Dit is een gezamenlijk persbericht van Universiteit Leiden en TU Delft
Bolkestein: "Europese leiders durven geen 'nee' te zeggen"
De voorgenomen uitbreiding van de EU maakt haar onbeheersbaar. Dit zegt prof.mr.dr. Frits Bolkestein op woensdag 9 november in zijn intreerede tot hoogleraar Intellectuele grondslagen van politieke ontwikkelingen aan de Technische Universiteit Delft en de Universiteit Leiden.
Bolkestein buigt zich, op de zestiende verjaardag van de val van de Berlijnse Muur, ondermeer over de vraag waar de uitbreiding van de Europese Unie zou moeten ophouden. Er bestaat geen duidelijke verzameling Europese waarden, zo concludeert hij, maar er valt wel een Europees gebied te definiëren waar mensen een min of meer gezamenlijke geschiedenis en gelijke 'Weltanschauung' hebben. Volgens de oud-eurocommissaris wordt dit gebied in het oosten begrensd door een lijn die ruwweg van Sint-Petersburg naar Triëst loopt.
De voorgenomen toetreding van Turkije tot de EU gaat Bolkestein derhalve te ver. Bovendien: 'Wanneer Turkije wordt toegelaten, hoe kunnen dan landen als de Oekraïne, Wit-Rusland, en Moldavië, die zeker meer Europees zijn dan Turkije, nog worden geweigerd?' Door de toetreding van deze landen zou de Europese Unie volgens Bolkestein onbeheersbaar worden en ten prooi vallen aan 'imperial overstretch'.
Door de Europese Unie open te stellen voor de Balkan, Turkije en de genoemde Oost-Europese staten, heeft men volgens de voormalige VVD-leider stilzwijgend gekozen voor een Unie die uit niet veel meer dan een grote interne markt kan bestaan. Toch pretendeert de EU veel meer te zijn. Zo wil de Unie de economische en sociale vooruitgang van landen verzekeren, een hechter verband tussen de volkeren realiseren en vrede en veiligheid versterken. Deze ambities zullen volgens Bolkestein door de voorgenomen uitbreiding onvermijdelijk worden gefrustreerd. Hierover is volgens hem onvoldoende nagedacht. "Het lijkt wel alsof de Europese leiders niet meer 'neen' kunnen zeggen."
Concluderend zegt Bolkestein over de Europese Unie: "De inspiratie is verdwenen, de magie van het eerste uur verdampt. Het gesprek tussen de lidstaten in Brussel is een glashard gevecht om geld, macht en invloed." Het cement van de Europese Unie is volgens hem niet zozeer de Europese identiteit maar de nationale belangen. Alle lidstaten hebben belang bij het voortbestaan van de Unie.
Frits Bolkestein werd per 1 november 2004 benoemd tot hoogleraar Intellectuele grondslagen van politieke ontwikkelingen door de Colleges van Bestuur van de Universiteit Leiden en de Technische Universiteit Delft. Zijn onderwijs en onderzoek zijn gericht op de rol van intellectuelen in belangrijke politieke ontwikkelingen, waaronder de Europese eenwording. Hij is benoemd voor één dag per week en voor een periode van drie jaar.
Bij de Universiteit Leiden levert Bolkestein een bijdrage door vanuit zijn ervaringen te reflecteren op belangrijke politieke vraagstukken. Aan de TU Delft draagt hij bij aan de ontwikkeling van de ingenieurswetenschap, die zich de komende jaren steeds meer richt op maatschappelijke processen.
Prof. Bolkestein spreekt zijn intreerede uit in de Nieuwe Kerk in Den Haag. De keuze voor deze bijzondere locatie is gestoeld op de staat van dienst van de nieuwe hoogleraar in de Haagse politiek. De uitzonderlijke stap van de Colleges van Bestuur van beide universiteiten om de vertrouwde academische omgeving voor deze gelegenheid te verruilen voor een bij dit ritueel passende locatie in Den Haag, is mede ingegeven door de activiteiten in het kader van Campus Den Haag. De Universiteit Leiden, de TU Delft en de Gemeente Den Haag tekenen voorafgaand aan de inauguratie een Memerandum of Understanding waarin de Delftse participatie in de Campus wordt bekrachtigd.
De tekst van Bolkesteins oratie is vanaf 9 november, 16.00 uur, beschikbaar op de homepage van de Universiteit Leiden
Technische Universiteit Delft