Eerste kamer
Senaat bespreekt Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
De Eerste Kamer bespreekt komende dinsdag in een plenaire vergadering de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) die in de plaats komt van de WAO, de huidige arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ook de wet die de invoering en financiering regelt van de nieuwe WIA (IWIA) komt dan aan de orde.
Eigen verantwoordelijkheid
Het wetsvoorstel dat minister De Geus (CDA, Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in de senaat zal verdedigen, legt de eerste verantwoordelijkheid voor de activering en reïntegratie van zieke werknemers gedurende de eerste twee ziektejaren bij de werkgever en werknemer zelf. Na die periode komt het Uitvoeringsinstituut Werknermersverzekeringen (UWV) in beeld. Deze organisatie beoordeelt eerst of de werkgever en de werknemers voldoende hebben gedaan om de werknemer terug te laten keren in het arbeidsproces. Vervolgens stelt het UWV op basis van een keuring vast of de werknemer volledig én duurzaam arbeidsongeschikt is, ofwel gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Ook werknemers die tijdelijk volledig arbeidsongeschikt zijn, zijn volgens de WIA gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Het onderscheid tussen volledig én duurzaam arbeidsongeschikt en gedeeltelijk arbeidsongeschikt is essentieel in de nieuwe wet. Alleen de gedeeltelijk arbeidsongeschikten wordt gestimuleerd zoveel mogelijk te integreren in het arbeidsproces.
Schriftelijke vragen
Voorafgaand aan het mondelinge debat hebben verschillende fracties in de senaat nog schriftelijke vragen aan minister De Geus gesteld. Zo wil de CDA-fractie weten of iemand wanneer hij met zijn restcapaciteit meer verdient of kan verdienen dan het maximumdagloon geen recht meer heeft op een uitkering. Ook zijn er volgens de CDA-fractie vragen gerezen over een eerder door de minister gedane toezegging, dat ook in het tweede ziektejaar de pensioenopbouw volledig kan worden voortgezet.
De leden van de CDA-fractie waren niet tevreden met een eerder antwoord van de minister op de vraag over de situatie dat de eigenrisicodragende werkgever tekort schiet in diens reïntegratieverplichting. Met name is de vraag of de werknemer geen aanspraak kan maken op schadevergoeding - inhoudende aanvulling van uitkering en arbeidsinkomen tot 100% van het laatstverdiende nettoloon -indien de werkgever tekort schiet.
Inkomensderving
De CDA-fractie heeft ook vragen over de inkomensderving waarmee gedeeltelijk arbeidsgeschikten te maken krijgen. De oplossing wordt nog al te zeer in de fiscale sfeer gezocht met alle onvolkomenheden vandien (het geen gebruik maken van deze regelingen etc), meent het CDA. Deze fractie wijst ook op het stijgende arbeidsverzuim door vrouwen en de relatieve veroudering van de beroepsbevolking.
Arbeidsbeperkingen
De PvdA-fractie legt de minister het lijstje cases voor dat de branche-organisatie Borea heeft opgesteld naar aanleiding van het besluit het instrument job coach of persoonlijke ondersteuning te beperken tot jeugdgehandicapten en spoort hem aan op de vragen van deze organisatie in te gaan. Wat is de achtergrond achter het met WIA aangebrachte verschil in benadering van beide typen werkzoekenden met (arbeids)beperkingen? De leden van de fracties van de VVD, SP en SGP/CU sluiten zich bij deze vraag van de PvdA aan. Wat let een werkgever om de werknemer na twee jaar ongeschiktheid te ontslaan - na te hebben aangegeven dat alle reïntegratiepogingen mislukt zijn - om de werknemer na opzegging te laten weten dat hij op no-risk-basis kan terugkeren, wil de PvdA ook weten?
Passend loon
Evenals de fractie van GroenLinks heeft ook de PvdA nog vragen over passend loon dat een goed werkgever in de eerste twee jaar aan zijn geïntegreerde werknemers dient te betalen.
In antwoord op een vraag van de leden van GroenLinks-fractie over loondispensatie en passend loon van werknemers met beperkingen gaf de minister eerder aan dat partijen tot maatwerkoplossingen zullen moeten komen, die al dan niet kunnen passen binnen het raamwerk van de CAO. Ook kan een werknemer die meent in dit opzicht benadeeld te worden, zich wenden tot de Commissie Gelijke Behandeling met een klacht wegens discriminatie op grond van een handicap, aldus de minister. De PvdA vindt dat de overheid zelf in dit geval actiever zou moeten zijn. Deze partij vindt een maatwerkoplossing in de beloningssfeer van een functioneel beperkte werknemer van een andere orde dan het meer algemene vraagstuk van een redelijke functiebeloning waar de regering, conform het standpunt van de SER, buiten wenst te blijven. De PvdA vindt het UWV, met de aldaar werkzame gemengde teams van artsen en arbeidsdeskundigen, bij uitstek gekwalificeerd om partijen desgevraagd van advies te dienen over een redelijke vergoeding 'voor dit werk door die persoon'.
Onvoldoende instrumenten
De VVD-fractie prijst de minister dat hij afziet van lijsten met ziekten met hersteltermijnen.
Tot op heden bestaat er voor de burgers veel onzekerheid over de (uniforme) beoordeling van ziekten en de uitkomst daarvan in de vorm van een (gedeeltelijke) WAO-uitkering. Ofwel het beginsel van 'gelijke monniken, gelijke kappen'. De Gezondheidsraad heeft in zijn advies gesteld dat de verzekeringsarts op het ogenblik onvoldoende instrumenten heeft om uitspraken te kunnen doen over het nieuwe begrip duurzaamheid. De Gezondheidsraad zal nu protocollen ontwikkelen waarin ook de prognostiek is opgenomen voor vijf á tien diagnoses. De VVD-fractie kan zich niet voorstellen dat een dergelijk aantal diagnoses het totale aantal ziekten dekt op grond waarvan mensen arbeidsongeschikt kunnen raken. Kan de minister een aanduiding geven hoeveel ziekten bij benadering in zijn algemeenheid leiden tot volledige arbeidsongeschiktheid dan wel gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid, zo wil de VVD-fractie van de minister weten.
Achterstand
De VVD wijst erop dat het UWV inmiddels een duidelijke achterstand heeft opgelopen met de herbeoordeling van de huidige arbeidsongeschikten in het kader van het aangepaste schattingsbesluit. Daarom vraagt deze fractie of het UWV wel voldoende tijd, mankracht en expertise heeft om per 1 januari 2006 de WIA goed uit te voeren.
Inmiddels moet het UWV al zijn gestart (1oktober jl.) met de keuringen voor degenen die per 1 januari aanstaande een beroep kunnen gaan doen op de nieuwe wet. Is het UWV al begonnen met deze keuringen en welke criteria hanteren zij? Die van het huidige schattingsbesluit of de nieuwe criteria die nog niet in alle opzichten duidelijk zijn? Met andere woorden is het wel verstandig om de nieuwe criteria per 1 januari in te voeren nu er geen eenduidige regels zijn met betrekking tot de claim beoordeling en het begrip 'duurzaam' nog onduidelijk is? De VVD-fractie zet daarom vraagtekens bij invoering van deze wet per 1 januari 2006.
Bovenwettelijke betalingen
De fracties van OSF en D66 zijn bezorgd over de afspraken die werkgevers en werknemers bezig zijn te maken over bovenwettelijke betalingen. Zij vrezen dat de financiële prikkels om aan de slag te willen ernstig verzwakt kunnen worden en zo de hele werking van de wet kunnen verminderen. Zij vragen daarom aandacht voor de invloed van de sociale partners op de uitvoering van de WIA.
Agenda dinsdag 1 november
13.30 - 13.45
Herdenking oud-Kamerlid mr. J.R. Glasz
13.45 (hamerstukken)
- Voorstel van wet van de leden Hamer, Dijsselbloem en Kranenveldt om in een aantal wetten de verplichting voor scholen op te nenen om bij te dragen aan de integratie van leerlingen in de Nederlandse samenleving (29666)
- Goedkeuring van het op 3 mei 2002 in Vilnius tot stand gekomen Protocol nr. 13 bij het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, inzake afschaffing van de doodstraf (29671 (R 1765))
- Wijziging Wegenverkeerswet 1994 (30082)
- Wijziging Pesnioen- en spaarfondsenwet (30104)
13.45 - 14.00 (behandeling)
Adviesaanvraag SER (28167, F)
14.00 - 17.00 (eerste termijn Kamer)
Gezamenlijke behandeling van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de Wet invoering en financiering WIA (30034 en 30118)
17.00 - 18.30 (behandeling)
Wijziging van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (28999)
18.30 - 20.00 (eerste termijn regering)
Gezamenlijke behandeling van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de Wet invoering en financiering WIA (30034 en 30118)
21.00 - 00.00 (re- en dupliek)
Gezamenlijke behandeling van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de Wet invoering en financiering WIA (30034 en 30118)
Eerste Kamer der Staten-Generaal