4 oktober 2005
PERSBERICHT
Hartklep uit babybloed
Nog vóór de geboorte een babyhartklep maken. Van celweefsel dat
tijdens de zwangerschap van de baby zelf is verkregen. Het lijkt
sciencefiction, maar het is in de toekomst mogelijk. Simon Hoerstrup
is er in geslaagd om uit een combinatie van stamcellen uit de
navelstreng en uit het bloed van de navelstreng spierweefsel te kweken
waarmee een babyhartklep gemaakt kan worden. Dit opent de weg naar
technieken om in de toekomst pasgeborenen met defecte hartkleppen in
één keer van een blijvende vervangende hartklep te voorzien. Hoerstrup
verdedigt zijn proefschrift dinsdag 11 oktober aan de TU/e.
Jaarlijks hebben in Nederland ongeveer 2000 pasgeborenen
hartproblemen, en bij ongeveer 50% leidt dit tot chirurgische ingrepen
aan de hartkleppen. Zon ingreep is niet zonder risicos. Omdat
kunststofhartkleppen niet meegroeien met het lichaam, moeten deze nog
gemiddeld 3 keer operatief worden vervangen door grotere exemplaren.
Met elke ingreep neemt de kans op overlijden van de babys toe.
Schapen
Er bestaat tot op heden geen goede remedie voor deze problematiek. De
enige manier om in de toekomst herhaalde hartoperaties aan
pasgeborenen te voorkomen is om hartkleppen te ontwikkelen die met het
lichaam meegroeien. Al ruim twintig jaar geleden zijn onderzoekers
begonnen met het ontwikkelen van lichaamseigen hartkleppen. De
uitdaging daarbij is om uit cellen van de patiënt een eigen hartklep
te laten groeien die stevig genoeg is om een heel leven mee te gaan.
Deze ontwikkeling is inmiddels zo ver gevorderd dat er al schapen
rondlopen met eigen hartkleppen, de stap naar de mens valt binnen
enkele jaren te verwachten.
Navelstreng
Het probleem bij pasgeborenen is het afnemen van lichaamseigen cellen.
Een paar weken na de geboorte moet de hartklep operatief worden
vervangen. Een te korte periode om van een paar cellen een eigen
werkende hartklep te kweken. De kunst is om ruim vóór de geboorte
babycellen te verwerven en die tijdig op te kweken naar een hartklep
vlak na de bevalling. Volgens Simon Hoerstrup is met weinig risico
voor de baby een stukje van de navelstreng af te nemen met een
punctie. De stamcellen, die in de navelstreng en het bloed van de
navelstreng ruim aanwezig zijn, heeft hij gebruikt om spierweefsel te
creëren voor de hartklep.
Er moeten nog enkele stappen worden gezet voordat deze techniek
klinisch kan worden toegepast bij pasgeborenen. De grootste hindernis
ligt in de korte tijd die voorradig is om enkele stamcellen te laten
uitgroeien tot een volledige hartklep. In zijn vervolgonderzoek zal
Simon Hoerstrup dan ook hier de meeste aandacht aan besteden.
Technische Universiteit Eindhoven