Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

25-10-2005

Open access en open archives dichterbij door start van DANS

(Persbericht DANS)

De nationale organisatie voor digitale opslag en verspreiding van onderzoeksdata in de alfa- en gammawetenschappen, DANS, opent vandaag haar deuren. Omdat de activiteiten en diensten van DANS voor het overgrote deel digitaal zijn, zal het bezoekers- en dataverkeer dat de organisatie verwacht voornamelijk via internet verlopen. De deuren die worden geopend zijn dan ook de virtuele deuren van de gloednieuwe DANS-internetsite www.dans.knaw.nl.

Het initiatief voor DANS, voluit Data Archiving and Networked Services, werd vorig jaar genomen door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen KNAW en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO. Zij vreesden dat opslag en verspreiding van digitale onderzoekgegevens in de alfa- en gammawetenschappen achter zouden gaan lopen, terwijl de groeiende elektronische mogelijkheden juist een snelle voortgang mogelijk maken. Die voortgang is wenselijk want zowel hergebruik van gegevens als de combinatie van gegevens uit verschillende disciplines wordt er gemakkelijker door. Daarnaast dragen de activiteiten van DANS belangrijk bij aan het streven naar Open Access en Open Archives, dat in de wetenschappelijke wereld de laatste jaren een hoge vlucht neemt. DANS zorgt er ook voor dat databestanden bij (semi-) overheidsorganisaties, zoals het CBS, het SCP en de Topografische Dienst/Kadaster voor onderzoekers toegankelijk zijn. Na een voorbereidingsperiode van enkele maanden maakt DANS vandaag door het openen van haar internetsite kenbaar dat ze klaar is voor het vervullen van haar stimulerende en regisserende rol in het wetenschappelijk dataverkeer.

Nieuwe data-programma's
DANS heeft bij het begin van haar werkzaamheden al een drietal bestaande archieven onder haar hoede: het Nederlands Historisch Data Archief NHDA, het Steinmetzarchief (van sociologisch onderzoek) en het archief van het Wetenschappelijk Statistisch Agentschap. Naast het beheren van onderzoekgegevens heeft DANS echter vooral als taak om ervoor te zorgen dat anderen - onderzoekers, instituten, universiteiten - dat gaan doen op een zodanige manier dat de gegevens gemakkelijk terug te vinden zijn en te gebruiken voor nieuw onderzoek. Daartoe kan de organisatie archiveringsprojecten uitvoeren, maar ook in opdracht de mogelijkheden onderzoeken van digitale archivering in een bepaalde onderzoekssfeer of discipline. Speerpunt in de activiteiten van DANS zijn de zogenaamde TOP's: Thematische Ontwikkel Programma's. Daarin werken medewerkers van DANS samen met vooraanstaande onderzoekers in een bepaalde discipline of rond een thema met als doel om voor dat gebied een omvattende archivering tot stand te brengen. In de komende jaren wil DANS dergelijke programma's van de grond krijgen voor vakgebieden waarop de data nu nog niet goed toegankelijk zijn. Aanzetten worden al gegeven in disciplines als de archeologie en de Nederlandse taal- en letterkunde.

Goed voor kwaliteit onderzoek
Om haar doel te bereiken vraagt DANS de medewerking van onderzoekers en onderzoekinstellingen. Dat gebeurt vandaag per brief, gericht aan duizenden medewerkers van universiteiten en onderzoekcentra. DANS heeft echter ook veel te bieden, zo benadrukt de organisatie in diezelfde brief. Naarmate de opslag en verspreiding van gegevens grootschaliger en transparanter worden, zullen onderzoekers vaker gegevens kunnen putten uit de - nationaal en internationaal - beschikbare bestanden. Dat komt de kwaliteit van het Nederlandse onderzoek ten goede.

KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam. Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Voorlichting tel. 020-5510733, fax 020-6204941. voorlichting@bureau.knaw.nl