GroenLinks wil Raadsenquête naar verwevenheid onderwereld met (vastgoed) bovenwereld
9 december 2005
GroenLinks pleit er voor dat de Amsterdamse gemeenteraad na de raadsverkiezingen van 7 maart 2006 een Raadsenquête start naar de verwevenheid tussen de onderwereld en de bovenwereld, zoals die zich vooral in de Amsterdamse onroerend goedhandel voordoet.
De aanhoudende liquidaties (Willem Endstra, Evert Hingst, John Mieremet, Kees Houtman, George van Kleef ) in de onderwereld tonen het keer op keer aan: een belangrijk deel van de Amsterdamse vastgoedhandel is in een wurggreep geraakt van zware criminelen. De verwevenheid is terug te voeren op een paar oorzaken. Vastgoed is bij uitstek geschikt om geld wit te wassen. De instapkosten zijn hoog, omdat panden duur zijn, maar wie eenmaal onroerend goed bezit, kan alle kanten op. Er zijn weinig regels en pottenkijkers. Bovendien is de waarde van vastgoed moeilijk te bepalen en vatbaar voor manipulatie. Ook de weinig transparante wijze waarop veilingen van onroerend goed plaatsvinden lijkt schimmige transacties uit te lokken. Al met al biedt de handel in onroerend goed een vrijplaats aan financiële goochelaars om met valse taxaties en ingewikkelde constructies met buitenlandse bvs, zwart (drugs)geld te witten of te laten verdwijnen.
Deze wetenschap is niet nieuw. Politie, justitie en gemeente proberen dit probleem al jaren aan te pakken. Helaas met weinig resultaat: er is nog geen enkele liquidatie opgelost, bedreigde personen uit de vastgoedwereld durven geen aangifte te doen, het Van Traa-team boekt slechts beperkte resultaten en ook de (waardevolle) Bibop toets kent zijn beperkingen. De complexiteit van de zaken maakt ook dat er een tekort lijkt te zijn aan capaciteit en gespecialiseerde kennis bij de opsporingsinstanties. Het verraste GroenLinks ook niet dat uit recent onderzoek van VU-criminologen bleek, dat de informatie-uitwisseling tussen politie, justitie en gemeente niet optimaal is.
Het wordt tijd dat de gemeenteraad haar verantwoordelijkheid neemt. Door het instellen van een raadsenquête kunnen een aantal belangrijke vragen mogelijk beter worden beantwoord:
- Wat is de aard en omvang van de verwevenheid van onderwereld en bovenwereld in de vastgoedhandel in Amsterdam?
- Wat valt er te verbeteren aan de samenwerking tussen en de kwaliteit, capaciteit en bevoegdheden van diegenen die op dit moment binnen de gemeente, politie en justitie verantwoordelijk zijn voor de aanpak van dit probleem?
- Waar stuiten de gemeente en de lokale driehoek op financiële, personele of juridische grenzen om tot een meer effectieve aanpak te komen?
- Welke extra middelen of bevoegdheden zijn van Rijksniveau wenselijk en of nodig om de wurggreep van de onderwereld op de vastgoed handel te doorbreken?
- Dient de gemeenteraad vanwege de urgentie en het regio overstijgende karakter van het probleem te overwegen om de Tweede Kamer op te roepen tot een parlementaire enquête over te gaan?
Uiteraard, er vallen nog meer goede vragen te stellen. GroenLinks hoopt dat andere fracties zich gaan beraden over de vraag of een raadsenquête zinvol is. Mogelijk zijn er ook suggesties voor aanvullende onderzoeksvragen. GroenLinks vindt dat het instrument van de raadsenquête, zoals nu blijkt uit de lopende enquête naar de luchtkwaliteit, goed werkt om een complex probleem te onderzoeken én te agenderen.
Tegelijkertijd beseffen wij ons dat een enquête een zwaar middel is. Omdat het een flinke (tijds)investering van raadsleden en ambtelijke ondersteuning kost, is het niet verstandig om deze nieuwe enquête parallel aan de lopende te starten. Ook is het belangrijk de continuïteit van de enquête te waarborgen door veilig te stellen dat commissieleden niet tussentijds vervangen hoeven te worden. Beide argumenten pleiten er voor om de enquête snel, maar wel na de gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart 2005, op te starten.
Marijke Vos
Kandidaat Wethouder GroenLinks Amsterdam
Oud-voorzitter parlementaire enquête bouwfraude
GroenLinks