Gemeente Tilburg
17-10-2005
Prijswinnende architecten bekend en verkoop bouwkavels boszone gestart
Winnende ontwerpen te zien in stadswinkel Centrum tot en met 11
november
Inschrijven bouwkavels boszone tot en met 11 november 14.00 uur
Een prachtlocatie om te wonen, een uitdaging voor ontwerpers, Els
Aarts maakte vrijdagmiddag 14 oktober de prijswinnende architecten
bekend die op vier van de twintig bouwkavels in de Boszone van
Witbrant Oost een op maat gemaakt ontwerp hebben bedacht.
Droomhuizen op droomlocaties, zo sprak Hans Janssen die als wethouder
Grondzaken de eerste verkoopbrochures 'veilde' en daarmee op ludieke
wijze verwees naar de verkoopmethode van deze kavels. De 20 kavels in
de Boszone worden verkocht via een biedingsysteem door inschrijving
met een bodemprijs per kavel. Inschrijven kan tot en met vrijdag 11
november 14.00 uur. Meer informatie over de verkoop is te vinden op
internet: www.tilburg.nl of kan worden aangevraagd bij
info.gronduitgifte@tilburg.nl. Maandag 24 oktober 19.30 uur
organiseert de gemeente Tilburg een informatiebijeenkomst voor kopers.
Belangstellenden kunnen zich hiervoor aanmelden via
info.gronduitgifte@tilburg.nl en telefoon 013 542 86 20.
Prijswinnaars
De vier prijswinnende ontwerpen worden samen verkocht met de vier
bijbehorende kavels. Bij de ontwerpen staat het kavelnummer waarvoor
het ontwerp is gemaakt. Alle ontwerpen, inclusief de vier
prijswinnaars zijn in de stadswinkel Centrum te zien tot en met
vrijdag 11 november. Een prijsindicatie voor de realisering van het
ontwerp staat vermeld in de aparte prijsbijlage bij de
verkoopbrochure.
Bij de jurering is speciaal gelet op de positionering van het ontwerp
ten opzichte van de andere kavels. Dit heeft ertoe geleid dat de twee
hogere (tweelaagse) ontwerpplannen op de buitenste twee kavels van de
prijvraagkavels staan. Zo worden de buitenzijden van de
prijsvraaglocatie gemarkeerd door min of meer gesloten, massieve
wanden en is duidelijk op welke kavels een prijswinnend ontwerp staat.
Het beeldritme van west naar oost ziet er dan als volgt uit: gesloten,
doorschijnend (met kolommen en lichte materialen) nog een keer
doorschijnend en wederom gesloten. De prijsvraag is georganiseerd door
de Bond van Nederlandse Architecten (BNA)-kring Midden-Brabant in
samenwerking met de gemeente Tilburg.
Juryrapport
Ontwerpprijsvraag BNA Villa's Boszone Witbrant Oost:
Organisatie
De prijsvraag is georganiseerd door de BNA Kring Midden-Brabant in
samenwerking met de gemeente Tilburg.
De jury bestond uit de volgende personen:
Wethouder Els Aarts (voorzitter), wethouder Hans Janssen, de
architecten Kamiel Claase, Felix Claus en Dick van Gameren en Louis
Houët, stedenbouwkundige van de gemeente. Secretaris was Frans Haenen.
* Inleiding
De jury is aangenaam verrast door het grote aantal van 38 inzendingen
voor de prijsvraag van 2005 en de kwaliteit ervan. Zij heeft
bijzondere waardering voor het initiatief van de gemeente Tilburg, in
samenwerking met de BNA kring Midden Brabant, voor een
architectuurprijsvraag met als inzet de mogelijkheid om de ontwerpen
daadwerkelijk te realiseren. Een grotere uitdaging en betere kans voor
met name jonge architecten uit de regio om zich te profileren zijn
nauwelijks denkbaar. Bovendien nodigt het ambitieuze en door de jury
hoog gekwalificeerde plan Witbrant Oost uit tot een hoogwaardige
'finishing touch' aan de bosrand.
De jury constateert een gemiddeld hoog niveau van de inzendingen met
helaas, maar wellicht ook begrijpelijk, weinig uitschieters. De
opdracht lijkt betrekkelijk eenvoudig: ontwerp binnen een redelijk
ruim budget een vrijstaande woning op wat door velen wordt gezien als
een 'droomkavel' op de overgang tussen een groene woonwijk en de
natuur. Om de uitgangspunten en ambities van Witbrant Oost te
waarborgen stellen het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitplan
echter noodzakelijkerwijs een tamelijk rigide kader. De uitdaging om
binnen dit keurslijf voldoende creativiteit te ontplooien heeft de
deelnemers voor een lastige opgave gesteld. De jury heeft waardering
voor de wijze waarop door de meeste inzenders op deze uitdaging is
gereageerd. De positie van de auto, toch een wezenlijk element van
suburbaan wonen, is helaas veelal weinig geïntegreerd. Na een eerste
indruk van veel gelijksoortigheid en gelijkvormigheid komt bij nadere
beschouwing toch een verrassende diversiteit aan het licht.
* De werkwijze van de jury
De taak van de jury om binnen het beperkte tijdsbestek van één middag
een selectie te maken uit 38 plannen dwingt tot een snelle en
efficiënte beoordeling, zonder de vele inzendingen de aandacht te
onthouden die zij verdienen.
Voorafgaand aan de beoordeling is daarom, naast het vanzelfsprekende
en ruime algemene criterium 'architectonische kwaliteit' een viertal
specifieke criteria geformuleerd, niet naar persoonlijke voorkeur van
de jury, maar voortkomend uit de locatie, de aard van de prijsvraag en
de eisen van het beeldkwaliteitplan:
* de realiseerbaarheid van het ontwerp
* de relatie met het plandeel Witbrant Oost aan de noordzijde
* soberheid en ingetogenheid
* openheid en doorzicht naar het bos.
Bij het laatste criterium is er vooral op gelet dat het concept de
bewoners moet uitnodigen die openheid ook in de toekomst te
respecteren.
Bij een eerste selectieronde op volgorde van indiening bleken 28
plannen, hoewel merendeels getuigend van aandacht en gevoel voor de
opgave, in mindere mate te voldoen aan één van de specifieke criteria
dan de overige inzendingen. De jury wil met nadruk stellen dat uit
deze eerste schifting beslist niet geconcludeerd mag worden dat zij de
betreffende inzendingen in het algemeen van onvoldoende kwaliteit
vindt.
Een tiental plannen is vervolgens aan een meer diepgaande en
vergelijkende beoordeling onderworpen. Korte puntige discussies
leidden vrijwel steeds snel tot consensus. Het eindoordeel van de jury
is dan ook unaniem; er zijn vier winnaars en één reserveplan
aangewezen en twee plannen worden eervol vermeld.
* De beoordeling
De eervolle vermeldingen:
De eerste eervolle vermelding.
De ontwerper stelt de bewoner centraal en heeft zich ingeleefd in
diens levensstijl. Dit heeft geleid tot een bijzonder innovatief
woonconcept waarbij de 'way of life' bijna absurd letterlijk het hart
van de woning is. Helaas belemmert de 'ziel' van het huis de
doorzichtzone. Hoewel de jury het jammer vindt dat het plan vooral
metaforisch is uitgewerkt en de mogelijkheden voor architectonische
vernieuwing weinig zijn benut, verdient dit plan een eervolle
vermelding.
Het gaat om het plan met motto SOUL 2005 en dat is van Frank Doomen en
Bram van de Sanden van "Van Asten Doomen architecten"
De tweede eervolle vermelding:
Geen tuin maar een landschap, aldus de inzender. Het ontwerp verbeeldt
de ultieme consequentie van het stedenbouwkundig concept; openheid en
doorzicht die slechts mogelijk zijn in een gemeenschappelijk
groengebied. De noodzaak van de strakke repetitie en de dwingende
tweedeling van het huis ontgaat de jury. De banale realiteit van
kavelgrenzen wordt genegeerd. Een fraaie utopie en daarom een eervolle
vermelding waard.
Het gaat om het plan met motto OPEN 1111 en dat is van Rob Wagemakers,
landschapsarchitect.
Het reserveplan:
Het plan getuigt van esthetisch vermogen. De gewenste soberheid en
ingetogenheid worden volledig waargemaakt. De indeling van de woning
is zowel geraffineerd als logisch. De jury heeft twijfels bij het van
het landschap ontkoppeld wonen. Alvorens dit plan voor realisering in
aanmerking komt behoeven de relatie van de woonverdieping met de
buitenruimte en de entree tot de woning nog nadere studie.
Het gaat om het plan met motto BALK 1555 en dat is van Kees van
Beijsterveldt en Martijn Bos van "Luijten-Smeulders architecten"
De winnaars:
Bij de selectie van de winnende plannen bleken, aanvankelijk
schijnbaar toevallig maar later welbewust, vier verschillende
invalshoeken bij elk van de plannen voor de jury doorslaggevend te
zijn. De ontwerpen munten achtereenvolgens uit door
* conceptuele eenvoud,
* innovatief materiaalgebruik,
* helderheid en
* ruimtelijk raffinement.
Aldus ontstaat een palet van plannen met geheel verschillende
identiteiten.
De inzendingen die voor realisering in aanmerking komen zijn, op
volgorde van indiening:
Een strak, eenvoudig en sober concept, ondergeschikt aan zijn omgeving
en met sterke uitwerkingspotenties. Ondanks de robuuste opzet is het
plan flexibel qua programma. De jury heeft het vertrouwen dat bij de
architectonische uitwerking de hoge verwachtingen worden waargemaakt
die door de referentiebeelden worden gewekt.
Het gaat om het plan met motto TWEE 1005 en dat is van Victor
Retel-Helmrich en Ger Dinnissen van "Ortolinea architecten"
Veelbelovend innovatief materiaalgebruik ondersteunt een duidelijk
leesbaar ontwerp. De brede omhullende band verbeeldt de fraaie simpele
opzet. De hoogteligging stuurt de blik naar het landschap. De garage-
annex entreepartij heeft nog ongebruikte potenties die bij verdere
uitwerking volledig kunnen worden benut. Het intrigerende denkwerk
over de positie van de auto verdient daarbij een radicalere conclusie.
Het gaat om het plan met motto AIWD 1993 en dat is van Paul Goltstein,
Ralph van Gendt en Martijn Koch van "BO.2 architecten"
Een glashelder ontwerp met poëtische kracht. De eenheid van huis, tuin
en landschap zijn in één oogopslag overtuigend. De uiterst verfijnde
eenvoud van het concept wordt ondersteund door de perfecte situering
op de kavel. De uitwerking en detaillering zullen inventiviteit vergen
teneinde het opgeroepen beeld van helderheid en verfijning niet te
laten vertroebelen.
Het gaat om het plan met motto MVFR 2005 en dat is van Menno Voss en
Frans van Roy van "Luijten-Smeulders architecten"
Geraffineerde, complexe ruimtelijkheid gecombineerd met een flexibele
bruikbaarheid. Een eigentijdse versie van een klassieke villa. Een
wandeling door deze woning biedt verrassende binnen- en
buitenperspectieven. De sobere omhulling kan naar believen haar
mysteries verbergen of prijsgeven. De technische uitwerking van die
omhulling zal nog hoofdbrekens kosten.
Het gaat om het plan met het motto OOOO 0000, maar er zijn twee
plannen met dat motto. Bedoeld is inzending nummer 36 en die is van
Peter van Dinter.
Het vervolg
De ontwerpen zijn op de volgende manier gerangschikt op de vier
prijsvraagkavels van west naar oost: Victor Retel-Helmrich en Ger
Dinnissen van "Ortolinea architecten" (TWEE1005), Menno Voss en Frans
van Roy van "Luijten-Smeulders architecten" (MVFR2005), (Paul
Goltstein, Ralph van Gendt en Martijn Koch van "BO.2 architecten"
(AIWD1993), Peter van Dinter (OOOO.0000).
Ruimtelijk is daarbij het volgende van betekenis:
* de twee hogere (tweelaagse) plannen staan aan de buitenzijden van de
prijsvraaglocatie;
* de buitenzijden van de gehele prijsvraaglocatie worden zo bovendien
gemarkeerd door min of meer gesloten, massieve wanden;
* het beeldritme van west naar oost wordt zo: gesloten, transparant,
translucent, open/gesloten.
* naar structurele opbouw is het ritme: massief, kolommen en platen,
massief (zij het met lichte materialen), kolommen en platen met aan de
andere kant een massieve muur;
* de stedenbouwkundig wenselijke sprongen in de voorgevelrooilijn
kunnen worden gevolgd (los van het feit of voldoende ruimte blijft
bestaan voor de autohellingen naar de souterrains).
De jury heeft bijzondere belangstelling voor, en hoge verwachtingen
van de uiteindelijke resultaten van de prijsvraagformule; de gemeente
Tilburg en de BNA hebben bewezen dat deze opzet succesvol kan zijn.
Het boekwerkje dat door de BNA is samengesteld en waarin naast dit
juryrapport een compleet overzicht van alle inzendingen is opgenomen,
wordt door de jury van harte aanbevolen in de belangstelling van
eenieder, met name de potentiële kopers in Witbrant Oost. Zij spreekt
de hoop uit dat het overzicht van inzendingen als een soort
architectuurcatalogus zowel opdrachtgevers als architecten zal
inspireren om naast de vier geselecteerde plannen nog meer 'kersen op
de taart' te plaatsen in Witbrant Oost.
Tot zover het juryrapport.