Persbericht Universiteit Utrecht
Wetenschapswinkel Rechten
24 oktober 2005
'geDONN(d)ER in de bajes'
Samenleving onveiliger door huidig gevangenisbeleid
Het huidige gevangenisbeleid berust op verkeerde veronderstellingen, werkt daarom averechts en is bovendien in strijd met het recht. Dat maakt aanpassing van het beleid noodzakelijk. Dit blijkt uit het rapport 'geDONN(d)ER in de Bajes' waarin Heleen Peters in opdracht van Wetenschapswinkel Rechten onderzoek heeft verricht naar de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen in het Nederlands gevangeniswezen. Het rapport wordt op 28 oktober tijdens het gelijknamige symposium overhandigd aan Marijke Vos, Tweede Kamerlid van Groen Links.
De afgelopen jaren is er steeds meer bezuinigd op het Nederlands gevangeniswezen. Bovendien heeft het Openbaar Ministerie zijn prioriteiten verlegd. Voorheen stond de resocialisatie centraal, terwijl tegenwoordig de nadruk ligt op de beveiliging van de samenleving. Daardoor worden steeds langere gevangenisstraffen opgelegd. Dit heeft onder meer tot gevolg dat de recidive toeneemt en dat betekent meer kosten voor de maatschappij. Peters is dan ook van mening dat de samenleving juist veiliger wordt, en op de langere termijn goedkoper af is, wanneer er wél wordt geïnvesteerd in gevangenen.
Van recht naar gunst
De beleidswijzigingen zijn volgens minister Donner noodzakelijk vanwege het huidige en het te verwachten cellentekort en de toenemende druk op politie, Openbaar Ministerie en rechterlijke macht. Donner heeft de bezuinigingen gerealiseerd door het dagprogramma van gedetineerden te verkorten en twee gevangenen in één cel te plaatsen. Uit het onderzoek van Peters blijkt echter dat de bezuinigingen in de praktijk grotere consequenties hebben. 'Scholing is volgens de wet een recht van gedetineerden maar is door de bezuinigingen in de praktijk een gunst geworden en wordt, evenals reclassering, slechts nog aangeboden aan 'gemotiveerde' langer gestrafte gedetineerden. Daardoor komt naar schatting slechts 20% van de gedetineerden in aanmerking voor scholing en/of reclasseringscontacten'.
Verslechtering
In gevangenissen worden aan de gedetineerden verschillende activiteiten aangeboden, waaronder arbeid, luchten, recreatie en sport. De gevangenissen bieden in de praktijk echter vaak niet meer dan het minimaal aantal voorgeschreven activiteiten aan. Daardoor wordt het dagprogramma strikter en verslechtert het leven in detentie. Peters is dan ook van mening dat Donner heeft gekozen voor een verkeerde manier van bezuinigen. Hij moet volgens haar een beleid ontwikkelen dat gericht is op het bezuinigen op de langere termijn. Dit kan worden gerealiseerd door te investeren in een vrijheidsstraf die voor alle gedetineerden wordt gecombineerd met behandeling, arbeid en onderwijs. Peters vindt een grotere rol voor de reclassering hierbij zeer wenselijk. 'Er moet plaats, tijd en geld komen voor op resocialisatie gerichte projecten en contacten. Alleen dan kan er een einde komen aan het geDONN(d)ER in de bajes.'
Rapport
'geDONN(d)ER in de Bajes'. Een onderzoek naar de bezuinigingsmaatregelen in het Nederlands gevangeniswezen.
Auteur: mr. Heleen Peters, ISBN 90-5213-134-1, 139 p. Uitgever: Wetenschapswinkel Rechten, Janskerkhof 3, 3512 BK Utrecht, (030) 253 7025,
Voor haar onderzoek heeft Peters onder meer interviews afgenomen met secretarissen van de Commissie van Toezicht, gedetineerden, directeuren van Penitentiaire inrichtingen (gevangenissen en huizen van bewaring) en medewerkers van het Ministerie van Justitie. Peters voerde haar onderzoek uit in opdracht van Bonjo, Belangenoverleg niet-justitiegebonden organisaties.
Symposium
Op vrijdag 28 oktober houdt de Wetenschapswinkel Rechten over dit onderwerp het symposium 'geDONN(d)ER in de bajes' waarbij het onderzoeksrapport wordt overhandigd aan Marijke Vos, Tweede Kamerlid van Groen Links. Deelnemers aan het symposium zijn onder meer het Ministerie van Justitie, de Reclassering, rechtbanken, politieke partijen, de advocatuur, wetenschappers, directeuren van penitentiaire inrichtingen, Humanitas, geestelijk verzorgers en de Raad voor de Strafrechttoepassing. Het symposium staat onder voorzitterschap van prof. mr. Constantijn Kelk, hoogleraar Straf(proces)recht aan de Universiteit Utrecht.
De Wetenschapswinkel Rechten heeft als taak een brugfunctie te vervullen tussen Universiteit en Maatschappij. Zij maakt wetenschappelijk juridisch onderzoek toegankelijk voor non-profit organisaties. De Wetenschapswinkel is verbonden aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht.
Meer informatie:
Johan Vlasblom (030) 253 4073,
Website Symposium:
Universiteit Utrecht