D66
De Tweede Kamer moet rapporteurs instellen om de controle op de
Europese besluitvorming te versterken. Dat stelde Europa woordvoerder
Lousewies van der Laan vandaag (5 december 2005) bij het Nota-overleg
over het werkprogramma van de Europese Commissie 2006. "De Nederlandse
politiek komt vaak toch te laat in actie, terwijl we alle
mogelijkheden hebben om de democratische controle te versterken",
aldus Van der Laan, die ook als lid van het Europees Parlement klaagde
over de beperkte betrokkenheid van de tweede kamer. Ze ziet echter wel
dat veel ten goede is verandert sinds haar komst naar den Haag.
Inbreng Van der Laan (D66) bij Notaoverleg over het wetgevings- en
werkprogramma van de Europese Commissie 2006
Toen ik in 2003 lid werd van deze Kamer viel mij op dat al mijn
vooroordelen over de gebrekkige controle op Europa terecht waren. In
2002 heb ik een artikel geschreven in de Internationale Spectator met
als titel "Het democratisch gat van Europa ligt in Den Haag". En
alhoewel nog veel zaken even relevant zijn, moet ik zeggen dat er
sinds mijn komst veel ten goede verandert is. De Kamer maakt
regelmatig gebruik van haar recht instemming te onthouden bij een JBZ
Raad. We hebben pittige debatten gehad over de dataretentie en andere
Europese zaken, waarbij de kamer, in nauwe samenwerking met de
Europese collega's serieus werk heeft gemaakt van haar controle
functie. Er is een kamerbrede Europese nieuwsbrief, een
vertegenwoordiger van de Staten Generaal in Brussel en een
projectmanager voor de betere controle op Europa.
D66 is als pro-Europese partij dan ook zeer tevreden dat het debat
over het werkprogramma nu voor het tweede jaar wordt gehouden.
Het parlement zal een nog actievere rol moeten gaan spelen m.b.t.
nieuwe regelgeving uit Brussel. Europees beleid is nationaal beleid,
zoals de Raad van State terecht zegt in haar recente advies. Ik hoop
dat het referendum over de Grondwet in die zin ook een belangrijke
"wake up call" is geweest en dat we het breder kunnen trekken dan "the
usual suspects": Hans en Frans, Jan Jacob en Lousewies.
Het overleg van vandaag zal ook helpen bepalen welke voorgenomen wet-
en regelgeving onderworpen moet worden aan een subsidiariteitstoets.
Ook is voor D66 dit overleg belangrijk om vast te stellen welke
dossiers actiever gevolgd gaan worden door kabinet en kamer. Om dat
goed te doen moet de Tweede kamer veel eerder in actie komen.
D66 stelt voor om te experimenteren met het aanstellen van een
rapporteur. Dit zou een kamerlid kunnen zijn die een Europees dossier
langere tijd gaat volgen en collega's attendeert op nieuwe
ontwikkelingen. In het Franse parlement is een rapporteur benoemd voor
de dienstenrichtlijn. De rapporteur is ook met alle egards ontvangen
in Brussel. Deze rapporteur houdt actief de ontwikkelingen van het
dossier in de gaten en bericht hierover aan het parlement. De ervaring
in Frankrijk is heel positief. Is het een idee om - analoog aan het
Franse model - ook voor het Nederlandse parlement in te voeren?
Vanzelfsprekend is dit een vraag aan de collega's, niet aan het
kabinet.
Het vaststellen welke dossiers wel en niet in aanmerking komen voor
een subsidiariteitstoets is overigens nog niet eens zo eenvoudig. Los
van het feit dat het lastig is om nu in te schatten waar de diverse
voorstellen precies over gaan, is de vraag waar Europa over gaat een
politieke vraag. En binnen de partijen verschillende meningen
daarover. Zo zal de SP bijvoorbeeld veel sneller van mening zijn dat
iets onder de subsidiariteitstoets moet vallen dan D66. Iedere
politieke partij heeft zijn eigen standpunt over waar Europa zich wel
en niet mee zou moeten bezighouden (drugsbeleid, defensie
bijvoorbeeld). We moeten ook eerlijk zijn dat we in dat spanningsveld
werken.
Werkprogramma
De regering gaat niet over het werkprogramma van de Commissie, dus
echt inhoudelijk debatteren wordt lastig. Belangrijk is wel dat de
kamer met de regering praat over de belangrijke voorstellen die eraan
zitten te komen en waar we de vinger aan de pols willen houden.
Het is wel duidelijk dat het jaar 2006 een belangrijk jaar wordt. Zo
zal dit jaar belangrijk zijn voor de uitvoering van de hernieuwde
Lissabonstrategie. De strategie moet worden omgezet in daden (o.a.
uitvoering nationale actieplannen). Tijdens de voorjaarstop zal
gesproken worden over de voortgang op nationaal niveau en de
maatregelen op communautair niveau. Ook voor de structuurfondsen en
natuurlijk voor de Doharonde is 2006 een belangrijk jaar.
Het werkprogramma is in die zin wat mager dat de link tussen de
beleidslijnen en de daaruit voortvloeiende activiteiten en prioritaire
acties voor het jaar 2006 wat onduidelijk is. Zo is het bijvoorbeeld
niet helemaal helder waarom gekozen is om in te zetten op het
verbeteren van het concurrentie vermogen van de sleutelsectoren
automobielindustrie, defensie en electronische diensten. Een lesje
VBTB?
In het werkprogramma is een onderdeel opgenomen over betere
regelgeving (impact assesments, evaluaties, administratieve
lastenverlichting, etc). het is natuurlijk belangrijk dat er
geëvalueerd wordt, maar nog belangrijker is dat er gevolg gegeven
wordt aan de evaluatieresultaten. Wanneer een programma of richtlijn
niet blijkt te werken, dat deze ook echt wordt afgeschaft. D66 is
daarom voorstander van het opnemen van horizonclausules bij nieuwe
Europese programma's.
Subsidiariteit
Het werkprogramma is onderverdeeld in 4 onderwerpen, namelijk welvaart
(Lissabon, interne markt en eurozone), Solidariteit (Klimaat, Sociale
zaken), Veiligheid (Haags programma, Defensie, voedselveiligheid) en
Europa als mondiale partner (uitbreiding, ontwikkelingssamenwerking en
relatie met buurlanden).
Welvaart
Op het gebied van de interne markt, Lissabon, etc. heeft Europa
natuurlijk een belangrijke toegevoegde waarde. Onderwerpen die in
aanmerking komen voor subsidiariteitstoetsen zijn bijvoorbeeld de
liberaliseringsvraagstukken rondom publieke sectoren (voorstel over
post 2006/markt/006) en belasting vraagstukken (belasting heffen is
een nationale aangelegenheid, verdergaande harmonisatie van
belasting). In deze bijzondere aandacht voor voorstel 2006/TAXUD/003
over bestrijding van belastingfraude en voorstel 2006/TAXUD/001 en
002) voor betere samenwerking van lidstaten op het gebied van douane
en belastingen .
Solidariteit
Op het gebied van milieu heeft Europees beleid zeker een toegevoegde
waarde, er moet wel goed gekeken worden naar de uitvoerbaarheid van de
regelingen en de toepasbaarheid op nationaal niveau (
luchtkwaliteitsnormen worden in Nederland al voor de helft gehaald
door de zilte zeelucht. Dat soort zaken moeten wel worden meegenomen).
Sociale Zaken is een onderwerp waar aandacht voor subsidiariteit zeker
geboden is. Kijk naar de vormgeving van de sociale zekerheidsstelsels
en de nationale overlegstructuren tussen sociale partners. D66 heeft
meer vertrouwen in de moderniseringskracht van de afzonderlijke
lidstaten op het gebied van sociale zekerheid, dan in die van een
Europees gedreven systeem. Dus bij deze voorstellen is aandacht
geboden.
Zo komt er een Groenboek evaluatie arbeidsrecht. Vraag is of de Unie
zich daarmee moet bezighouden. Ook moet je je afvragen of er echt een
Europees beleid gevoerd moet worden op zaken als veiligheid en
gezondheid op het werk (2006/EMPL/001) of op het gebied van
alcoholbeleid (2005/SANCO/032).
Veiligheid en justitie
Europese samenwerking op het gebied van justitie en
terrorismebestrijding heeft zeker een toegevoegde waarde. Maar hier is
wel een "vinger aan de pols" gewenst bij het overdragen van nationale
bevoegdheden, o.a. uit oogpunt van het spanningsveld Europees
veiligheidsbeleid - bescherming rechtstaat/privacy. Ook is aandacht
nodig voor de bescherming van specifiek Nederlands beleid
(softdrugsbeleid, euthanasie). Voor ons is daarom het "Green Paper on
drugs and civil society in the EU (2006/jls/007) belangrijk.
Punt van aandacht hier zijn ook de voorstellen op het gebied van
bezitsregelingen in echtscheidings- en huwlijkszaken
(2005/JLS/187-188). Vraag is of dit op Europees niveau geregeld zou
moeten worden.
Mondiaal
Uitbreidingsdiscussies, discussies over relaties met buurlanden zijn
bij uitstek onderwerpen waar lidstaten een vinger aan de pols moeten
houden. Zoals de "strategy paper on enlargement"(2006/enlarg/002). Ook
in het bijzonder de voorstellen op het gebied van de Ukraine (in het
kader van de discussie over de grenzen aan de Unie), nummer
2006/TRADE+/003 en 2006/RELEX/019). D66 is voorstander van verder
samnwerking binnen de EU op OS gebeid, dus zal die voorstellen met
belangstelling volgen.
Voorstellen die mogelijk in aanmerking komen voor
subsidiariteitstoets/actief volgen
Een eerste voorzet m.b.t. de voorstellen die belangrijk lijken en
gevolgd zouden kunnen worden:
- Voorstel voor interne postmarkt
(2006/markt/006);
- Voorstellen op het gebied van belastingen
(2005/TAXUD/001 en 003);
- Groenboek EU drugsbeleid (2006/JLS/007);
- Voorstel strategische richtlijnen cohesiefondsen
(2005/REGIO+/013);
- Actieplan Energie-efficiency (2006/TREN/032);
- Mededeling strategie voor een veilige
informatiemaatschappij (2006)/INFSO/002;
- Mededeling over een Europees internet veiligheid
en internetcriminaliteitsbeleid (2006/JLS+/015);
- Herziening richtlijn over nationale
emissieplafonds voor luchtverontreinigde stoffen (2006/ENV/016).
- Groenboek Europees consumentenbeleid
(2006/SANCO/058);
- Mededeling Uitbreidingspakket (2006/ELARG/002;
- Voorstellen op het gebied van de Ukraine
(2006/TRADE+/003 en 2006/RELEX/019).
_______________________
Zie verder ook het voorstel over het oprichten van een
technologieinstituut (2006/EAC+/004).
De Mededeling over de demografische toekomst van Europa
(2006/EMPL/004) wordt in de binnengekomen reacties ook genoemd als
mogelijk onderwerp dat valt onder de subsidiariteitstoets. Het is goed
om te weten dat D66 een motie heeft ingediend bij de Staat van de
Unie, waarin we pleiten voor het bundelen van onderzoek op dit gebied.
Deze motie heeft het gehaald overigens
zie ook reactie EP PvdA
Zie de lijst priority items. Degene die geel zijn aangekruist
komen mogelijk in aanmerking voor de subsidiariteitstoets (het is wel
wat koffiedik kijken). Sommige voorstellen zijn sowieso belangrijk om
te volgen, los van subsidiariteitstoets.
6-12-2005 14:52