Socialistische Partij

Open brief aan minister Bot: Erken datum Indonesische onafhankelijkheid

05-08-2005 * Minister Bot woont op 17 augustus in Jakarta de zestigste viering bij van de onafhankelijkheidsdag van Indonesië. SP-Kamerlid Krista van Velzen vraagt de minister in een open brief verder te gaan en eindelijk deze datum te erkennen als de datum van de Indonesische onafhankelijkheid. Ook moet Bot voor de politionele acties namens Nederland excuses aanbieden aan de Indonesische bevolking.

Geachte minister,

Enigszins verrast maar zeker verheugd vernam ik dat u besloten heeft aanwezig te zijn bij de vieringen van de zestigjarige Indonesische onafhankelijkheid. Verrast, omdat de verschillende kabinetten tot nu toe altijd erg verkrampt omgingen met het al dan niet erkennen van de datum van 17 augustus 1945 als de dag waarop Indonesië onafhankelijk werd.

Dat is niet onbegrijpelijk: erkenning van deze datum als onafhankelijkheidsdag betekent dat de Nederlandse regering erkent dat er een verkeerde keuze is gemaakt door van 1947 tot 1949 met grootschalige militaire operaties te pogen het land als kolonie te behouden. Ook kan erkenning van de onafhankelijkheidsdag slecht vallen bij Indië-veteranen, die in naam van het vaderland naar Indonesië werden gezonden. Velen deden dat niet eens uit vrije keus. Zij gingen als dienstplichtige, maar wel in de veronderstelling een rechtvaardige militaire actie uit te voeren. Ik ben dan ook verheugd dat u heeft besloten het traditionele gekrakeel achter u te laten en op 17 augustus in Jakarta aanwezig te zijn.

Tot mijn verbazing vernam ik echter dat uw aanwezigheid niet betekent dat Nederland 17 augustus nu officieel als onafhankelijkheidsdag erkent. U gaat dus wel naar Indonesië om te vieren dat het zestig jaar onafhankelijk is van Nederland, maar u wilt dit niet officieel erkennen! Ik denk dat deze dubbelhartige houding nergens voor nodig is. U zult het met mij eens zijn dat de Indonesische bevolking het volste recht had de onafhankelijkheid uit te roepen. De politionele acties van 1947-1949 zijn naar mijn mening een historische misstap geweest, die ten koste ging van vele duizenden mensenlevens aan Nederlandse en Indonesische zijde. Daarnaast ligt er een nieuw feit, namelijk dat woordvoerders van de verschillende verenigingen van Indië-gangers aangeven dat uw aanwezigheid bij de vieringen absoluut niet zo gevoelig ligt als in het verleden, al was het maar omdat hun hoge leeftijd zorgt voor meer berusting. Al met al denk ik dat de tijd rijp is om in het reine te komen met fouten uit het Nederlandse koloniale verleden.

Ik wil bij deze een beroep op u doen er voor te zorgen dat uw aanwezigheid bij de onafhankelijkheidsviering een ware kentering in de Nederlandse houding wordt ten opzichte van het verleden met Indonesië. Erken 17 augustus officieel als de enige en echte onafhankelijkheidsdag en biedt namens de Nederlandse regering uw excuses aan de Indonesische bevolking aan voor het leed dat zij heeft ondervonden door de politionele acties. Tegelijkertijd zou u een bijeenkomst moeten organiseren met Indië-veteranen om hen duidelijk te maken dat het aanbieden van excuses aan de Indonesische bevolking niet zozeer een veroordeling inhoud van het handelen van deze Indië-veteranen, maar gezien moet worden als het afkeuren van een besluit van een regering om tegen beter weten in mensenlevens te offeren voor het in stand houden van een koloniale ambitie. Op deze manier kan dit boek, met een niet al te fraaie episode uit de Nederlandse geschiedenis, eindelijk gesloten worden.

Hoogachtend,

Krista van Velzen, lid van de Tweede Kamer voor de SP

(Deze open brief is op 4 augustus 2005 gepubliceerd in de Haagsche Courant)