden aan de volgende deelaspecten en vragen.


1. Naar verwachting zijn er in Heerlen veel (naar verluid enkel tientallen) plekken waar de grenswaarden van het Besluit Luchtkwaliteit voor stikstofoxiden (NOx, fijnstof (roetdeeltjes) en benzeen worden overschreden. De meeste van deze stoffen worden uitgestoten door het verkeer en in het bijzonder door dieselmotoren. Ik vraag het college om een zo objectief mogelijke samengestelde kaart van de overschrijdingen van de grenswaarden voor luchtkwaliteit (huidige normen en de verwachte aanscherping in 2010 daarvan). Daarbij dienen ook de mogelijke negatieve effecten op de volksgezondheid in beeld te worden gebracht.

Milieubeleid en het verbeteren van de luchtkwaliteit heeft een bovenregionale / internationale dimensie, maar ook een plaatselijke. Volgens GroenLinks moet plaatselijk dat gedaan worden wat mogelijk is. GroenLinks verzoekt u tenminste de volgende maatregelen in overweging te nemen en hier voorstellen voor te ontwikkelen respectievelijk onder u eigen verantwoordelijkheid uitvoering aan te geven:


2. De snelheid op de stadsautoweg (Antwerpseweg en Keulsebaan) beperken tot maximaal 80 km/uur.


3. In bepaalde gebieden waar extra veel mensen verblijven en/of de luchtkwaliteit boven de grenswaarde ligt (bijvoorbeeld het winkelcentrum en wegen zoals stadsautoweg, de Looierstraat en de Heerenweg) het rijden in een (vracht)auto met dieselmotor zonder roetfilter verbieden.


4. De gemeente dient het goede voorbeeld geven en tevens bijvoorbeeld het openbaar vervoersbedrijf Hermes en RD4 aan te sporen om naast de vermindering van het gebruik van fossiele brandstof (bijvoorbeeld koolzaad - diesel gebruiken) de dieselmotoren van bussen en vrachtauto's te voorzien van roetfilters.


5. Het gebruik van vrachtwagens en machines met roetfilters wordt tevens een aanbestedingsvoorwaarde (bijvoorbeeld voor aannemers in de wegenbouw of andere grote gemeentelijke werken).


6. De (verkeers)politie krijgt de opdracht om extra aandacht te besteden aan (vracht)auto's die een slecht afgestelde (diesel)motor hebben en die zichtbaar en ruikbaar veel luchtvervuiling veroorzaken. GroenLinks denkt hierbij aan optreden in verbaliserende zin en het opleggen van een rijverbod met deze (vracht)auto's.


7. Bij het opstellen van de milieueffectrapportage voor de binnen- en buitenring dient een balans te worden opgesteld voor de mate van uitstoot van NOx, fijnstof, benzeen en andere uitstoot die luchtvervuiling veroorzaakt. Hierbij dienen de effecten van de aanleg van de wegen te worden onderzocht en tevens de toename van de luchtverontreiniging door verkeer te worden betrokken, met name waar deze nieuwe wegen komen te liggen. (

Waarschijnlijk mag de mogelijke vermindering van luchtvervuiling elders niet als compensatie dienen voor de aanleg van deze wegen) Ook hier dient becijferd te worden wat alternatieve mobiliteitsoplossingen kunnen bijdragen aan de vermindering van de luchtvervuiling.


8. In den lande dreigen er nogal wat bouwprojecten niet door te gaan vanwege de aanwezigheid van te veel luchtvervuiling. Bij welke projecten in Heerlen kunnen hier problemen worden verwacht? Is het mogelijk om deze projecten te realiseren met het nemen van bronmaatregelen (bij het verkeer)?


9. Naar de mening van onze fractie heeft de gemeente ook een actieve informatieplicht naar onze burgers toe. Dit kan door het geven van open en eerlijke informatie over de aanwezigheid van luchtverontreiniging. GroenLinks denkt daarbij aan het (op de website) publiceren van kaarten die de gemiddelde luchtverontreiniging aangeven en een weergave van de actuele luchtverontreiniging. De gegeven informatie kan daarbij ook leiden tot bewustwording en daarmee het nemen van maatregelen door de burgers zelf. Met een ander gedrag is nog erg veel milieuwinst te behalen, bijvoorbeeld door minder auto te rijden.

Ik verzoek u tot slot om te overwegen om dit probleem zo mogelijk in samenwerking met de ons omliggende gemeenten op te pakken.

Voor de goede orde deel ik u nog mede dat ik een afschrift van deze vragen naar de media heb gezonden. Ik dank u bij voorbaat voor uw aandacht en medewerking.

Met vriendelijke groeten,
namens de fractie van GroenLinks
in de gemeenteraad van Heerlen,

Harrie Winteraeken

---- --