D66
Inbreng AO Kinderopvang, 11 oktober 2005
Fatma Koser Kaya
Elke dag hebben werkende vaders en moeders in Nederland grote moeite
om arbeid en zorg op een verantwoorde manier te combineren. In de
kamer groeit de consensus dat we hun leven en dat van hun kinderen
eens wat makkelijker zouden moeten maken. Tijdens de algemene
beschouwingen bleek een ruime kamermeerderheid voorstander van het
plan van Van Aartsen/Bos om scholen te verplichten voor-, tussen- en
naschoolse opvang te bieden. Deze motie is in de ogen van D66 een
goede aanvulling op de motie van mijn collega mevrouw Lambrechts
waarin zij het kabinet reeds eerder had verzocht om een geïntegreerde
visie neer te leggen over voor- tussen- en naschoolse opvang. Met
beide moties in de hand zou een goede invulling kunnen worden gegeven
aan het concept `brede school' in elke buurt. Een hoop onnodig gezeul
met kinderen en stress bij werkende ouders zou daarmee voorkomen
worden. Na de mislukte wet kinderopvang, die zowel de betaalbaarheid
als de kwaliteit danig onder druk heeft gezet, was dat eindelijk een
goed bericht voor ouders en kinderen.
Tenminste, zo leek het. Want de consensus in de politiek heeft
vooralsnog alleen betrekking op de wenselijkheid van zo'n brede
school. Over een serieuze financiering voor het ambitieuze plan is nog
niet op echt gesproken. En zoals elke ouder weet, aan kwaliteit hangt
nu eenmaal een prijskaartje. D66 is blij met de toezegging om 200
miljoen extra voor kinderopvang. Dat is een goed begin, maar het lost
nog lang niet alle problemen op.
De invulling die de staatssecretaris aan dit plan geeft om
bijstandsmoeders te dwingen de kinderen om in de naschoolseopvang te
werken is echter zeer kort door de bocht. Niet omdat bijstandmoeders
en vaders dit werk niet zouden kunnen doen als ze de juiste opleiding
zouden hebben, maar omdat ze gedwongen worden. Juist deze beroepen
worden vanuit een bepaalde bewogenheid gedaan. Bovendien stigmatiseer
je mensen die vanuit een uitkering een opleiding volgen en in die
sector willen gaan werken. Dan zijn zij plotseling bijstandsmoeders op
de naschoolse opvang. Ik weet niet of de bewindslieden hun kinderen
vol vertrouwen zouden achterlaten bij mensen die daar eigenlijk
helemaal geen zin in hebben, maar ik zou het in ieder geval niet doen.
Kortom, zonder deugdelijke financiering is het plan een lege huls. En
daar lijkt het op. Want onze voorstellen om een financiële bijdrage
van de werkgever verplicht te stellen om de kinderopvang betaalbaar te
maken kunnen noch op steun van de VVD, noch van de PvdA rekenen. Dat
schiet dus niet op.
We hebben vanmorgen in de kranten kunnen lezen dat GroenLinks vandaag
een wetsvoorstel wil indienen om de werkgeversbijdrage verplicht te
stellen. Heel goed! D66 pleit namelijk al jaren voor een verplichte
werkgeversbijdrage en heeft tegen de Wet Kinderopvang gestemd mede
omdat deze wettelijke verplichting in deze wet niet was opgenomen. Ik
heb eerder ook een motie hierover ingediend. Mijn collega Bert Bakker
heeft tijdens het laatste voorjaarsoverleg gewezen op een initiatief
wetsvoorstel. De kinderopvang ligt mij aan het hart en zou partij
overstijgend moeten worden opgepakt. Ik nodig mevrouw Azough dan ook
uit om dit samen met mij te doen?
Nu de Kamer dan toch heeft uitgesproken deze vorm van kinderopvang zo
belangrijk te vinden, zou het prachtig zijn wanneer zij ook een keer
zou dóórpakken. Dat vereist een principiële keuze voor kinderopvang
als basisvoorziening. Maar zoals elk kind weet, je kunt niet alles
tegelijk krijgen. Daarom willen wij nu eerst de werkgeversverplichting
via een premie op de loonsom regelen.
Een echte, kwalitatief ingevulde brede school stimuleert kinderen in
hun cognitieve en sociale vaardigheden waardoor hun individuele
ontwikkelingskansen worden vergroot. Een goed geregelde opvang van
half acht 's morgens tot half zeven 's avonds, is bovendien een
voorwaarde voor verdere emancipatie van vrouwen. Want zij blijven
steeds meer thuis vanwege de hoge kosten. Meer vrouwen aan het werk
krijgen is noodzakelijk voor de emancipatie die in Nederland echt
achterblijft, maar ook voor de economie, integratie en om op termijn
de gevolgen van de vergrijzing op te vangen.
Er zijn op dit moment al ongeveer zeshonderd brede scholen in
Nederland. Dat is een stap in de goede richting. In 2010 zou iedere
buurt een brede school moeten hebben. Deze scholen moeten over
kwalitatief hoogwaardige voorzieningen beschikken en op elk moment van
de dag over tenminste één professionele opvang-kracht. Dat betekent
dat we de komende jaren basisscholen moeten transformeren naar
samenwerkingsverbanden met andere aanbieders van voorzieningen, met
het doel gezamenlijk vorm te geven aan een op maat gesneden
pedagogisch verantwoorde leer- en speelomgeving. Scholen waar kinderen
vóór school opgevangen worden, onderwijs genieten, en na school kunnen
spelen en sporten en waar ze huiswerk en muziek kunnen maken. Alles
onder één dak en onder deskundig toezicht, zodat werkende ouders hun
kroost er met een goed gevoel achter kunnen laten voor één of meer
dagen per week.
Bij zo'n aanpak van kinderopvang horen geen wachtlijsten. Maar het
belangrijkste is dat de overheid zorg draagt voor de
kwaliteitswaarborging. In de kinderopvang moet daarom - net zoals in
het onderwijs - een kwaliteitskaart worden ingevoerd. Daarop kan kort,
met punten of symbolen, worden aangegeven hoe het gesteld is met de
belangrijkste kenmerken van een locatie. Zo kunnen ouders een bewuste
keus maken op basis van objectieve en onafhankelijke informatie over
de voorzieningen, de deskundigheid van het personeel en het
pedagogisch klimaat.
Het is dus tijd dat de politiek naast mooie woorden ook mooie daden
aan de kinderopvang besteed. Dat vereist ook een financiële keuze.
Waarvoor we als kamer dan ook verantwoordelijkheid moeten willen
dragen. Je zou wat D66 betreft ook kunnen denken aan het inzetten van
de kinderbijslag vanaf het derde kind. Ik zou dan ook tegen de
bewindslieden willen zeggen. Durf nou eens door te pakken en de
geschiedenis in te gaan als de mannen die een fundamentele keus hebben
gemaakt voor een kwalitatief goede en betaalbare geïntegreerde voor-,
tussen- en naschoolse opvang. Nederland is er klaar voor!
11-10-2005 13:48