Lagendijk waarnemer bij proces Pamuk
Orhan Pamuk 13 december 2005
GroenLinks-europarlementariër Joost Lagendijk, voorzitter van de EU-Turkije
delegatie, een samenwerkingsorgaan tussen het Europees Parlement en het
Turkse parlement, reist donderdag naar Istanbul. Hij woont daar het proces
tegen schrijver Orhan Pamuk bij.
Hij hoopt vurig dat de Turkse rechtbank de aanklacht tegen Pamuk zal
afwijzen en dat daardoor ook andere journalisten en schrijvers hun
speelruimte behouden. De Turkse openbare aanklager is van plan Pamuk
te vervolgen wegens ´publieke belediging van de Turkse identiteit´. In
februari 2005 zei Turkije´s populairste schrijver tegen de Zwitserse
krant Tages Anzeiger dat ´dertigduizend Koerden en een miljoen
Armeniërs zijn vermoord tijdens de Eerste Wereldoorlog en dat behalve
ik niemand daarover durft te praten.`
Namens de EU-Turkije delegatie vroeg Lagendijk de voorzitter van het
Europees Parlement Borrell in september om EU-waarnemers naar het
proces te sturen. Deze delegatie van europarlementariërs bestaat
alleen uit vertegenwoordigers van de drie grootste politieke fracties
en reist eveneens op donderdag naar Turkije. De groene fractie stuurt
daarom eigen waarnemers. Behalve Lagendijk maakt ook fractievoorzitter
Dany Cohn-Bendit deel uit van deze delegatie.
De groene parlementariërs, die goede banden met Pamuk onderhouden,
zijn vrijdag aanwezig bij een lunch met hem. Ze blijven het weekeinde
in Turkije om andere schrijvers en journalisten te spreken, waarvan
een aantal zelf ook op basis van hetzelfde wetsartikel wordt vervolgd.
Strenge straffen
Volgens het Turkse wetboek van strafrecht kan publieke belediging van
de Turkse identiteit bestraft worden met zes tot 36 maanden
gevangenis. Bovendien kan de straf met eenderde toenemen als - zoals
in het geval van Pamuk - een Turkse onderdaan de uitlatingen in het
buitenland heeft gedaan.
"De aanklacht is duidelijk in strijd met het recht op vrijheid van
meningsuiting, het VN-Verdrag over Burgerlijke en Politieke Rechten en
de Europese Mensenrechtenconventie. Verdragen die ook Turkije heeft
ondertekend", aldus Lagendijk.
Volgens hem is het van groot belang de toepassing van het nieuwe
wetboek van strafrecht op de voet te volgen. De invoering hiervan was
één van de hoofdvoorwaarden voor de start van
toetredingsonderhandelingen met Turkije.
Lagendijk: "We hebben destijds al tegen de Turkse regering gezegd dat
oude bepalingen zoals deze in de toekomst voor problemen kunnen
zorgen, omdat conservatieve aanklagers ze mogelijk misbruiken. Ik hoop
dat deze zorgwekkende rechtszaak een extra reden is voor de Turkse
regering om deze bepalingen zo snel mogelijk te schrappen. In de
tussentijd moet de EU erop toezien dat Pamuk, maar ook andere
schrijvers, politici en mensenrechtenactivisten hun recht op vrijheid
van meningsuiting uit kunnen oefenen".
GroenLinks