Time : 11:49:54 AM
Date : Monday, December 19, 2005
Sender Name: Rekenhof- Cour des comptes
Rekenhof legt 162e Boek voor aan Kamer van Volksvertegenwoordigers
Het Rekenhof heeft zijn 162e Boek voorgesteld aan de Kamer van
Volksvertegenwoordigers. Het Boek bevat vooral commentaar over de
uitvoering van de begroting 2004. Per FOD of onderdeel van de
begroting worden waar nodig de ontvangsten of uitgaven meer in detail
besproken. Er wordt ook aandacht besteed aan de sociale zekerheid,
het personeelsbeheer en de uitvoering van de hervorming van de
federale overheidsdiensten.
Nieuw concept: Rekeningen 2004
Het 162e Boek van het Rekenhof handelt vooral over de ontvangsten en
uitgaven van de Staat in 2004. Dankzij een inhaalplan, overeengekomen
met de Minister van Financiën, werd de algemene Staatsrekening 2004
immers grotendeels tijdig ingediend. Door deze gunstige evolutie zal
het jaarlijkse Boek van het Rekenhof optimaal tegemoetkomen aan zijn
grondwettelijke doelstelling: een boek dat alle informatie bundelt
over de uitvoering van de begroting van het vorige jaar. De
thematische onderzoeken van het Rekenhof, die niet noodzakelijk
betrekking hebben op een welbepaald begrotingsjaar, worden al enige
tijd apart gepubliceerd.
Begrotingsuitvoering
De totale fiscale ontvangsten die in België in 2004 werden geïnd,
lagen door de economische groei ruim 6,5% hoger dan in 2003. Toch
daalde het aandeel van de totale (fiscale en niet-fiscale)
ontvangsten bestemd voor de federale Staat met 5 %. Dit komt vooral
omdat in 2004 minder uitzonderlijke kapitaalontvangsten werden
genoteerd dan het jaar voordien, toen bv. de activa van Credibe
werden verkocht en het pensioenfonds van Belgacom werd overgenomen.
Bovendien daalde het gedeelte van de btw-ontvangsten dat wordt
toegekend aan de Staat, omdat een groter deel van die ontvangsten
werd toegewezen aan de sociale zekerheid.
Niettemin werden voor 1,2 miljard euro onvoorziene niet-fiscale
ontvangsten geboekt, doordat de Staat de pensioenverplichtingen van
BIAC en Belgocontrol overnam en aandelen in BIAC en Belgacom
verkocht. Deze ontvangsten werden gestort in het Zilverfonds, waaraan
eind 2004 in totaal 12 miljard euro was toegekend. De middelen van
het Zilverfonds worden belegd in effecten van staatsschuld, zodat op
het
ogenblik dat het Zilverfonds effectief zal worden gebruikt om de
meerkosten van de vergrijzing op te vangen, deze effecten met
thesauriemiddelen zullen moeten worden terugbetaald aan het fonds,
waardoor de geconsolideerde overheidsschuld minder snel zal afnemen.
Daarentegen hanteert de administratie sinds meerdere jaren een
werkwijze waarbij de schuldvorderingen met betrekking tot de meeste
fiscale ontvangsten niet worden geboekt bij het ontstaan ervan, zoals
zou moeten, maar pas bij de inning ervan. De uitvoeringsrekening van
de begroting geeft hierdoor geen juist beeld van de schuldvorderingen
die de Staat nog moet innen.
Aan de uitgavenkant bleek dat de meeste overheidsdiensten hun
begrotingskredieten vrijwel volledig hebben benut. Dit geldt niet
voor de FOD Justitie, waar de uitvoering van het Phenixproject voor
de informatisering van de hoven en rechtbanken achterliep op de
planning. Het Ministerie van Landsverdediging gebruikte amper 32 %
van de kredieten bestemd voor de vernieuwing van de uitrusting en
infrastructuur. Ook de uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking, die
in 2004 daalden tot 0,41 % van het BNI, en die voor onderzoek, die
onder het Europees gemiddelde bleven, lopen achter op de door de
regering vooropgestelde ontwikkeling. Anderzijds steeg het aandeel
van de personeelsuitgaven in het budget van het Ministerie van
Landsverdediging in 2004 tot 61 %, terwijl het op termijn moet dalen
tot 50 % om de nodige ruimte te creëren voor werkings- en
investeringsuitgaven. Bij de FOD Volksgezondheid volstonden de
begrotingskredieten niet voor de terugbetaling van de bijdragen,
voorheen geïnd door het Dierengezondheidsfonds, die ingevolge
rechterlijke beslissingen moesten worden terugbetaald. Door deze
achterstand zal de Staat in 2005 een aanzienlijk bedrag aan
verwijlintresten moeten betalen.
Ontbrekende rekeningen
In tegenstelling tot de uitvoeringsrekening van de begroting en de
rekening van de Thesaurie, werd een aantal andere rekeningen over
2004 te laat of nog niet bij het Rekenhof ingediend. Zo werd de
rekening van de vermogenswijzigingen van de Staat te laat voorgelegd,
waardoor niet alle elementen van de algemene rekening van de Staat
konden worden onderzocht door het Rekenhof.
Bij de instellingen van openbaar nut werd op dit vlak geen enkele
verbetering vastgesteld: op 15 september 2005 hadden 33 van de 45
instellingen hun rekening van 2004 nog altijd niet ingediend; van 22
instellingen ontbrak op die datum ook nog de rekening 2003 en van 12
instellingen zelfs nog die van 2002.
Bij de staatsdiensten met afzonderlijk beheer wordt enige verbetering
vastgesteld, hoewel ook daar vele rekeningen achterblijven of
onvolledig worden ingediend.
Sociale zekerheid
Ten opzichte van 2003 namen de socialezekerheidsontvangsten uit
bijdragen in de regeling werknemers in 2004 toe met 2%. De groei van
de loonmassa verklaart deze toename, die echter wel werd getemperd
door de bijdrageverminderingen. Het Rekenhof merkte op dat er
eveneens minderontvangsten waren omdat de nieuwe controles door de
RSZ op loon- en arbeidstijdgegevens, voorzien bij de invoering van de
multifunctionele aangifte, vertraging opliepen. Het Rekenhof schatte
dat voor de jaren 2003 en 2004 nog voor ongeveer 265 miljoen euro aan
achterstallige bijdragen zouden worden geboekt. De RSZ bevestigde dit
slechts gedeeltelijk door in de eerste helft van 2005 voor deze twee
jaren 146,7 miljoen euro aan achterstallige bijdragen te boeken.
Daarentegen stegen de uitgaven voor pensioenen en voor
werkloosheidsuitkeringen met resp. 2,56 en 5,17%. De uitgaven voor
geneeskundige verzorging kenden zelfs een toename van 9,02%, waardoor
de globale begrotingsdoelstelling met 3,15% werd overschreden. De
begroting voor geneeskundige verzorging werd hierdoor overschreden
met 479,26 miljoen euro. De uitgaven voor geneesmiddelen zijn voor
bijna driekwart verantwoordelijk voor deze overschrijding. De
besparingsmaatregelen vooropgesteld in de begroting, die onder meer
moesten voortvloeien uit een toenemend gebruik van generieke
geneesmiddelen, zijn op dit vlak onvoldoende doeltreffend gebleken.
De rest van de overschrijding vloeit, in ongeveer gelijke delen,
voort uit bijkomende uitgaven voor de maximumfactuur, voor de
geneesheren en voor de rusthuizen/dagverzorgingscentra. De hoge
uitgaven voor geneeskundige verzorging hebben geleid tot het deficit
van het Globaal Beheer in de sociale zekerheid van de werknemers in
2004.
De alternatieve financiering van de geneeskundige verzorging nam in
2004 fors toe, zowel in de regeling werknemers als in de regeling
zelfstandigen. Dit komt onder meer omdat het aandeel van de Staat in
de financiering van de verpleegdagprijs, dat vroeger ten laste kwam
van de begroting van de FOD Volksgezondheid, vanaf 2004 wordt
opgenomen in de alternatieve financiering en omdat het aan de
alternatieve financiering toegewezen gedeelte van de btw-ontvangsten
werd verhoogd. Het Rekenhof stelde echter vast dat de betaling van
het begrotingstwaalfde voor de ziekenhuizen, voorzien voor de maand
december 2004, werd doorgeschoven naar januari 2005. Deze
doorschuifoperatie ontlast de begroting van de sociale zekerheid in
2004 met 107,8 miljoen euro, maar zal de begroting 2005 met eenzelfde
bedrag verzwaren.
Ook bij de openbare instellingen van sociale zekerheid noteert het
Rekenhof een achterstand in opmaak van de begrotingen en rekeningen.
Dit bleek uit een onderzoek van de naleving van de
bestuursovereenkomsten, waarin de doelstellingen en de wederzijdse
verplichtingen van de Staat en die instellingen worden vastgelegd.
Het Rekenhof benadrukt dat de tijdige voorlegging van de rekeningen
essentieel is om zijn controleopdracht en zijn informatieopdracht ten
aanzien van het Parlement naar behoren te kunnen uitoefenen.
Personeelszaken
Bij de federale politie werd onder meer vastgesteld dat tal van
contractuele personeelsleden van het administratief en logistiek
kader zonder enige rechtsgrond werden toegelaten tot het statutair
personeelskader. Bovendien wordt geregeld geen rekening gehouden met
de rekruterings- en selectieprocedures en met de mobiliteitsregeling
en wordt een efficiënt personeelsbeheer bemoeilijkt door een
gebrekkig informaticasysteem.
Bij de gevangenissen is de mobiliteit van het personeel veeleer het
resultaat van individuele voorkeuren dan van de behoeften van de
dienst. De behoefteplanning scoort bijzonder zwak. Zo is er geen
personeelsplan. Ook de opvolging van de personeelsproductiviteit
vertoont tekortkomingen. De kosten van de diverse beleidsmaatregelen
kunnen niet adequaat worden opgevolgd omdat vrijwel alle
personeelskredieten ingeschreven zijn op slechts twee basisallocaties
van de begroting.
Bij het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie
overtreft de effectieve personeelsformatie ruim de officiële en
worden contractuele personeelsleden ingeschakeld voor permanente
opdrachten, wat onrechtmatig is.
Bij het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium factureren
personeelsleden prestaties als zelfstandige aan het Instituut terwijl
ze er ook deeltijds in loondienst zijn.
Hervorming overheidsdiensten
De hervorming van de federale overheidsdiensten (Copernicusplan)
wordt verder uitgevoerd, maar er werden nog steeds geen beleidsraden
opgericht, zodat de optimale samenhang tussen het politieke en het
administratieve niveau, beoogd door de hervorming, nog niet kan
worden gewaarborgd. Wat betreft de internecontrolestructuren werd
enige vooruitgang geboekt. Zo werden bij de meeste FOD's de
administratieve processen in kaart gebracht en werden
controlemaatregelen ontwikkeld, maar werden die meestal niet
gekoppeld aan de risicoanalyses. Nog bij geen enkele FOD werd een
interneauditdienst opgericht die beantwoordt aan de nieuwe
reglementering.
---
---
Informatie voor de pers
Het Rekenhof controleert de openbare financiën van de federale Staat,
de gemeenschappen, de gewesten en de provincies. Het draagt bij tot
de verbetering van het overheidsbeheer door nuttige en betrouwbare
informatie die voortvloeit uit een tegensprekelijk onderzoek, toe te
zenden aan de parlementaire vergaderingen, aan de beheerders en aan
de gecontroleerde diensten. Als collaterale instelling van het
parlement werkt het Rekenhof onafhankelijk ten opzichte van de
overheden die het controleert.
Het volledige 162e Boek, de samenvatting ervan (9 blz.) en dit
persbericht zijn beschikbaar op www.rekenhof.be
Contactpersoon:
Erik Wauters
Federale Publicatiecel
02 551 83 58