Vrouwelijke en krachtiger stem voor vrouwen zonder strottenhoofd door
nieuwe stemprothese
De stem van vrouwelijke patiënten die door keelkanker geen
strottenhoofd meer hebben, zou aanzienlijk kunnen verbeteren met
behulp van een nieuw type stemprothese. KNO-arts Marein van der Torn
ontwikkelde deze nieuwe prothese en promoveert maandag 19 december aan
VU medisch centrum.
Bij patiënten met keelkanker is het soms nodig om het strottenhoofd
met daarin de stembanden operatief te verwijderen. Sinds de jaren 80
leren vrijwel al deze patiënten weer te spreken met behulp van een
klein siliconenrubberen ventiel dat tussen hun luchtpijp en slokdarm
in geplaatst wordt. Door dit ventiel kunnen zij de bovenste sluitspier
van hun slokdarm als een soort stemband gebruiken. Deze alternatieve
stem klinkt rauw en veel lager dan de natuurlijke stem. De lage
toonhoogte is vooral voor vrouwelijke patiënten bezwaarlijk. Daarbij
wordt de stem bovendien te zwak om goed verstaanbaar te zijn wanneer
de bovenste sluitspier van de slokdarm te slap is.
KNO-arts Van der Torn heeft onderzocht of het mogelijk is om de
stemkwaliteit van twee groepen patiënten zonder strottenhoofd te
verbeteren: patiënten met een erg zwakke stem en vrouwelijke
patiënten. Hij ontwikkelde een nieuw soort ventiel dat zelf stemgeluid
maakt. Dat geluid wordt geproduceerd door een klein siliconenrubberen
lipje in het ventiel, een soort kunststembandje. Voor mannenstemmen
werd een ander lipje ontwikkeld dan voor vrouwen. Het trillingsgedrag
van deze lipjes, de luchtweerstand en het voortgebrachte geluid werden
uitgebreid onderzocht buiten patiënten. Ook werden deze nieuwe
stemprotheses uitgeprobeerd door een groep patiënten van VU medisch
centrum en vergeleken met hun stem zonder het siliconenrubberen lipje.
Voorlopig zouden alleen vrouwelijke patiënten met een erg zwakke stem
baat kunnen hebben bij de nieuwe stemprothese: hun stem wordt
krachtiger en bereikt weer een vrouwelijke toonhoogte. De nieuwe
stemprothese moet nog verder worden verbeterd voordat patiënten er
gebruik van kunnen maken. Het siliconenrubberen lipje is namelijk
slecht bestand tegen taai slijm, dat door de meeste patiënten wordt
opgehoest.
VU Medisch Centrum