Toespraak van de minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, bij
opening spoorverdubbeling traject Woerden-Harmelen
(Alleen de uitgesproken tekst geldt)
Dames en heren,
Vandaag is een feestelijke dag voor alle spoorpartijen en - niet
onbelangrijk - voor alle spoorreizigers. De spoorverdubbeling op het
traject Woerden-Harmelen is gereed. Een ingrijpend en langlopend
bouwproject is met succes afgesloten. Het project startte begin jaren
negentig en veelal werd met `de winkel open' gebouwd.
Alle reden voor een feestje `op' het spoor. En dat terwijl veel mensen
het spoor beoordelen als een `glas dat half leeg is', beoordeel ik het
spoor als een glas dat `half vol is'. Natuurlijk, het kan én moet
allemaal beter, maar we moeten af van dat negativisme. Deze
feestelijke opening vandaag sterkt mij in die gedachte.
Je bent zo sterk als je zwakste schakel. En voor de NS was het traject
tussen Woerden en Harmelen een zwakke schakel. En dat is funest want
dit spoortraject is cruciaal in ons nationale spoornet. Dit baanvak
vormde een bottleneck. Treinen uit vier verschillende richtingen
moesten negen kilometer lang over twee sporen. Een kleine vertraging
bij één trein heeft gelijk grote gevolgen. Door het traject te
verbreden naar vier sporen, hoeven snelle treinen straks niet meer te
wachten op stoptreinen.
En door het vergroten van deze spoorcapaciteit kunnen we de groei van
het reizigers- en goederenverkeer opvangen. Want het aantal
treinreizigers zal de komende jaren blijven doorgroeien - ja, dames en
heren, het glas is half vol. Tevens wordt met dit project de komst van
Randstadspoor mogelijk gemaakt.
Ik had het over sterke en zwakke schakels. Het OV is een cruciale
schakel in onze moderne samenleving. En die schakel staat onder druk
en moet dus versterkt worden.
En daar zet ik mij voor de volle honderd procent voor in. Een beter
OV, dat is mijn focus! Ik wil van de feestelijke bijeenkomst vandaag
kort gebruik maken mijn visie op een beter OV kort toe te lichten.
Elke werkdag reizen een paar miljoen Nederlanders met de trein, bus,
tram, metro en regiotaxi. Die mensen verdienen het allerbeste OV
product. Ten eerste omdat voor heel veel mensen het OV onmisbaar is,
denk alleen al aan de tienduizenden scholieren, ouderen of mensen die
zich geen auto kunnen of willen veroorloven.
Ten tweede omdat het OV cruciaal is voor de mobiliteit in Nederland.
Zeker voor mensen in de stedelijke gebieden die reizen tijdens de
spits. Wat een nachtmerrie zou het zijn voor de bereikbaarheid van de
steden als er geen volwaardig alternatief voor de auto is tijdens de
spitsuren. Dan staat de Randstad helemaal stil. De trein, de bus, de
tram en de metro zijn onmisbaar. Het OV is vaak sneller, goedkoper en
- denkend aan de problematiek van de luchtkwaliteit - schoner. Ik wil
dat reizigers kunnen kiezen tussen volwaardige alternatieven. Om te
zorgen dat het OV inderdaad een volwaardig alternatief wordt moeten we
beseffen dat de OV-reiziger maar één ding wil: zo snel en comfortabel
mogelijk van deur tot deur voor een redelijke prijs. Alleen
conducteurs reizen van perron tot perron. Alle OV-partijen - Rijk,
regio, vervoerders en reizigersorganisaties hebben dit voorjaar
aangegeven welke kant het op moet met het OV. Wat ik nu belangrijk
vind, is dat we dat commitment vasthouden. Daarom ga ik een nationale
OV-ambassadeur benoemen. Deze man of vrouw zal de smeerolie in de OV
machinekamer worden. Iemand die namens mij de vinger aan de pols houdt
en die alle partijen helpt om het beste resultaat te boeken voor de
reiziger. Overheden en vervoerders moeten u gezamenlijk de stap zetten
van visie naar concrete acties en zichtbare resultaten voor de
reiziger. In het voorjaar van 2006 zal ik samen met decentrale
overheden en vervoerders dat commitment op een groot Nationaal
OV-congres uitdragen en laten zien hoe we dat OV verder gaan
verbeteren.
Die gezamenlijke inzet van alle OV-partijen is essentieel in ons
streven dat mensen weer vertrouwen krijgen in het OV. En dat
vertrouwen moeten we waarmaken. Vandaar dat ik in de Nota Mobiliteit
net zo'n grote zak geld opzij zet als voor OV als voor wegen. Als je
naar reizigerskilometers kijkt, krijgt het OV zelfs meer geld. Ik kies
dus duidelijk voor de weg én voor het OV, dus niet óf óf!
Dames en heren,
Mijn verlanglijstje voor het OV liegt er niet om. Bovenaan mijn
lijstje staat dat de dienstregeling van bijvoorbeeld treinen en bussen
veel beter op elkaar aansluiten en dat niet de bus gewoon wegrijdt als
de trein een paar minuten vertraging heeft. Want aan dat soort dingen
ergeren mensen zich het meest. En terecht. Dat is dus een belangrijk
aandachtspunt voor de OV-ambassadeur: service met een hoofdletter `S'.
Een andere wens is een OV met hoge frequenties op de drukste trajecten
in de Randstad. Ik heb op die trajecten een soort van metrosysteem in
gedachten zodat reizigers eigenlijk geen spoorboekje meer nodig
hebben. Dat is mijn hoge ambitie en de mogelijkheden ervan laat ik
verder onderzoeken.
De regio Utrecht werkt de komende tijd aan een forse verbetering van
het openbaar vervoer. Ik heb recent bijna alle beschikkingen afgegeven
voor het totale Randstadspoor in deze regio. We kunnen dus overal aan
het werk! Dan moet iedereen - inclusief deze regio - ook dat
initiatief verder oppakken. ProRail kan aan het werk, maar is sterk
afhankelijk van bestuurlijke beslissingen.
Als voorbeeld noem ik de discussie over de tracékeuze van het Hoog
Waardig Openbaarvervoer aan de zuidkant van Utrecht Centraal.
Zolang daar geen beslissing over wordt genomen kan het spoor niet
worden uitgebreid. Dat is wat mij betreft ongewenst.
Verder heb ik ook mijn verlanglijstje staan dat straks van elke tien
treinen er negen op tijd rijden. Dat is meer dan ooit. En we moeten
het spoor ook zo organiseren dat een storing in Utrecht niet meer
meteen betekent dat het hele land platligt. Kernwoorden zijn herstel
van betrouwbaarheid en veiligheid. In 2006 nemen we bijvoorbeeld samen
met de sector beslissingen over de tweede fase van het `Herstelplan
Spoor'. Daarmee is ongeveer 850 miljoen euro gemoeid.
Ook moet er méér oog voor de reiziger komen, de reiziger centraal. Dus
moeten er veel meer fietsenstallingen en parkeerplaatsen bij de
stations komen. De reiziger moet straks à la minute actuele
reisinformatie kunnen krijgen, bijvoorbeeld via telefoon en internet.
En de chipkaart moet een innovatief succes worden: nooit meer een
kaartje kopen en een veel veiliger gevoel omdat stations zijn
afgesloten voor niet-reizigers. Volgende week bereiken we een
belangrijke mijlpaal als ik de eerste officiële chipkaart verkoop in
Rotterdam. Kortom, dames en heren, mijn forse ambitie is méér
kwaliteit én meer oog voor de reiziger. Dat is de kern van mijn
spoorbeleid en dat blijft het ook. En ik zeg u, dát ideale OV is
haalbaar! Als alle OV-partijen dat commitment waar ik het eerder over
had, maar vasthouden en in de praktijk brengen. Gelukkig gebeurt er al
heel veel! Ga bijvoorbeeld maar eens kijken op de treinstations van
zo'n beetje alle grote steden: die gaan stuk voor stuk op de schop.
Dames en heren,
Mijn glas water is half vol dus wil ik afronden en mijn glas straks
graag laten vervangen door een vol glas champagne om mét u te toosten
op het goede spoornieuws van vandaag én in de toekomst. Door een
gezamenlijke krachtinspanning van alle spoorpartijen zal dat `product'
spoor en OV als geheel beter worden. Dat moet en dat kán!
Tot slot wil ik alle partijen die deze spoorverdubbeling hebben
gerealiseerd van harte gelukwensen. Een mooi spoorwerk is gereed! Laat
dit de opmaat zijn voor andere spoorprojecten!
Dank u wel.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat