ChristenUnie
VVD-denktank schiet zichzelf in de voet zaterdag 8 oktober 2005 -
10:15
door Peter Blokhuis en Joël Voordewind
De overheid zou het bijzonder onderwijs op religieuze grondslag niet
meer moeten financieren, volgens het wetenschappelijke bureau van de
VVD. De scheiding tussen kerk en staat wordt opnieuw aangegrepen om
straks alles wat met religie te maken heeft te weren uit het publieke
leven. Hiermee schiet de VVD uiteindelijk zichzelf in de voet.
Weet de VVD niet meer dat het juist Thorbecke was die pleitte voor het
bijzonder (private) onderwijs? 'Een regering, die zich slechts staande
kan houden dan door dwangonderwijs (lees openbare scholen), is al half
verloren', schreef hij in 1829. 'Om het met de staatsbeginselen
strijdige onderwijs te weren, moet de regering vooral rekenen op de
gezonde zin van goede burgers.' Thorbecke pleitte toen, als reactie op
de toenmalige tendens tot de vorming van staatscholen, voor private
scholen. In zijn visie stimuleerden private scholen met sterk
verschillende opvattingen en doelen een brede betrokkenheid bij koers
en inrichting van de samenleving.
Een pluriforme samenleving wordt gekenmerkt door groepen met
verschillende opvattingen en ideologieën. Dit in tegenstelling tot
diversiteit. Volgens Van Dale is er sprake van diversiteit als 'iets
uit één punt (bron) ontspringt en steeds verder uitwijkt'.
Deze discussie is ook gevoerd bij de concessiewet voor de media met
toenmalig staatssecretaris Rick van de Ploeg. Hem stond een grote NOS
voor ogen die voor diversiteit kon zorgen. Via een amendement van de
ChristenUnie werd alsnog het begrip pluriformiteit in de concessiewet
opgenomen en werd hiermee gegarandeerd dat verschillende zenders een
grote verscheidenheid aan programma's kunnen aanbieden.
Angst voor geloof
De angst voor de opkomst van islamitische scholen is de aanleiding van
dit VVD-pleidooi, aldus de directeur van de Teldersstichting. Hiermee
lijkt de VVD zijn oren te laten hangen naar het Franse model, waar
laïcité als strategie van integratie wordt toegepast: het weren van
alle uitingen van religie in de scholen.
Waarom die angst voor het geloof? Het waren juist denkers als Willem
van Oranje, Groen van Prinsterer en Kuyper bij wie het geloof
inspireerde tot democratie, mensenrechten en (godsdienst)vrijheid! Of
neem de Bergrede uit het Nieuwe Testament. Deze inspireert dagelijks
tientallen miljoenen mensen in Europa, maar ook elders in de wereld om
naar elkaar om te zien en vredestichters te zijn. Nu is er in naam van
het geloof helaas ook veel misgegaan, maar de grootste misdaden in de
twintigste eeuw zijn juist gepleegd door hen die geloof wilden
ontkennen: absolutisten als Stalin, Mao en Hitler en niet door
religieuzen.
Als het de VVD om de integratiebevordering gaat, dan is het een
herhaling van zetten, want uit onderzoek is al eerder gebleken dat op
bijzondere scholen net zoveel 'zwarte kinderen' zitten als openbare
scholen. Dus daar vindt al volop een vermenging van culturen en
religies plaats. De suggestie dat het bijzonder onderwijs misbruik
maakt van zijn selectievrijheid om kinderen uit etnische en culturele
minderheidsgroeperingen buiten de school te houden, wees de
Onderwijsraad al eerder resoluut van de hand. ,,Ook de mythe dat er
van scholen die een strikt religieuze opvatting hebben, een gevaar zou
uitgaan, wordt doorgeprikt. De Onderwijsraad spreekt expliciet uit de
strenge scholen niet te frustreren in hun identiteit. Zij dragen bij
aan de verscheidenheid van het aanbod aan scholen.''
Bovendien kan het niet zo zijn dat ouders straks dubbel gaan betalen
als ze hun kinderen op een bijzondere school willen laten zitten. Ze
betalen dan belasting waarmee uitsluitend openbaar onderwijs wordt
gefinancierd en vervolgens nog eens voor de school van hun kinderen.
Dat zou pas echt scheef zijn.
Keuzevrijheid
Even een vraag. Als we 'religie' nu eens vervangen door
'wereldbeschouwingen'. Dan zou de overheid ook geen subsidie meer
moeten geven aan het Montessori-onderwijs, de VARA, HIVOS of zelfs de
Teldersstichting. Want een liberale visie op de samenleving is toch
niet minder geïnspireerd door een levensovertuiging dan bijvoorbeeld
de christelijk-sociale visie.
Doet de VVD er wel verstandig aan de pluriformiteit van onze
maatschappij zo aan te vallen? Is dit de persoonlijke keuzevrijheid
die de VVD voorstaat? Als het wetenschappelijk bureau van de VVD zijn
zin zou krijgen, dan valt er op den duur niet veel meer te kiezen.
Sterker nog, dan valt er voor dit bureau niet veel meer na te denken,
want het zou goed kunnen dat de 'neutrale overheid' dan ook geen geld
meer wil besteden aan niet-neutrale instellingen zoals de
Teldersstichting. Kortom, op den duur schiet de VVD hiermee zichzelf
in de voet.
Laten we juist trots zijn op onze pluriforme samenleving, en ja daar
hoort wat ons betreft de VVD ook bij.
Peter Blokhuis en Joël Voordewind zijn resp. partijvoorzitter van de
ChristenUnie en beoogd lijsttrekker van de ChristenUnie Amsterdam.
---