Technische Universiteit Delft

Vertragingen NS met wiskunde eenvoudig te verminderen

Door de dienstregeling her en der iets aan te passen, is een deel van de vertragingen die de NS ondervindt, op te lossen. Dat zegt wiskundige drs. Rob Goverde van de TU Delft, die op maandag 3 oktober promoveert op dit onderwerp.

De NS hanteert bij het maken van de dienstregeling nog steeds vuistregels die al jaren oud zijn. Die vuistregels zijn vrij grof en stammen bovendien uit een tijd dat het spoornet veel minder intensief werd benut, waardoor vertragingen een minder groot probleem waren. Door deze achterhaalde regels is de dienstregeling niet optimaal, bijvoorbeeld doordat men overstaptijden tussen treinen te krap plant, met als gevolg vertragingen.

De Delftse wiskundige Rob Goverde is tot de conclusie gekomen dat de dienstregeling van de NS vrij eenvoudig is te verbeteren en dat een deel van de huidige vertragingen dus onnodig is. Daarvoor moest de promovendus wel eerst goede en hanteerbare data hebben; de NS had die nog niet beschikbaar. Goverde koppelde en bewerkte daarom gegevens uit het zogenaamde treinnummervolgsysteem aan data van het beveiligingsysteem, dat bijvoorbeeld registreert wanneer een trein een sein of een wissel passeert. Het treinnummervolgsysteem geeft de verkeersleiding een grof zicht geeft op waar de treinen zich bevinden. Door het koppelen van data kon Goverde de loop van de treinen tot op secondenniveau bepalen.

Uit een analyse van de treinenloop bleek dat juist de kleine structurele gebreken in de dienstregeling, zoals een te krap geplande overstaptijd, grote gevolgen kunnen hebben. Kleine vertragingen op één punt kunnen zich namelijk voortplanten in het gehele net, het zogenaamde domino-effect. Door op een slimme manier buffertijden in te bouwen, kan men dit domino-effect beperken.

Goverde: Mijn programma maakt het mogelijk om structurele foutjes in de dienstregeling per station op te sporen en weg te werken. Kwaliteitsmanagement staat bij de spoorwegen nog steeds in de kinderschoenen ondanks de massa aan uitvoeringsdata die dagelijks worden gegenereerd via de beveiligings- en beheersingssystemen.

Terugkoppeling van deze data naar het dienstregelingsontwerp is essentieel om structurele oorzaken van dagelijkse vertragingen op te sporen en op te lossen. Zonder deze kwaliteitsverbetering zal men nooit ver boven de huidige punctualiteit uit kunnen stijgen, terwijl dat wel geëist gaat worden. De NS en ProRail zijn continu bezig met de dienstregeling van volgend jaar, zonder terug te kijken of de dienstregeling van het afgelopen jaar wel deugde.



Technische Universiteit Delft