ChristenUnie


VVD-denktank schiet zichzelf in de voet zaterdag 8 oktober 2005 - 10:15

door Peter Blokhuis en Joël Voordewind
De overheid zou het bijzonder onderwijs op religieuze grondslag niet meer moeten financieren, volgens het wetenschappelijke bureau van de VVD. De scheiding tussen kerk en staat wordt opnieuw aangegrepen om straks alles wat met religie te maken heeft te weren uit het publieke leven. Hiermee schiet de VVD uiteindelijk zichzelf in de voet.

Weet de VVD niet meer dat het juist Thorbecke was die pleitte voor het bijzonder (private) onderwijs? 'Een regering, die zich slechts staande kan houden dan door dwangonderwijs (lees openbare scholen), is al half verloren', schreef hij in 1829. 'Om het met de staatsbeginselen strijdige onderwijs te weren, moet de regering vooral rekenen op de gezonde zin van goede burgers.' Thorbecke pleitte toen, als reactie op de toenmalige tendens tot de vorming van staatscholen, voor private scholen. In zijn visie stimuleerden private scholen met sterk verschillende opvattingen en doelen een brede betrokkenheid bij koers en inrichting van de samenleving.

Een pluriforme samenleving wordt gekenmerkt door groepen met verschillende opvattingen en ideologieën. Dit in tegenstelling tot diversiteit. Volgens Van Dale is er sprake van diversiteit als 'iets uit één punt (bron) ontspringt en steeds verder uitwijkt'.

Deze discussie is ook gevoerd bij de concessiewet voor de media met toenmalig staatssecretaris Rick van de Ploeg. Hem stond een grote NOS voor ogen die voor diversiteit kon zorgen. Via een amendement van de ChristenUnie werd alsnog het begrip pluriformiteit in de concessiewet opgenomen en werd hiermee gegarandeerd dat verschillende zenders een grote verscheidenheid aan programma's kunnen aanbieden.

Angst voor geloof

De angst voor de opkomst van islamitische scholen is de aanleiding van dit VVD-pleidooi, aldus de directeur van de Teldersstichting. Hiermee lijkt de VVD zijn oren te laten hangen naar het Franse model, waar laïcité als strategie van integratie wordt toegepast: het weren van alle uitingen van religie in de scholen.

Waarom die angst voor het geloof? Het waren juist denkers als Willem van Oranje, Groen van Prinsterer en Kuyper bij wie het geloof inspireerde tot democratie, mensenrechten en (godsdienst)vrijheid! Of neem de Bergrede uit het Nieuwe Testament. Deze inspireert dagelijks tientallen miljoenen mensen in Europa, maar ook elders in de wereld om naar elkaar om te zien en vredestichters te zijn. Nu is er in naam van het geloof helaas ook veel misgegaan, maar de grootste misdaden in de twintigste eeuw zijn juist gepleegd door hen die geloof wilden ontkennen: absolutisten als Stalin, Mao en Hitler en niet door religieuzen.

Als het de VVD om de integratiebevordering gaat, dan is het een herhaling van zetten, want uit onderzoek is al eerder gebleken dat op bijzondere scholen net zoveel 'zwarte kinderen' zitten als openbare scholen. Dus daar vindt al volop een vermenging van culturen en religies plaats. De suggestie dat het bijzonder onderwijs misbruik maakt van zijn selectievrijheid om kinderen uit etnische en culturele minderheidsgroeperingen buiten de school te houden, wees de Onderwijsraad al eerder resoluut van de hand. ,,Ook de mythe dat er van scholen die een strikt religieuze opvatting hebben, een gevaar zou uitgaan, wordt doorgeprikt. De Onderwijsraad spreekt expliciet uit de strenge scholen niet te frustreren in hun identiteit. Zij dragen bij aan de verscheidenheid van het aanbod aan scholen.''

Bovendien kan het niet zo zijn dat ouders straks dubbel gaan betalen als ze hun kinderen op een bijzondere school willen laten zitten. Ze betalen dan belasting waarmee uitsluitend openbaar onderwijs wordt gefinancierd en vervolgens nog eens voor de school van hun kinderen. Dat zou pas echt scheef zijn.

Keuzevrijheid

Even een vraag. Als we 'religie' nu eens vervangen door 'wereldbeschouwingen'. Dan zou de overheid ook geen subsidie meer moeten geven aan het Montessori-onderwijs, de VARA, HIVOS of zelfs de Teldersstichting. Want een liberale visie op de samenleving is toch niet minder geïnspireerd door een levensovertuiging dan bijvoorbeeld de christelijk-sociale visie.

Doet de VVD er wel verstandig aan de pluriformiteit van onze maatschappij zo aan te vallen? Is dit de persoonlijke keuzevrijheid die de VVD voorstaat? Als het wetenschappelijk bureau van de VVD zijn zin zou krijgen, dan valt er op den duur niet veel meer te kiezen. Sterker nog, dan valt er voor dit bureau niet veel meer na te denken, want het zou goed kunnen dat de 'neutrale overheid' dan ook geen geld meer wil besteden aan niet-neutrale instellingen zoals de Teldersstichting. Kortom, op den duur schiet de VVD hiermee zichzelf in de voet.

Laten we juist trots zijn op onze pluriforme samenleving, en ja daar hoort wat ons betreft de VVD ook bij.

Peter Blokhuis en Joël Voordewind zijn resp. partijvoorzitter van de ChristenUnie en beoogd lijsttrekker van de ChristenUnie Amsterdam.
---