Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Persbericht ministerraad
19 december 2005
KABINET VRAAGT SER ADVIES OVER PERSONENKRING WERKNEMERSVERZEKERINGEN
Het kabinet vraagt op voorstel van minister De Geus van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid de Sociaal-Economische Raad (SER) advies over nieuwe regels
om te bepalen wie er onder de werknemersverzekeringen moet vallen (de
zogeheten personenkring). De huidige regels zijn ondoorzichtig en lastig
uitvoerbaar. Het kabinet stelt daarom voor de regels te vereenvoudigen en
het aantal uitzonderingen te beperken.
Voor de herziening van de personenkring zijn twee varianten opgesteld. Het
kabinet heeft de voorkeur voor een regeling waarbij in principe alle
werkenden onder de werknemersverzekeringen vallen, tenzij ze als
zelfstandige werkzaam zijn. Daarmee kan de bestaande afbakening tussen
'fictieve' en 'echte' dienstbetrekkingen en 'overige arbeidsrelaties'
vervallen. In de huidige praktijk van veelsoortige contractuele relaties is
dit onderscheid namelijk lang niet altijd gemakkelijk te maken.
Het kabinet vraagt advies over één algemene ondergrens, waarbij mensen in
kleine baantjes niet meer onder de werknemersverzekeringen vallen. Een
belangrijke reden daarvoor is dat de kosten in dat geval niet in verhouding
staan tot de opbrengsten. Dat geldt zowel voor de premies die betaald
moeten worden (en waar nauwelijks tot geen uitkering tegenover staat) als
voor de administratieve lasten en uitvoeringskosten. Bovendien zijn de
werknemersverzekeringen bedoeld om mensen te beschermen tegen
inkomensverlies waarmee iemands bestaanszekerheid op het spel komt te
staan. Dat is niet nodig als de inkomsten een incidenteel karakter hebben.
Het kabinet noemt als mogelijke ondergrens om mensen buiten de
werknemersverzekeringen te laten vallen als zij minder dan 20 procent van
het minimumloon verdienen (253 euro per maand) of een arbeidsovereenkomst
hebben voor minder dan dertig dagen.
Het kabinet vraagt de SER op drie punten advies. Als eerste gaat het om de
voorkeur van het kabinet voor de variant waarbij in principe alleen
zelfstandigen buiten de werknemersverzekeringen vallen. Het tweede punt is
de vormgeving van de ondergrens. En tot slot vraagt het kabinet de SER
welke uitzonderingen op de verzekeringsplicht nodig zijn. Zelf ziet het
kabinet goede argumenten om een paar bestaande uitzonderingen te handhaven.
Het gaat om 65-plussers (zij krijgen immers AOW), politieke ambtsdragers
(voor hen gelden bijzondere regelingen), directeuren-grootaandeelhouders
(zij zijn meer werkgever dan werknemer) en medewerkers die in de privé-
sfeer huiselijke of persoonlijke diensten verrichten (dit stimuleert de
markt voor persoonlijke dienstverlening). Vergelijkbare argumenten gelden
daarnaast voor gastouders en commissarissen en statutair bestuurders.
Dit is een vervolg op een eerdere adviesaanvraag aan de SER. In dat eerdere
advies (van juni 2004) schetste de SER varianten, maar gaf de raad aan geen
goede afweging te kunnen maken, omdat daarvoor onvoldoende gegevens
beschikbaar waren. Inmiddels heeft het kabinet nader onderzoek laten doen,
waardoor een beargumenteerde keuze nu wel mogelijk is. Het kabinet verzoekt
de SER in het voorjaar van 2006 met zijn advies te komen.
RVD, 19.12.2005
Ministerie van Algemene Zaken