Persuitnodiging: ESA lanceert ijssatelliet CRYOSAT
European space agency
Persbericht 3 oktober 2005
Op zaterdag 8 oktober om 17.02 uur CET vertrekt ESAs ijssatelliet Cryosat vanaf de
lanceerbasis Plesetsk in Rusland aan boord van een Kosmos-3M raket.
Cryosat meet de dikte van het poolijs. De satelliet moet meer inzicht geven in de gevolgen
van het broeikaseffect op de ijskappen en de stijging van de zeespiegel. Cryosat doet
vanuit de ruimte drie jaar lang metingen aan de ijsmassas op aarde.
Zee-ijs
Cryosat meet de dikte van het ijs met behulp van radarsignalen. De satelliet zendt deze
uit en meet vervolgens hoe het ijs de signalen terugkaatst. Met deze informatie kunnen
wetenschappers onder meer de dikte van het ijs bepalen. Door de geavanceerde radar kan
Cryosat als eerste satelliet ook de dikte van drijvend zee-ijs meten. Net als bij
ijsbergen, ligt het grootste deel van dit ijs onder water, zodat geavanceerde technieken
nodig zijn.
Veranderend klimaat
Het smelten van de poolkappen door wereldwijde opwarming heeft grote gevolgen voor een
laag gelegen land als Nederland, want het kan leiden tot stijging van de zeespiegel.
Drijvend zee-ijs heeft ook op andere manieren invloed op ons klimaat, bijvoorbeeld op de
loop van de warme golfstroom die in Europa voor een relatief warm klimaat zorgt. Volgens
gangbare theorieën zouden veranderingen in de ijsbedekking van de Noordpool deze
golfstroom kunnen stoppen, met consequenties voor het klimaat in Europa.
Over de relatie tussen het broeikaseffect, de ijskappen, de zeespiegel en zeestromingen
bestaan nog heel veel vragen. Cryosat moet helpen deze vragen te beantwoorden.
Poolreiziger helpt ESA
Om de metingen van Cryosat te verfijnen voert ESA in 2005 en 2006 een uitgebreide
validatiecampagne uit in het Noordpoolgebied. Daarbij wordt bijvoorbeeld de dikte van de
sneeuwlaag gemeten. Cryosat 'ziet' de sneeuw niet, maar het gewicht van deze sneeuw drukt
het zee-ijs wel dieper het water in. Dat veroorzaakt een fout in het resultaat.
Een waardevolle bijdrage aan de kennis over het sneeuwdek werd eerder dit jaar geleverd
door de Nederlandse poolreiziger Marc Cornelissen. Tijdens zijn Pole Track tocht mat hij
op verschillende plekken de dikte van de sneeuwlaag voor ESA.