Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
2509 LV Den Haag
der Staten-Generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1a Telefoon (070) 333 44 44
Telefax (070) 333 40 33
2513 AA 's-Gravenhage
Uw brief Ons kenmerk
21 november 2005 W&B/B&K/05/98662
Uw kenmerk: 2050603400
Onderwerp Datum
Vragen van het lid Noorman-Den Uyl 16 december 2005
./. Hierbij zend ik u, mede namens de Staatssecretaris van Financiën en de minister van
Justitie, de antwoorden op de vragen van het lid Noorman-den Uyl (PvdA) over de
beperking van de toegang tot schuldsanering.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(H.A.L. van Hoof)
2050603400
Vragen van het lid Noorman-den Uyl (PvdA) aan de staatssecretarissen van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid en van Financiën en de minister van Justitie over de beperking van de
toegang tot schuldsanering. (Ingezonden 18 november 2005)
Vraag 1
Is het u bekend dat de gemeente Zoetermeer (lid van de Nederlandse Vereniging voor
Volkskrediet (NVVK)), ook na bezwaar, niet bereid is tot schuldhulpverlening ten behoeve
van schuldsanering voor iemand die een inkomen heeft dat hoger is dan 120% van het
wettelijke minimum loon en aan betrokkene niet meer dan een handleiding zelfdoen
verstrekt?
Antwoord 1
Het is mij bekend dat de gemeente Zoetermeer de persoonlijke hulpverlening bij
problematische schulden beperkt tot inwoners van Zoetermeer die een aantoonbaar inkomen
hebben dat minder is dan 120% van de toepasselijke bijstandsnorm. Indien het inkomen
hoger is, verstrekt de gemeente een handleiding waarmee de schuldenaar zelf een voorstel
voor een schuldregeling aan zijn schuldeisers kan doen.
Vraag 2
Is het u bekend dat de Belastingdienst weigert uitstel van betaling te verlenen in het kader
van een schuldregeling indien deze niet tot stand komt door bemiddeling van een
schuldhulpverlener die verbonden is aan de NVVK?
Vraag 3
Hebt u zich gerealiseerd dat op grond van deze beide besluiten de minnelijke regeling
schuldsanering niet openstaat voor schuldenaren met een belastingschuld en een inkomen
hoger dan 120% van het wettelijke minimumloon?
Antwoord 2 en 3
In het kader van de totstandkoming van een minnelijke schuldregeling wordt door de
Belastingdienst als uitgangspunt de voorwaarde gesteld dat een schuldhulpverlener lid of
geassocieerd lid is van de NVVK. Dit betekent dat dan de Gedragscode Schuldregeling van
de NVVK van toepassing is. Dat laatste is belangrijk omdat die Gedragscode uitgaat van
kwaliteitseisen en transparantie van de handelingen die tot een schuldregeling leiden.
Daarnaast is tussen Belastingdienst en de NVVK uitdrukkelijk afgesproken dat bij een
schuldbemiddeling geen belemmeringen worden opgeworpen ten aanzien van de persoon
van de schuldenaar, ook niet op grond van inkomen. Door Financiën is inmiddels aan de
NVVK gevraagd hoe de opstelling van de gemeente Zoetermeer (geassocieerd lid van de
NVVK) om de persoonlijke schuldbemiddeling te beperken tot inwoners met een
aantoonbaar inkomen van minder dan 120% van de toepasselijke bijstandsnorm, zich
verhoudt tot voormelde afspraak geen belemmeringen op te werpen, ook niet op grond van
inkomen. De NVVK heeft toegezegd met een reactie te zullen komen. Zodra deze is
ontvangen, zal Financiën overleg voeren met SZW over het te voeren beleid.
Voorts worden in het kader van een minnelijke schuldregeling ook schuldregelingen door de
Belastingdienst geaccepteerd van gemeenten die geen NVVK-lid zijn, onder de voorwaarde
dat die gemeenten de schuldregeling in eigen beheer uitvoeren. Daarbij dient een
overeenkomst tot stand te komen waarvan de strekking overeenkomt met de Gedragscode
Schuldregelingen van de NVVK. Bovendien dienen die gemeenten zich te houden aan de
2
algemene uitgangspunten voor de berekening van de aflossingscapaciteit conform de
gepubliceerde normen van de landelijke vergadering van rechters-commissaris in
faillissementen (Recofa).
Door het centraal stellen van een schuldhulpverlener die lid of geassocieerd lid is van de
NVVK of in het geval van gemeenten die voldoen aan bovenvermelde voorwaarden, wordt
het vertrouwen van de schuldeiser in de kwaliteit van het minnelijke traject en de
bescherming van de schuldenaar bevorderd.
Los van het zelfstandige beleidsbesluit van de gemeente Zoetermeer om bepaalde
hulpverlening te beperken voor een specifieke doelgroep, kan iedere individuele burger zich
tot de Belastingdienst wenden om te trachten een betalingsregeling te treffen. In de Leidraad
Invordering 1990 zijn de voorwaarden opgenomen op grond waarvan iemand voor een
betalingsregeling in aanmerking kan komen.
Een inwoner van Zoetermeer met een inkomen hoger dan 120% van de toepasselijke
bijstandsnorm kan zich dus altijd tot de Belastingdienst wenden met het verzoek om een
betalingsregeling. Als dat verzoek niet wordt gehonoreerd, kan betrokkene een verzoek
indienen om toegelaten te worden tot de wettelijke schuldsaneringsregeling natuurlijke
personen.
Vraag 4
Deelt u nog steeds de mening dat, mede ter ontlasting van de rechtelijke macht, de
minnelijke regeling een voorliggende voorziening is en dat de rechtsgang in het kader van
de Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP) alleen in uiterste noodzaak moet
worden gevolgd?
Zo ja, bent u bereid zodanige maatregelen te nemen dat de minnelijke regeling ook
openstaat voor mensen die een belastingschuld hebben en een hoger inkomen dan 120% van
het wettelijke minimumloon?
Zo ja, bent u bereid de gemeenten te verplichten mee te werken aan het totstandkomen van
een minnelijke regeling indien de Belastingdienst één van de schuldenaren is?
Antwoord 4
Uitgangspunt van de wettelijke schuldsaneringsregeling, zoals de regering ook voorstaat, is
en blijft dat schuldeiser en schuldenaar eerst buitengerechtelijk moeten trachten het
schuldenprobleem op te lossen, bijvoorbeeld met behulp van een schuldhulpverlener uit
gemeentelijke kring. Pas als dat is geprobeerd, en die inspanningen aantoonbaar tevergeefs
zijn geweest, komt een beroep op de wettelijke schuldsaneringsregeling in beeld. Of dat
beroep ook gehonoreerd wordt door de rechter hangt af van de omstandigheden van het
geval, waaronder met name de goede trouw. De Wsnp is inderdaad bedoeld als een laatste
toevlucht in een problematische schuldensituatie.
Gemeenten zijn autonoom ten aanzien van schuldhulpverlening en dus ook ten aanzien van
de wijze waarop een minnelijke schuldregeling tot stand wordt gebracht. Aan hen kan dus
niet worden voorgeschreven aan wie wel en wie niet bepaalde hulpverlening wordt geboden.
De gemeenten pakken schuldhulpverlening op vanuit de zorg voor hun burgers en in het
kader van het gemeentelijke armoedebeleid. Gemeenten kunnen hun beleid afstemmen op
de lokale situatie en de individuele omstandigheden.
3
De gemeenteraad van Zoetermeer heeft er voor gekozen om persoonlijke begeleiding bij het
totstandkomen van een minnelijke schuldregeling, te bieden aan de meest zwakken in haar
gemeente in het kader van het minimabeleid. Voor de schuldenaar die niet onder de
minimadoelgroep valt, biedt de gemeente informatie en ondersteuning aan via een
Handleiding om zo zelfstandig aan de slag te kunnen gaan om een schuldregeling met zijn
schuldeisers te treffen.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid