Persbericht
3 oktober 2005, nr. 072
Prof. Harry Wichers: Met voedingssupplementen afweersysteem `oppeppen'
Met wetenschappelijke kennis van het menselijke immuun- of
afweersysteem kunnen we voedingsmiddelen of supplementen ontwikkelen
met een bewezen gezondheidsbeschermende of -bevorderende werking. Dat
is van het allergrootste belang bij de introductie van zulke
producten, want onwerkzaamheid, en in het ergste geval
consumentenbedrog, zullen consumenten afschrikken en marktintroducties
afremmen. Dat stelt prof.dr. Harry Wichers in zijn oratie bij de
aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Immuunmodulatie door
voedsel op 6 oktober aan Wageningen Universiteit. Zo deed hij zelf
onderzoek naar immuunmodulerende verbindingen in exotische schimmels
en paddestoelen die een gunstig effect hebben op ons afweersysteem.
In zijn vakgebied richt Wichers zich op de vraag hoe het menselijk
afweer- of immunsysteem beter te laten functioneren - of liever: beter
in balans te houden - met behulp van voedsel of voedselbestanddelen.
In zijn inaugurele rede, `Immuunmodulatie door voedsel. Zwammen wekken
weerstand.', zegt hij dat de functionele voedingsmiddelen, met
specifieke gezondheidseffecten voor specifieke consumentengroepen, een
veelbelovend terrein vormen. Dat geldt voor de producent die daarmee
geld kan verdienen, maar ook voor de consument die de kwaliteit van
leven wil verbeteren, aldus Wichers. De kennis van ons afweersysteem
laat zich heel goed inzetten bij de bestrijding van symptomen van
allergie, zoals Wageningen UR dat gestalte geeft in het
AllergieConsortium Wageningen.
Fascinerend afweersysteem
Ons immuunsysteem, legt prof Wichers uit, is fascinerend en ontzettend
belangrijk. Het speelt een heel centrale rol bij allerlei chronische
ziektebeelden en gerichte beïnvloeding, bijvoorbeeld via voedsel, is
een veelbelovende benadering die de kwaliteit van leven positief kan
beïnvloeden.
Overigens maakt voedsel niet alleen gezond maar vaak ook ziek. Zo is
er bij dertig procent van de tumoren een relatie met de kwaliteit van
ons voedsel, vooral de onderconsumptie van fruit en groenten en het
eten van verkeerde vetten. Ook hart- en vaatziekten hangen daar nauw
mee samen.
Ingrijpen
De precieze balans in het afweersysteem luistert nauw, aldus Wichers,
die verder uitlegt dat dit systeem heel goed valt te stimuleren of `op
te peppen'. Hij toont aan dat het mogelijk is om ziektebeelden te
verlichten die samenhangen met een verstoring in de balans in het
immuunsysteem. Een goed voorbeeld is allergie, immers ook een onbalans
in het immuunsysteem. Wichers beschreef onderzoek naar
pinda-allergische muizen die werden bijgevoederd met een
immuunmodulerend preparaat dat bereid was uit een aantal eetbare
paddestoelen, waardoor de allergische symptomen verdwenen.
Naast het gebruik van verbindingen die van nature voorkomen, is het
ook mogelijk, zegt Wichers, om via een technologische benadering de
uiteindelijke werking van voedingsmiddelen op ons afweersysteem te
beïnvloeden. Als voorbeeld noemt hij ondermeer het gebruik van
verwerkingstechnologie als methode om allergenen te inactiveren. Ook
wijst hij op het inzetten van genetische modificatie, bijvoorbeeld bij
de ontwikkeling van (hypoallergene) appels die weinig of geen
allergische reacties veroorzaken.
Maar er zijn ook heel pragmatische benaderingen, legt Harry Wichers
uit. Zo kunnen voedselproducerende bedrijven in hun bedrijfsprocessen
veel beter rekening houden met het feit dat zij allergene grondstoffen
verwerken. Zo kunnen zij bijvoorbeeld grondstoffen- en
productenstromen zodanig scheiden dat zij kruisbesmetting voorkomen.
Met een goede analyse van hun processen kunnen deze bedrijven zorgen
dat hun productielijnen schoon en hun producten veilig zijn.
Harry Wichers (Groningen, 1955) studeerde Biochemie aan de
Rijksuniversiteit Groningen. In juni 1985 promoveerde hij daar. Hij is
programmaleider Voedsel en Gezondheid aan het onderzoeksinstituut
Agrotechnology & Food Innovations van Wageningen UR. Hij is
medeoprichter van het Allergie Consortium Wageningen, waarin een groot
aantal partijen binnen Wageningen UR samenwerkt op het gebied van
preventie van allergie.
Wageningen Universiteit