Wageningen Universiteit

Persbericht Wageningen Universiteit, 3 oktober 2005

PROF. HARRY WICHERS: MET VOEDINGSSUPPLEMENTEN AFWEERSYSTEEM 'OPPEPPEN'

Met wetenschappelijke kennis van het menselijke immuun- of afweersysteem kunnen we voedingsmiddelen of supplementen ontwikkelen met een bewezen gezondheidsbeschermende of -bevorderende werking. Dat is van het allergrootste belang bij de introductie van zulke producten, want onwerkzaamheid, en in het ergste geval consumentenbedrog, zullen consumenten afschrikken en marktintroducties afremmen. Dat stelt prof.dr. Harry Wichers in zijn oratie bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar Immuunmodulatie door voedsel op 6 oktober aan Wageningen Universiteit. Zo deed hij zelf onderzoek naar immuunmodulerende verbindingen in exotische schimmels en paddestoelen die een gunstig effect hebben op ons afweersysteem.

In zijn vakgebied richt Wichers zich op de vraag hoe het menselijk afweer- of immunsysteem beter te laten functioneren - of liever: beter in balans te houden - met behulp van voedsel of voedselbestanddelen. In zijn inaugurele rede, 'Immuunmodulatie door voedsel. Zwammen wekken weerstand.', zegt hij dat de functionele voedingsmiddelen, met specifieke gezondheidseffecten voor specifieke consumentengroepen, een veelbelovend terrein vormen. Dat geldt voor de producent die daarmee geld kan verdienen, maar ook voor de consument die de kwaliteit van leven wil verbeteren, aldus Wichers. De kennis van ons afweersysteem laat zich heel goed inzetten bij de bestrijding van symptomen van allergie, zoals Wageningen UR dat gestalte geeft in het AllergieConsortium Wageningen.

FASCINEREND AFWEERSYSTEEM
Ons immuunsysteem, legt prof Wichers uit, is fascinerend en ontzettend belangrijk. Het speelt een centrale rol bij allerlei chronische ziektebeelden en gerichte beïnvloeding, bijvoorbeeld via voedsel, is een veelbelovende benadering die de kwaliteit van leven positief kan beïnvloeden. Overigens maakt voedsel niet alleen gezond maar vaak ook ziek. Zo is er bij dertig procent van de tumoren een relatie met de kwaliteit van ons voedsel, vooral de onderconsumptie van fruit en groenten en het eten van verkeerde vetten. Ook hart- en vaatziekten hangen daar nauw mee samen.

INGRIJPEN
De precieze balans in het afweersysteem luistert nauw, aldus Wichers, die verder uitlegt dat dit systeem heel goed valt te stimuleren of 'op te peppen'. Hij toont aan dat het mogelijk is om ziektebeelden te verlichten die samenhangen met een verstoring in de balans in het immuunsysteem. Een goed voorbeeld is allergie, immers ook een onbalans in het immuunsysteem. Wichers beschreef onderzoek naar pinda-allergische muizen die werden bijgevoederd met een immuunmodulerend preparaat dat bereid was uit een aantal eetbare paddestoelen, waardoor de allergische symptomen verdwenen. Naast het gebruik van verbindingen die van nature voorkomen, is het ook mogelijk, zegt Wichers, om via een technologische benadering de uiteindelijke werking van voedingsmiddelen op ons afweersysteem te beïnvloeden. Als voorbeeld noemt hij ondermeer het gebruik van verwerkingstechnologie als methode om allergenen te inactiveren. Ook wijst hij op het inzetten van genetische modificatie, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van (hypoallergene) appels die weinig of geen allergische reacties veroorzaken. Maar er zijn ook heel pragmatische benaderingen, legt Harry Wichers uit. Zo kunnen voedselproducerende bedrijven in hun bedrijfsprocessen veel beter rekening houden met het feit dat zij allergene grondstoffen verwerken. Zo kunnen zij bijvoorbeeld grondstoffen- en productenstromen zodanig scheiden dat zij kruisbesmetting voorkomen. Met een goede analyse van hun processen kunnen deze bedrijven zorgen dat hun productielijnen schoon en hun producten veilig zijn.

Harry Wichers (Groningen, 1955) studeerde Biochemie aan de Rijksuniversiteit Groningen. In juni 1985 promoveerde hij daar. Hij is programmaleider Voedsel en Gezondheid aan het onderzoeksinstituut Agrotechnology & Food Innovations van Wageningen UR. Hij is medeoprichter van het Allergie Consortium Wageningen, waarin een groot aantal partijen binnen Wageningen UR samenwerkt op het gebied van preventie van allergie.