15.12.2005
E. Ruijter
aula
Faculteit der Exacte Wetenschappen
13:45
Design and Synthesis of Ratjadone Analogues
Promotor: prof.dr. L.A. Wessjohann
Replica's bouwen van geneeskrachtige moleculen
De in micro-organismen voorkomende stof ratjadon zou een goede basis kunnen zijn voor medicatie tegen ziekten als kanker, AIDS en influenza; het middel en de verwante verbindingen zijn echter te giftig voor klinische toepassing. Chemici proberen daarom stoffen te maken die lijken op ratjadon wat betreft de goede eigenschappen, maar die de slechte eigenschappen missen. Eelco Ruijter beschrijft in zijn proefschrift de ontwikkeling van een strategie die het bereiden van zulke verbindingen mogelijk maakt.
Micro-organismen zijn een rijke bron van nieuwe biologisch actieve verbindingen. Zo werd in de jaren negentig uit een stam van bacterie Sorangium cellulosum de stof ratjadon geïsoleerd. Deze verbinding is niet alleen uitstekend schimmeldodend, het goedje is voor sommige zoogdiercellen ook uitermate giftig. Zo blijkt een aantal menselijke tumorcellijnen niet opgewassen tegen ratjadon. De stof remt namelijk het transportereiwit CRM1, dat verantwoordelijk is voor de export van eiwitten, van de celkern naar het cytosol. Dit proces speelt een belangrijke rol bij de celdeling, maar als het fout gaat komen er ernstige ziekten van, zoals kanker, AIDS, en influenza.
Speerpunt van Ruijters strategie is het verbeteren van een nieuw type reactie, die het mogelijk maakt uit eenvoudige moleculen selectief complexe cyclische structuren te maken. Ruijter bracht in kaart hoe de eenvoudige componenten van de ratjadon lookalike in elkaar gezet kunnen worden. Daarnaast ging hij in op de koppeling van deze fragmenten en schetste hij zo een bouwplan voor het hele synthetische molecuul. Daarmee legt Ruijter tevens een basis voor de fabricage van andere synthetische replica's van natuurlijke stoffen
Voor meer informatie over activiteiten aan de VU:
dienst Communicatie, afdeling wetenschapsvoorlichting:
T 020 59 85666
E
Voor meer informatie over VUmc:
T 020 44 43444
E
Vrije Universiteit Amsterdam