Netwerk
VANAVOND IN NETWERK
Onderwerp: Achtergrond: portret van de Bende van Nijvel
Uitzenddatum: Wo. 9 november 2005, 20.30u
Drie overvallen in september en november 1985 kosten zestien mensen
het leven. De slachtoffers worden in koelen bloede doodgeschoten door
mannen met carnavalsmaskers of bivakmutsen. Op een brute manier wordt
België opgeschrikt door de Bende van Nijvel. Later blijkt dat de
bende al langer actief was, maar verder politieonderzoek levert
nauwelijks iets op. Twintig jaar na de laatste overval zijn de
raadsels rond de bende nog altijd niet opgelost. Een portret van een
mysterieuze bende.
28 doden
Bij de overvallen en inbraken van de Bende van Nijvel zijn tussen
maart 1982 en november 1985 28 mensen omgekomen. Voor al die misdaden
is nooit iemand veroordeeld. Het is daarom begrijpelijk dat de bende
twintig jaar later de gemoederen in België nog steeds bezighoudt.
Stroef onderzoek
Al vanaf het begin zit er weinig schot in het onderzoek van politie en
justitie naar de overvallen. Slordigheidsfouten, machtsstrijd tussen
verschillende politiediensten en arrondissementen en tegenstrijdige
verklaringen van getuigen bemoeilijken het onderzoek. Tot op de dag
van vandaag heeft het onderzoek nauwelijks iets concreets opgeleverd.
Geringe buit
Complottheorieën tieren daarom welig. Die worden extra gevoed door
het feit dat de bende bij zijn misdaden veel slachtoffers maakt,
terwijl de buit relatief gering is. De opbrengst van de overvallen die
door de bende zijn gepleegd is geschat op 6 à 7 miljoen Belgische
franken: nog geen 200.000 euro.
Finné
Volgens sommigen zijn de overvallen een dekmantel voor het liquideren
van bepaalde personen. Zo zou de bankier Leon Finné niet een
toevallig slachtoffer zijn bij de overval van 27 september 1985 op een
Delhaize-supermarkt in Overijsse. Finné was een vooraanstaand bankier
in Brussel en zou een belangrijke rol hebben gespeeld in illegale
wapenleveringen aan landen in het Midden-Oosten. Hij zou daarom zijn
geliquideerd. Ook wordt beweerd dat Finné plannen had voor een
staatsgreep in België.
Roze balletten
Anderen menen dat de Bende van Nijvel mensen vermoordde die getuige
waren bij de zogenoemde Roze Balletten. Dat zouden seksfeesten zijn
geweest waarbij in de jaren zeventig prominenten betrokken waren. Die
seksfeesten zouden gediend hebben als middel om politici, rechters en
zakenmensen af te persen.
Extreem rechts
De hardnekkigste theorie is dat de daders banden hadden met
extreemrechtse groeperingen. De bende zou met bloedige aanslagen het
land willen destabiliseren om uiteindelijk een staatsgreep te plegen.
Leden van de Bende van Nijvel zouden zijn geronseld bij extreemrechtse
groeperingen, waaronder de Groep G. Dat was een extreem-rechtse
groepering binnen de Rijkswacht die er naar streefde om de âlinkse
infiltratieâ in de overheidsdiensten tegen te gaan.
Rijkswacht verdacht?
Niet alleen in de extreemrechts-theorie speelt de Rijkswacht een rol.
Omdat de manier waarop de overvallen werden gepleegd doet denken aan
de overvalmethode van de Rijkswacht, denken velen dat rijkswachters
betrokken waren bij de Bende van Nijvel. Ook zijn de wapens die de
bende gebruikte van hetzelfde type als wapens die eerder waren
gestolen uit een Rijkswachtkazerne. Volgens de Belgische
onderzoeksjournalist Dirk Barrez heeft de politie nooit serieus
onderzocht of (ex-)leden van de Rijkswacht betrokken waren bij de
bende. In het Parool zei hij eind jaren negentig dat de politie heeft
gelogen over een intern onderzoek. Barrez gaat niet zo ver om te
beweren dat de betrokkenheid van rijkswachters wordt verzwegen, maar
hij sluit niet uit dat er een doofpotaffaire is.
Eén verdachte
Onkunde of doofpotaffaire? Het officiële onderzoek naar de Bende van
Nijvel duurt nog altijd voort. Van de overvallen in 1985 was slechts
één persoon officieel verdacht. In 2001 werden de beschuldigingen
tegen hem echter ingetrokken vanwege gebrek aan bewijs. Het enige dat
de politie zeker lijkt te weten is dat het om drie daders gaat. Verder
zit de zaak muurvast. Het onderzoek dreigde daarom in de jaren
negentig te worden gestaakt, maar onder publieke druk en op aandringen
van nabestaanden en slachtoffers blijft een team rechercheurs de zaak
onderzoeken.
Links:
Wikipedia over de Bende van Nijvel
VRT Nieuws: onderzoek duurt al 20 jaar