06.12.2005
H. Vrenken
aula
VU medisch centrum
10:45
Echoes of Pathology. Quantitative Magnetic Resonance Studies of the Normal-Appearing White and Gray Matter in Multiple Sclerosis
Promotor: prof.dr. Polman, prof.dr. Barkhof, prof.dr. Castelijns
MS diffuus verspreid door brein
De schade die ontstaat aan zenuwweefsel door de aandoening Multiple Sclerose (MS), is veel meer diffuus verspreid door de hersenen, dan is te verwachten op basis van gewone MRI-scans. Op zulke scans zijn vaak specifieke lokaties aan te wijzen waar het zenuwweefsel flink gedegenereerd is, maar er is geen duidelijk verband tussen de klinische toestand van patiënten en dergelijke beschadigingen. Door verschillende geavanceerde MRI-methoden te combineren, heeft Hugo Vrenken nu laten zien dat in normaal uitziend zenuwweefsel wel degelijk al pathologische processen plaatsvinden bij MS-patiënten.
Op MRI-scans van MS-patiënten is doorgaans de kenmerkende afbraak zichtbaar van myelineschedes rondom de uitlopers van hersencellen, en de degeneratie van deze uitlopers die daarop volgt (lesies). Op gewone MRI-plaatjes is een duidelijk onderscheid te zien tussen deze lesies en het omliggende weefsel. Dit betekent niet dat het omliggende weefsel gezond is, maar zenuwcellen die weinig beschadigd zijn, of waar andere pathologische processen in plaatsvinden, zijn op zulke plaatjes niet te zien. Vrenken gebruikte een combinatie van MRI-technieken, waarvan de gezamenlijke data helderheid geeft over de toestand van het weefsel op moleculair niveau. Zo kon hij aantonen dat in hersenweefsel dat normaal oogt, stoffen voorkomen en veranderingen optreden die geassocieerd zijn met MS.
Vrenken mat drie eigenschappen. Allereerst de zogeheten diffusie-eigenschappen van de hersenen, die lieten zien dat de myelineschedes van de uitlopers van hersencellen beschadigd zijn. Daarnaast keek de promovendus naar de zogeheten T1-relaxatietijd in de hersenen; daarin zijn in MS-patiënten grote veranderingen waargenomen ten opzichte van gezonde personen, maar het is moeilijk aan te geven welke processen hiervoor precies verantwoordelijk zijn. En tenslotte mat Vrenken MTR, een maat voor het in tact zijn van eiwitnetwerken in de myeline en de zenuwuitlopers. Dit liet zien dat de schade hieraan in de normaal-ogende witte stofgebieden beperkt is. Er treden dus in de normaal-ogende gebieden bij MS allerlei veranderingen op, maar in de witte stof lijkt de daadwerkelijke schade aan myeline en zenuwuitlopers beperkt.
Voor meer informatie over activiteiten aan de VU:
dienst Communicatie, afdeling wetenschapsvoorlichting:
T 020 59 85666
E
Voor meer informatie over VUmc:
T 020 44 43444
E
Vrije Universiteit Amsterdam