Dexia Bank


Press

België : vermindert de concurrentiekracht ?

20-12-2005

Het omvangrijke overschot op de balans van de lopende verrichtingen met het buitenland is substantieel verminderd in 2004 en 2005. Aan de basis hiervan ligt de hogere olierekening, maar ook het feit dat de export in volume iets minder sterk toegenomen is dan de invoer.

Dit wijst erop dat België in beperkte mate aan concurrentiekracht inboet, aangezien het door de open grenzen steeds meer moet opboksen tegen landen met veel lagere lonen (in Oost-Europa liggen de lonen 80% lager en in China zelfs 95%). De analyse van de evolutie van de handelsbalans gaat in dezelfde richting:
Saldo van de Belgische handelsbalans (in % van het BBP)
Met:            1997  2000  2004  1H2005*

Wereld           4,0%  2,3%   2,9%   1,2%

Verre Oosten    -0,3% -1,6% -2,1% -2,6%

Oost-Europa 
(zonder Rusland) 0,6%  0,3%  0,3%   0,3%
OPEC             0,4%  0,3%  0,1%   0,1%

Eurozone         3,1%  3,0%  3,7%   3,2%

* Eerste halfjaar 2005
Het traditioneel grote handelsoverschot slinkt van 4% van het BBP in 1997 tot 1,2% in de eerste helft van 2005 (1,8% na correctie voor de scheepsaankopen). Maar het lijkt erop dat dit overschot opnieuw duidelijk is toegenomen tijdens het derde kwartaal. De achteruitgang van de handelsbalans tot en met het eerste semester van dit jaar, is vooral te wijten aan de enorme stijging van het tekort met het Verre Oosten (vooral ten opzichte van China en Japan). Het overschot met de Oost-Europese landen is kleiner geworden en kan zelfs omslaan in een tekort wanneer de investeringen daar in productie zullen komen. Eigenaardig genoeg heeft de stijging van de olieprijzen weinig impact gehad op het overschot tegenover de OPEC-landen. 
Het handelsoverschot met de eurozone blijft omvangrijk.
Loonkosten in de industrie in 2004

                in euro     index

België           25,01        100

West-Duitsland   27,60       110,4

Frankrijk        20,74       82,9

Nederland        23,74       94,9

VS               18,76       75,0

Polen             3,29       13,2

Tsjechië          4,49       18,0

Hongarije         4,53       18,1

Bron: DIW, Keulen
Voor de toekomst vrezen wij een vermindering van de concurrentiekracht tegenover onze drie buren. De in de lente opgestelde loonnorm 2005/2006 is weliswaar de laagste sinds de invoering van deze norm en zal uitmonden in een loonstijging die in reële termen verwaarloosbaar is in 2005 en in 2006. Toch is deze loonnorm nog te hoog tegenover de drie buurlanden (vooral Duitsland en Nederland): 
Uurloonkosten (nominale groei in %)*

            2002  2003  2004  2005  2006

België       3,8 2,1 2,4 2,2 2,9

Duitsland    1,9 3,0 0,2 0,5 1,0

Nederland    5,6 5,1 3,4 1,9 1,8

Frankrijk    3,6 2,7 2,9 2,3 2,8

Gemiddelde 
van 3 buren  3,3 3,1 1,6 1,3 1,8

* Centrale Raad voor het Bedrijfsleven 8/11/2005 p. 60 en p. 14

In deze tabel is het Belgische cijfer voor 2006 licht overdreven (iets te pessimistische inflatiehypothese). Dankzij de indexering op basis van de gezondheidsindex in plaats van op basis van de consumptieprijzen, kon België vermijden dat het nog eens bijkomend 0,5% (in 2004) en 0,6% (in 2005) van zijn concurrentiekracht moest inleveren.

In Duitsland zijn de in 2005 en 2006 toegekende nominale loonsverhogingen (resp. 0,5% en 1%) veel kleiner dan de inflatie (resp. 2,0% en 1,9%).

Men kan hieruit besluiten dat de achteruitgang van de concurrentiepositie in het verleden vooral te wijten was aan de opmars van de euro (+39% tussen 2001 en 2004) en aan de meedogenloze concurrentie van het Verre Oosten (vooral China). Voor 2005 en 2006 komt de verzwakking van de euro onze concurrentiekracht ten goede, maar de zeer forse loonmatiging in Duitsland en Nederland vormt een grote bedreiging op twee van onze belangrijkste markten.

Wij raden dus aan de evolutie van ons concurrentievermogen nauwlettend in het oog te houden. Want, door ons lidmaatschap van de eurozone, is het niet meer mogelijk om via een individuele devaluatie een verlies aan concurrentiekracht goed te maken. De werkgelegenheid dreigt het grote slachtoffer te worden van het verlies aan concurrentiekracht en zeer harde correctieve maatregelen worden in dat geval onvermijdelijk.

Zou het niet beter zijn dat België een loonnorm vastlegt die lager is dan de loonsverhogingen van zijn drie buurlanden om enigszins rekening te houden met de steeds gevaarlijkere concurrentie van Oost-Europa en het Verre Oosten?

Jacques De Pover
Dexia Bank

PDF Economische Vooruitzichten

---

Persdienst Dexia Bank
Pachecolaan 44 (GI 9/32), 1000 Brussel
Tel. 02 222 45 33 - Fax. 02 222 90 90 - pressdexia@dexia.be