Ministerie van Financiën

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal

Plein 2

2511 CR Den Haag

Datum Uw brief Ons kenmerk (Kenmerk)

31 oktober AFEP 2005- 672M 2005

Onderwerp

Bericht in Het Financieel Dagblad over lastenverlichting

Naar aanleiding van een vraag van dhr. Crone tijdens het ordedebat van 26 oktober, wil ik hierbij reageren op het bericht in Het Financieel Dagblad over 1 miljard extra lastenverlichting in 2007.

Het begrotingsbeleid van het kabinet is gebaseerd op heldere en eenduidige begrotingsregels. Deze zijn gepubliceerd in bijlage 9 van de Miljoenennota 2004. Belangrijke onderdelen hiervan zijn de vaste uitgavenkaders en een micro-lastenkader voor de inkomstenkant, waarbij wordt uitgegaan van volledige automatische stabilisatie. Toen het EMU-saldo voor 2004 de referentiewaarde van 2½% overschreed zijn geheel conform deze begrotingsregels aanvullende maatregelen genomen. De uitgaven zijn teruggebracht naar een niveau onder de stand van de uitgavenkaders en er heeft 2 miljard extra lastenverzwaring plaatsgevonden. Daarbij is tegelijkertijd aangegeven hoe het kabinet zou reageren als de overheidsfinanciën zich weer op het juiste pad zouden begeven (zie box 4.6.1 in Miljoenennota 2004 "wat te doen als tegenvallers meevallen"). Hierbij staat aangegeven dat: "als het begrotingssaldo verbetert ten opzichte van het thans voorziene pad, dan bestaat de ruimte om de vrijgespeelde middelen weer aan te wenden voor extra uitgaven of lastenverlichting".

De uitspraken in Het Financieel Dagblad bevestigen nog eens de afspraken die destijds zijn gemaakt. Mede door tijdig budgettair ingrijpen, bevindt het EMU-saldo zich nu weer onder de referentiewaarde. Hierdoor is in Miljoenennota 2006 reeds de mogelijkheid gevonden om voor de uitgavenkant terug te keren naar het niveau van de kaders en extra investeringen te plegen in onder andere onderwijs, zorg en veiligheid. Tevens is een deel van de lastenverzwaring teruggeven. Uit tabel 4.3.3. van Miljoenennota 2006 blijkt dat de lastenontwikkeling over de gehele kabinetsperiode zich nog 1,1 miljard boven het kader bevindt. Na verwerking van de besluitvorming tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen bevindt de lastenontwikkeling zich nog circa 1 miljard boven het kader. Besluitvorming over lastenverlichting zal onderdeel zijn van de begrotingsvoorbereiding die volgend voorjaar in kabinet zal plaatsvinden.

Dhr. Crone constateert terecht dat het geraamde saldo in 2007 in Miljoenennota 2006 nog altijd achterblijft bij het geraamde tekort van 0,5% BBP in het Hoofdlijnenakkoord. Hierbij moet in acht worden genomen dat volgens de huidige ramingen er in 2007 nog altijd sprake is van een negatieve output gap. In de berekeningen van het Hoofdlijnenakkoord werd als technische veronderstelling gehanteerd dat de output gap in 2007 nul zou bedragen. Het inlopen van deze output gap via een hogere groei zal met behulp het handhaven van het lastenkader en het laten werken van de automatische stabilisatoren benut kunnen worden voor verdere saldoverbetering.

Overigens is het tekort van 0,5% BBP geen saldo-doelstelling op zich, maar een uitkomst van het streven om de overheidsfinanciën weer op een houdbaar pad te krijgen. Volgens CPB-berekeningen van destijds zou een overschot van ruim 1% BBP moeten worden gerealiseerd om de kosten van vergrijzing op te kunnen vangen. Gecorrigeerd voor tijdelijke factoren zou dit ten tijde van het Hoofdlijnenakkoord overeenkomen met een feitelijk tekort van 0,5% in 2007. Er zijn vele factoren die de uitkomsten van de vergrijzingssommen kunnen beïnvloeden. Het betreft hierbij onder meer de minder gunstige realisatie van de afgelopen vier jaar, de effecten van de structurele hervormingen, de CBS-revisie en een aantal nadere ramingsinzichten. Een actualisatie van de vergrijzingssommen van het CPB, die binnen enkele maanden zal verschijnen, zal nadere inzichten geven over het houdbare pad van de overheidsfinanciën.

De Minister van Financiën,