25-10-2005
Open access en open archives dichterbij door start van DANS
(Persbericht DANS)
De nationale organisatie voor digitale opslag en verspreiding van
onderzoeksdata in de alfa- en gammawetenschappen, DANS, opent vandaag
haar deuren. Omdat de activiteiten en diensten van DANS voor het
overgrote deel digitaal zijn, zal het bezoekers- en dataverkeer dat de
organisatie verwacht voornamelijk via internet verlopen. De deuren die
worden geopend zijn dan ook de virtuele deuren van de gloednieuwe
DANS-internetsite www.dans.knaw.nl.
Het initiatief voor DANS, voluit Data Archiving and Networked
Services, werd vorig jaar genomen door de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen KNAW en de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek NWO. Zij vreesden dat opslag en
verspreiding van digitale onderzoekgegevens in de alfa- en
gammawetenschappen achter zouden gaan lopen, terwijl de groeiende
elektronische mogelijkheden juist een snelle voortgang mogelijk maken.
Die voortgang is wenselijk want zowel hergebruik van gegevens als de
combinatie van gegevens uit verschillende disciplines wordt er
gemakkelijker door. Daarnaast dragen de activiteiten van DANS
belangrijk bij aan het streven naar Open Access en Open Archives, dat
in de wetenschappelijke wereld de laatste jaren een hoge vlucht neemt.
DANS zorgt er ook voor dat databestanden bij (semi-)
overheidsorganisaties, zoals het CBS, het SCP en de Topografische
Dienst/Kadaster voor onderzoekers toegankelijk zijn. Na een
voorbereidingsperiode van enkele maanden maakt DANS vandaag door het
openen van haar internetsite kenbaar dat ze klaar is voor het
vervullen van haar stimulerende en regisserende rol in het
wetenschappelijk dataverkeer.
Nieuwe data-programma's
DANS heeft bij het begin van haar werkzaamheden al een drietal
bestaande archieven onder haar hoede: het Nederlands Historisch Data
Archief NHDA, het Steinmetzarchief (van sociologisch onderzoek) en het
archief van het Wetenschappelijk Statistisch Agentschap. Naast het
beheren van onderzoekgegevens heeft DANS echter vooral als taak om
ervoor te zorgen dat anderen - onderzoekers, instituten,
universiteiten - dat gaan doen op een zodanige manier dat de gegevens
gemakkelijk terug te vinden zijn en te gebruiken voor nieuw onderzoek.
Daartoe kan de organisatie archiveringsprojecten uitvoeren, maar ook
in opdracht de mogelijkheden onderzoeken van digitale archivering in
een bepaalde onderzoekssfeer of discipline. Speerpunt in de
activiteiten van DANS zijn de zogenaamde TOP's: Thematische Ontwikkel
Programma's. Daarin werken medewerkers van DANS samen met
vooraanstaande onderzoekers in een bepaalde discipline of rond een
thema met als doel om voor dat gebied een omvattende archivering tot
stand te brengen. In de komende jaren wil DANS dergelijke programma's
van de grond krijgen voor vakgebieden waarop de data nu nog niet goed
toegankelijk zijn. Aanzetten worden al gegeven in disciplines als de
archeologie en de Nederlandse taal- en letterkunde.
Goed voor kwaliteit onderzoek
Om haar doel te bereiken vraagt DANS de medewerking van onderzoekers
en onderzoekinstellingen. Dat gebeurt vandaag per brief, gericht aan
duizenden medewerkers van universiteiten en onderzoekcentra. DANS
heeft echter ook veel te bieden, zo benadrukt de organisatie in
diezelfde brief. Naarmate de opslag en verspreiding van gegevens
grootschaliger en transparanter worden, zullen onderzoekers vaker
gegevens kunnen putten uit de - nationaal en internationaal -
beschikbare bestanden. Dat komt de kwaliteit van het Nederlandse
onderzoek ten goede.
KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam.
Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Voorlichting tel. 020-5510733, fax 020-6204941.
voorlichting@bureau.knaw.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen