155 - Eén jaar stoppen met roken verbetert klachten COPD patiënt
Datum: 6 december 2005
Wanneer patiënten met de longziekte COPD stoppen met roken, krijgen
zij minder luchtwegklachten, terwijl cognitieve functies als
reactiesnelheid en oog-handcoördinatie verbeteren en ook de kwaliteit
van leven toeneemt. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Brigitte
Willemse, uitgevoerd aan de afdelingen Pathologie en Longziekten van
het Universitair Medisch Centrum Groningen. Voor het onderzoek
gebruikte Willemse een stoppen-met-roken programma met intensieve
begeleiding, waarmee opmerkelijk goede resultaten geboekt worden. Iets
meer dan de helft van de deelnemers is een jaar na het programma nog
steeds gestopt met roken.
COPD is een verzamelnaam voor longemfyseem en chronische obstructieve
bronchitis. Bij longemfyseem vermindert de elasticiteit van de longen,
waardoor een patiënt kortademig wordt. Chronisch obstructieve
bronchitis is een vernauwing van de luchtwegen, veroorzaakt door
slijmophoping en verdikking van de luchtwegwand. Tabaksrook is de
belangrijkste oorzaak van COPD: negentig procent van de patiënten
heeft gerookt of rookt nog steeds. Naar schatting twintig procent van
de rokers krijgt de ziekte.
Intensief programma
Voor haar onderzoek bestudeerde Willemse de longfunctie,
luchtwegontsteking, luchtwegovergevoeligheid, luchtwegklachten,
cognitieve functies en kwaliteit van leven van 63 rokers, zowel mensen
mét als zonder de ziekte COPD. De proefpersonen volgden daarna
gedurende een jaar een intensief programma om hen te helpen van het
roken af te komen. De mensen die waren gestopt werden na twee, zes en
twaalf maanden opnieuw onderzocht.
Tegenstelling
Bij COPD-patiënten die stoppen met roken verminderen luchtwegklachten
en de overgevoeligheid van de luchtwegen. Hoewel de klachten afnemen,
nemen bepaalde onderdelen van de ontsteking in de luchtwegen toe, een
opvallende tegenstelling. Toch is een dergelijke toename van de
ontsteking volgens de promovenda niet per se slecht. Een
ontstekingsreactie kan ook bedoeld zijn om beschadigd weefsel te
herstellen en kan dus na stoppen met roken een heel andere rol spelen
dan daarvoor.
Begeleiding
Proefpersonen die meededen aan het onderzoek kregen gedurende een jaar
intensieve begeleiding bij het stoppen met roken. Het programma is
gebaseerd op een 9 weken durend stoppen-met-roken programma van de
Stichting Volksgezondheid en Roken (STIVORO). Een van de opvallende
conclusies uit het onderzoek is dat een dergelijke gericht programma
een relatief hoog rendement heeft. Na één jaar was nog steeds 52
procent van de deelnemers van de sigaretten af. Dat dit echt zo was
bleek uit urinemonsters van de deelnemers, die onderzocht werden op
aanwezigheid van cotinine, een afbraakproduct van nicotine. "Mensen
kregen tijdens het stoppen erg veel aandacht, dat heeft het wel
makkelijker gemaakt, denk ik. Het kan ook zijn dat de deelname aan een
wetenschappelijk onderzoek voor mensen een extra motivatie was om vol
te houden", aldus Willemse.
Curriculum Vitae
Brigitte Willemse (Nijmegen, 1973) studeerde milieugezondheidskunde in
Maastricht. Ze verrichtte haar promotieonderzoek binnen het Groningen
Research Institute for Asthma and COPD (GRIAC), aan de afdelingen
Pathologie en Longziekten van het UMCG. Het onderzoek is gefinancierd
door het Nederlands Astma Fonds (NAF) en de Stichting Astma
Bestrijding (SAB). Momenteel loopt Willemse co-schappen in het UMCG.
IN de zomer van 2006 begint zij met de vooropleiding interne
geneeskunde voor de opleiding tot longarts.
Rijksuniversiteit Groningen