Den Haag, 7 december 2005
Bijdrage van Noorman -Den Uyl(PvdA) aan de plenaire behandeling begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid (30 300 XV+E)
Mdv
Gisteren tijdens het koopkrachtdebat werd volstrekt duidelijk dat het kabinet geen boodschap heeft aan arme mensen. Dat ze zich niet schaamt in een tijd dat het ene deel van de bevolking gebruik moet maken van Voedselbanken omdat ze anders geen eten hebben de hoge inkomens er meer dan 5% (tweemaal modale alleenverdiener)op vooruitgaat.
Drie jaar kabinet Balkenende, drie jaar snoeien en snijden. De buikriem aan en even doorbijten. We moeten maar even door bijten. Het vierde jaar 2006 moet het oogstjaar worden dan gaat iedereen er gemiddeld 1,25 % op vooruit. Maar de inkomensongelijkheid is in jaren niet zo groot geweest. De armoedemonitor laat zien hoe de armoede in Nederland door toedoen van deze minister is toegenomen meer dan 10,5%.
Vraag Ik vraag de minister Raakt u dat? Doet u dat geen pijn? Wilt u er niet voorzorgen dat Voedselbanken niet meer nodig zijn? Hoe gaat u dat dan doen?
Ik heb u gisteren het resultaat van 4 jaar inkomenbeleid laten zien. Inclusief de kleine lettertjes. Behalve tweemaal modaal en hoger gaat iedereen er fors op achteruit. We vinden het onrechtvaardig dat chronisch zieken en gehandicapten en ouderen met een laag inkomen en veel zorgkosten ook nog een s moeten betalen voor de no claim korting die gezonde mensen krijgen. Daarom stellen wij voor om de voor chronisch zieken en ouderen met een inkomen tot 120% relevant bijstandsinkomen een compensatie van: E 91,- uit te keren. Via de gemeenten en de daar geldende categoriale regeling. Het gaat om 900 000 AOW'ers en chronisch zieken. De kosten zijn 80 mln en ik zal heden het amendement indienen. De financiering komt uit het overschot op de kosten van de zorg toeslag dat 200 mln bedrag op de begroting van VW. Ik vraag een reactie aan de minister. Amendement
We hebben gezien dat over de 4 kabinetsjaren de koopkracht van mensen met kinderen fors achteruit gaat. Van -1,3% voor een modaal huishouden tot -3,8% voor de alleenstaande ouder op het minimumloon. Daarom wil de PvdA de fiscale kinderkorting verhogen voor inkomens tot E 28 000 verhogen. (met geleidelijke afbouw: geen armoedeval) met een bedrag van E260. Amendement
We wachten met belangstelling op het standpunt van het kabinet op het ons sympathieke voorstel voor de 35E energiekosten reparatie.
Mdv De burger gelooft de overheid niet meer
Voor de burger is de werkelijkheid van de politiek al lang niet meer de werkelijkheid van zijn eigen portemonnee. Daar zit een groot gat tussen. Balkenende zegt dat iedereen er gemiddeld 1,25% op vooruitgaat, maar je gelooft hem niet meer als blijkt dat jij toevallig er procenten op achteruit gaat nu in 2006. Want in die koopkrachtplaatjes van de regering wordt geen rekening gehouden met de cijfertjes onder de toonbank (die staan alleen in een bijlage van de begroting van SZW).
Het moet anders. De effecten van de huursubsidie van 1 miljoen huishoudens zitten niet in de koopkracht plaatjes. De effecten van de OZB teruggave voor 530 000 huishoudens zit niet in de koopkracht plaatjes . Er is een voordeel bijgeteld die ze vanwege kwijtschelding niet krijgen.
De PvdA vindt dat mensen heldere informatie moeten krijgen over wat het kabinetsbeleid voor hun portemonnee betekent. Dat zal bijdragen een nieuw vertrouwen in de overheid. Steven van Eijck , oud staatssecretaris en wetenschapper heeft een methode ontwikkeld die gekoppeld kan worden aan het huidige gebrekkige koopkrachtbeeld. De niet verwerkte huursubsidie-bezuining levert nu al een extra koopkrachtverlies ten opzichte van 2003 op van 1,3/4de %.
Deze methode biedt een radicaal nieuw en gedetailleerd inzicht in het effect van overheidsbeleid op de koopkrachtontwikkeling en de inkomensverdeling. Geen puntenwolken maar een andere ordening van groepen met koopkracht effecten. In beginsel kan ieder burger via Internet onmiddellijk in een oogopslag zien wat inkomensmaatregelen voor haar of hem werkelijk betekenen qua inkoopkracht. Belangrijker voor het functioneren van de overheid is dat met een nieuwe bundeling van huishoudens en personen koopkrachteffecten en inkomenseffecten van wetten en plannen zichtbaar worden.
Wat willen we ermee bereiken?
Burgers inzicht geven in het effect van overheidsbeleid (rijk én gemeente) op het eigen inkomen.
Parlement meer grip geven op inkomensbeleid. Integrale beoordeling van de inkomenseffecten van kabinetsbeleid mogelijk maken, van jaar op jaar en over een reeks van jaren, te beginnen met de periode 2002-2006.
Effecten van stelselwijzigingen op de koopkrachtontwikkeling en inkomensverdeling kunnen beoordelen, bijvoorbeeld als het gaat om vervanging van WAO door WIA en (in de nabije toekomst) wellicht wijziging van de hypotheekrenteaftrek.
Voorstel: Methode Van IJk koppelen aan de CPB-systematiek. Doorrekenen 2003 t/m 2006. motie
Vraag Reactie minister
Mdv Het kind en de sociale zekerheid
Uit het onderzoek (Esping-Andersen) blijkt dat als moeders werken - ongeacht als alleenstaande ouder of als helft van een echtpaar - de waarschijnlijkheid van armoede met een factor 3 of 4 daalt. Er bestaat een duidelijk verband tussen de gezondheid van kinderen en de hoogte van het gezinsinkomen. Onderzoek laat zien dat een kind uit een arm gezin gemiddeld 2 jaar minder onderwijs krijgt en vervolgens later als volwassene ongeveer 30% minder verdient. Kinderen uit arme gezinnen lopen veel meer kans zelf arme ouders te worden. Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat de armoede onder kinderen in Nederland in de laatste twee decennia met 5 procentpunt gestegen naar 9 tot 10%. Vooral in de afgelopen drie jaar was de stijging hoog. Het aantal kinderen dat arm is, is snel gestegen naar 430 000, en daarmee bungelt Nederland onderaan de Europese ladder.
De PvdA wil een nieuw offensief: 'Geen kind blijft achter'.
We willen een aanpak van het te lage gezinsinkomen en daardoor verbetering van de gezondheid van kinderen en het beperken van de invloed van sociale afkomst op schoolprestaties en cognitieve ontwikkeling.
Wij willen opname van een strategie van het beteren van het inkomen van gezinnen met kinderen op minimumniveau in de voorgenomen kabinetsnotitie à la 'Nieuwe accenten op het terrein van werk en inkomen', waarin een nadere analyse van de toekomstige welvaartsstaat wordt gegeven, mede op basis van diverse nog te verschijnen rapporten en adviezen van CPB, WRR en SER.
Motie
Over onderzoek naar het aantal kinderen dat in Nederland in armoede leeft, de overerfbaarheid van armoede en de oplossingen.
Over inzicht op de spanning tussen het maatschappelijke profijt van kinderen enerzijds en de kosten voor de ouders anderzijds. Naast directe financiële kosten (zoals die van kinderopvang en levensonderhoud) zouden ook indirecte kosten hierbij moeten worden betrokken, zoals de tijd die ouders aan hun kinderen besteden.
Over onderzoek naar de financiële redenen voor het later of niet nemen van kinderen, en naar de mogelijkheid en wenselijkheid om die financiële redenen weg te nemen.
Vraag
Mdv Schuldenproblematiek
Schulden nemen fors toe, instrumentarium voor preventie schuldhulp en schuldsanering volstrekt onvoldoende. Geld is weg bezuinigd. Wordt kamerbreed als probleem gezien.
Amendement: 25 mln voor uitvoering preventie, budgettering, minnelijke regeling
Mdv Verwurging van de Wwb
Gemeenten ervaren inmiddels de forse problemen en kortingen die met de WWB financieringssystematiek samen hangen. Als je het goed doet wordt je bestraft met voortijdig snijden in personeel en kosten. Ik wil twee oplossingen
1. Het langer kunnen behouden van bespaarde uitvoeringsgelden (motie)
2. Schotten weg tussen het W-deel en het I-deel van de financiering.(motie)
---- --
Partij van de Arbeid